جزوات و مقالات فلسفی

بنا بر قواعد مربوط به نسبت هاي چهارگانه بين مفاهيم، منطق دانان اثبات کرده اند که همواره بين نقيض هاي دو مفهوم مساوي و عام و خاص مطلق، به ترتيب، نسبت تساوي و عام و خاص مطلق (ولي به صورت برعکس) برقرار است. هنگامي که نسبت بين نقيض هاي مفاهيم شامل مورد بحث قرار مي گيرد، از آن جا که اين مفاهيم فاقد مصداق و بلکه ممتنع المصداق اند، استدلالي که براي اثبات قواعد مذکور به کار مي رود، دچار مشکل مي شود. منشا مشکل، اعم بودن موضوع سالبه محصله از موجبه معدوله است. منطق دانان تلاش هاي بسياري براي حل مشکل کرده اند که به نظر مي رسد هيچ کدام تمام نيست. در اين مقاله سعي خواهيم کرد نشان دهيم که در اين ميان ملاصدرا با نقد ديدگاه مشهور درباره معناي اعم بودن موضوع قضيه سالبه، به بيان تفسير صحيح آن، که خود مبتني بر ديدگاهي از قطب شيرازي است، مي پردازد و سپس با استفاده از ويژگي هاي قضاياي لابتيه، به حل مشکل توفيق مي يابد.

 نسخه قابل چاپ