جزوات و مقالات فلسفی

تفلسف يا فلسفه ورزي با فلسفه داني متفاوت است؛ کسي که کار او تعليم فلسفه است، لازم نيست حتما فيلسوف بوده باشد. البته داشتن اطلاعات فلسفي کافي، شرط لازم تعليم فلسفه است، اما براي فيلسوف، که کار اصلي او تفلسف است، داشتن اطلاعات فلسفي، صرفا معد و زمينه ساز است. فيلسوف کسي است که در مواجهه ادراکي با ساحات مختلف واقعيت، اعم از عيني، ذهني و زباني، پرسشهاي فلسفي، به صورت طبيعي در ذهن او مي رويد و شکل مي گيرد. و به سخن ديگر، ذهن او مساله دار مي شود و به دنبال آن در صدد پاسخ يافتن به پرسشهاي يادشده برمي آيد. فرايند تکون پرسشهاي فلسفي و تکاپوي فيلسوفان براي پاسخ به آنها، تفلسف يا فلسفه ورزي ناميده مي شود.
موضوعات و مسايلي که فيلسوفان درباره آنها کاوش مي کنند، گستره وسيعي دارد؛ قلمرو تفلسف فيلسوفان در مقايسه با عالمان ديگر، از بيشترين وسعت برخوردار است و اين به جهت آن است که فيلسوفان، افزون بر تلاش براي شناخت واقعيات، که از اين حيث با عالمان ديگر اشتراک و همساني دارند، علم شناسي هم مي کنند و به اين ترتيب، همچنان که براي مثال، فلسفه فيزيک، فلسفه زيست شناسي و فلسفه منطق داريم، فلسفه فلسفه هم مي توان داشت.
در اين مقال، گستره فلسفه ورزي در حوزه خود فلسفه را با تبيين ملاکهاي تعدد در فلسفه و گزارش حوزه هاي فلسفي که با اعمال ملاکهاي يادشده پديدار مي شود، بررسي کرده و پس از آن چند و چون تفلسف در اين حوزه ها را توضيح داده ايم. اين مقاله را مي توان مکمل مقاله «فلسفه تطبيقي؛ مفهوم و قلمرو آن» که در شماره اول نامه حکمت منتشر شده است، دانست.

 نسخه قابل چاپ