جزوات و مقالات فلسفی

نظريه تکامل زيستي از دو جزء اصلي نياي مشترک و انتخاب طبيعي تشکيل مي شود. اين نظريه به اواسط قرن نوزدهم و آرا داروين باز مي گردد. صاحب نظراني گفته اند كه پيش از اين، برخي مسلمانان مانند اخوان الصفا، ابن مسکويه و بيروني، نظريه تکامل زيستي را طرح کرده بودند. ما بويژه آرا ابراهيم زاده، مطهري و اذکايي را مطرح مي کنيم. در برابر اينان، مخالفان مانند نصر و فلاطوري، اين تقدم را رد كرده اند. نصر معتقد است كه آن مسلمانان به «سلسله مراتب وجود» قائل بودند و فلاطوري بويژه در مورد بيروني، به نوعي تكامل تدريجي غير از تكامل زيستي، استناد مي كند. ما در اين مقاله، ابتدا اين آرا را گزارش مي کنيم. سپس براي تحرير محل نزاع، نظريه تکامل و «سلسله مراتب وجود» را توضيح مي دهيم. در انتها، ضمن نقد آرا ياد شده، استدلال مي کنيم که با توجه به تغييرات تدريجي که منجر به پيدايش نظريه تکامل از سلسله مراتب شدند، بيشتر حق با موافقان است و با توجه به تفاوتهاي آنچه مسلمانان مذکور گفته بودند، با نظريه تکامل، و تفاوتهاي مباني و لوازم فلسفي آنها، بيشتر حق با مخالفان است، ولي اگر سلسله صدرايي را مبنا قرار دهيم، آن تفاوتها مي تواند برطرف شود.

 نسخه قابل چاپ