جزوات و مقالات فلسفی

پندار غالب آن است که احساسات خصوصي اند، اما ويتگنشتاين با اين پندار مخالف است، زيرا اعتقاد دارد: چنين تلقي اي به شکاکيت و سوليپسيزم منتهي مي شود. بنابه برداشت رايج، احساسات در دو معنا خصوصي اند: 1. معناي اول که با مساله معرفت سروکار دارد، داراي دو جنبه است: الف) هرکسي تنها خودش مي تواند به احساسات خود يقين و شناخت پيدا کند، ب) افراد هرگز نمي توانند از احساسات خصوصي ديگران آگاهي يابند (ويتگنشتاين نشان مي دهد که وجه اول بي معناست و وجه دوم نادرست.) 2. معناي دوم با «داشتن» مرتبط است، برطبق اين معنا، هرکسي احساس مخصوص به خود را دارد. و از اين رو، نمي توان دو احساس مانند هم و شبيه به هم داشت (ويتگنشتاين نادرستي اين معنا را نيز نشان مي دهد).
مقاله حاضر درصدد است نشان دهد که از نظر ويتگنشتاين، فقط به لحاظ دستور زباني مي توان گفت که احساس هرکسي تنها به خود او تعلق دارد، نه اينکه اين موضوع حاکي از امر خصوصي باشد. البته احساسات از اين جهت که به صورت راز باقي بمانند و هيچ نشانه بيروني از خود بروز ندهند، مي توانند خصوصي باشند.

 نسخه قابل چاپ