جزوات و مقالات فلسفی

اين مقاله، نظريه متناقض نمايي تجارب عرفاني که توسط استيس، مولف کتاب «عرفان و فلسفه»، ارايه شده است را با توجه به مباحث عرفان اسلامي، به نقد کشيده و نشان مي دهد اين نظريه که متضمن غيرعقلاني بودن عرفان است، با مباني عرفان اسلامي سازگار نيست. دليل اصلي اين عدم تطابق، نگرش نادرست استيس در تفسير انديشه وحدت وجود مي باشد که در آن، تفکيک عميق مقام احديت و واحديت را ناشي از توجيه عرفا دانسته و به هيچ مي انگارد؛ حال آن که اين تفکيک، به ويژه در عرفان اسلامي، ناشي از تفکيک وجود و مظاهر آن است. وجود حقيقتي يگانه و موصوف به وحدت است، و مظاهر وجود متکثر و موصوف به کثرت هستند. کثرات از حيث هستي، اضافه و عين الربط به آن هستي يگانه بوده و هستي مستقل ندارند. از اين رو، نظريه «وحدت در عين کثرت» حامل هيچ گونه تناقضي نيست؛ هر چند که وحدت ضدين در ساحت هستي احد را به عنوان يک ضرورت عقلي مي پذيرد.

 نسخه قابل چاپ