جزوات و مقالات فلسفی

نگرش کانت به علم، به ويژه علم تجربي و پيشرفت هاي فزاينده آن و سپس تبيين و نقادي مابعدالطبيعه بر اين اساس، پس از او تاثيرات گسترده اي داشته است که هنوز هم ادامه دارد.
در اين فرآيند، کانت معيارهاي علم يقيني را، که متاثر از علوم تجربي اند، در امکان صدور حکم تاليفي، تجربي بودن، محدوديت در عرصه تجربه و مانند آن ذکر کرده و مابعدالطبيعه و دين را از حوزه يقين علمي خارج ساخته است. از سوي ديگر، کانت از ادامه دهندگان خط فکر انسان محوري (سوبژکتيويسم) در غرب است و تا حدي آن را به اوج رسانده. در نتيجه اين امر، انسان کانتي ضمن محدود شدن در عرصه عالم پديدار، تنها خود را محور هستي و حقيقت مي پندارد که با محروميت از مابعدالطبيعه عقلاني، تلاش دارد براي خود، اخلاق و دين مورد نظر را وضع نمايد. ويژگي اين اخلاق آن است که صرفا يک اخلاق انساني و تنها در خدمت خواست ها و تمايلات انسان قرار دارد و از هر گونه معيار و ارزش هاي الهي تهي است. اين ويژگي در نگرش ديني کانت نيز تداوم مي يابد، تا آنجا که او اخلاق را اساس دين دانسته و براي انسان ها دين اخلاقي عقلاني تهي از مبدا الهي تجويز کرده است. اين همان انساني کردن حقايق الهي و راززدايي از هستي توسط کانت و مهم ترين نتيجه آن نسبي گرايي است.

 نسخه قابل چاپ