جزوات و مقالات فلسفی

«معرفت شهودي نفس» از ديرباز در کانون توجه و اهتمام عارفان و حکيمان اسلامي قرار داشته است. از جمله کساني که در آثار گوناگون خود به اين موضوع اساسي پرداخته، محيي الدين ابن عربي است. وي معتقد است نفس انسان حقيقتي لايه لايه و ذومراتب است که در نهايت سير خود به حقيقه الحقايق و خداوند متعال منتهي مي شود. از ديدگاه ابن عربي رابطه حق تعالي و نفس انسان، رابطه ميان مطلق و مقيد است. نفس، تعين يافته يک حقيقت اطلاقي يعني حق تعالي است. به نظر ابن عربي، تنها يک راه براي معرفت حضوري به مراتب باطني نفس وجود دارد و آن تجلي و ظهور حق تعالي بر دل و باطن سالک است.
در اين مقاله مي کوشيم در پرتو مباني ويژه ابن عربي مانند وحدت وجود، تجلي و تجرد نفس، تبيين سازوار و منسجمي از «معرفت نفس» ارايه کنيم. از اين رو، در گام نخست، به تبيين پاره اي از پيش فرض ها و مبادي معرفت نفس مي پردازيم، سپس ديدگاه ابن عربي را در خصوص معرفت شهودي نفس تبيين مي کنيم. و در انتها، «مراتب معرفت نفس» را، که شامل سه مرتبه مثالي، عقلي، و فنا في اله است، طرح مي کنيم.

 نسخه قابل چاپ