پاسخ به:جزوات و مقالات فلسفی
شنبه 16 اردیبهشت 1391 9:29 AM
3 : فلسفه و كلام اسلامي (مقالات بررسي ها) پاييز و زمستان 1390; 44(2):53-77. |
ساحت ارادي نفس در نظر غزالي |
پورسينا زهرا (ميترا)* |
* دانشگاه شهيد بهشتي |
در مقاله پيش رو ديدگاه غزالي در خصوص ساحت ارادي نفس مورد بررسي قرار مي گيرد. غزالي ساحت ارادي انسان را در دو سطح حيواني و انساني مورد توجه قرار مي دهد. به کارگيري تعابيري چون قوه عامله، عقل عملي، قدرت، و اراده از سوي او در اطلاق به ساحت ارادي نفس انساني مسئله مهم حيث معرفتي يا تحريکي داشتن عقل عملي را پيش مي کشد که بررسي موضوع نشان دهنده اعتقاد غزالي به تعلق عقل عملي به ساحت معرفتي و تاکيد بر نقش تحريکي آن در انجام افعال است. اهميتي که غزالي براي حضور عنصر آگاهي در افعال ارادي قائل است شکل گيري «فعل» به معناي واقعي را منوط به وجود اراده برخاسته از آگاهي قرار مي دهد و اين مساله در بحث هاي «معناي حقيقي فعل»، «نقش اختيار در ارزيابي اخلاقي افعال»، و «تبيين مفهوم اختيار» نشان داده مي شود. چنان که در بحث افعال اختياري تاکيد ويژه اي که غزالي بر عنصر فهم يا ادراک عقلاني براي درک خير بودن فعل و برانگيخته شدن اراده پس از آن دارد جلب نظر مي کند. |
كليد واژه: ساحت ارادي، اراده، قوه عامله، قوه محرکه، قدرت، عقل عملي، فعل، ارزيابي اخلاقي، فعل اختياري، غزالي |
![]() |
نسخه قابل چاپ |