آخه حالا چه وقت نماز بود؟!

در دوره پنجم مجلس لیدر اکثریت، مرحوم مدرس بود. مرحوم مدرس به طوری که همه او را می شناسند یکی از شخصیت های ممتاز و بازیگران بسیار ماهر و زبردست در دنیای سیاست بود.

این سید به طوری رولهای خودش را در سیاست خوب و ماهرانه بازی می کرد که تمام رجال سیاسی عصر خودش را مات و متحیر ساخته بود و با آنکه هم دوره ای های او رجال باهوش و زبردستی مانند نصرت الدوله، قوام السلطنه، سردار معظم خراسانی که بعدها به تیمورتاش معروف شد و دادگر و بسیاری از رجال کاری آن زمان بودند دست همه را در سیاست بسته و تمام آن ها ناچار بودند در مقابلش سر تعظیم فرود آورده و زیر بار آقائی و ریاست او با کمال مباهات بروند.
مدرس علاوه بر حفظ مقام ریاست و آقائی خودش حرکاتی انجام می داد که جالب نظر و مورد گفتگوی مردم بود. به این جهت مخصوصاً طرز رفتارش با رجال عصر خود، با قوام السلطنه که رئیس الوزراء بود، با نصرت الدوله که خودش وزیر و وزیر تراش بود، با قوام الدوله و با تمام اشخاصی که در سیاست حکومتی کار می کردند اهانت آمیز بوده و با شوخی ها و عبارت های مخصوص اصفهانی ها آنها را غالباً در انظار مسخره و تحقیر می کرد.
دوره ی پنجم کابینه قوام السلطنه بر سر کار بود، مدرس لیدر اکثریت و سلیمان میرزا لیدر اقلیت بودند. هر یک با نهایت جدیت در کار خود مشغول و نطق های مهیجی می کردند و مردم با کمال علاقه و میل متوجه کارهای این دو لیدر بودند.
سلیمان میرزا دولت را استیضاح کرد و قوام السلطنه هم به پشتیبانی مدرس و دسته ای که او را روی کار آورده بودند با کمال شهامت برای استیضاح حاضر شد. بند و بست های سیاسی در آن چند روزی که برای استیضاح مهلت بود با کمال شدت شروع و قوام السلطنه که قطع نظر از دسته مدرس و حمایت کنندگان او خودش از پاچه ورمالیده های سیاست و پشت هم اندازهای درجه اول است و در بخشیدن از کیسه خلیفه و وعده دادن به وکلاء مجلس معروف است نیز به کار افتاد، پاشنه های کفشها ور کشیده شد و ملاقات های شبانه روزی شدت گرفت و با کمال اطمینان برای استیضاح حاضر شد ولی با وجود تمام زرنگیهای قوام السلطنه دولت او متزلزل بود زیرا چون کابینه مدتی دوام یافته بود و وکلاء را خسته کرده بود، به تعداد ناراضی ها دائماً افزوده شده بود.
از اتفاقات نادر الوقوع آنکه در این جلسه موافقین و مخالفین دولت که کاملاً شناخته شده و طرفین اسامی آنها را ضبط و علامت های مخصوص فیمابین رد و بدل کرده بودند کاملاً مساوی بود و فقط بقا و فنای کابینه موقوف به یک رأی بود. به این معنی که اگر مدرس و طرفداران کابینه می توانستند یکی از مخالفین کابینه را جزو موافقین بکنند و یا اقلاً طوری کنند که یکی از عده مخالفین در جلسه و یا در موقع رأی حاضر نشود کابینه سقوط نمی کرد و اکثریت داشت ولی در این موقع حساس پیدا کردن آن یک نفر کار مشکلی بود زیرا هر یک از دو دسته قبلاً صف خود را طوری مرتب کرده بود که ممکن نمی شد رخنه ای در آن حادث شود.
جلسه تشکیل شد. هیئت دولت وارد مجلس گردید و مدرس با هوش نگاهی به جبهه نمود و صف خودرا مرتب کرد و دریافت که هر چه در این چند روزه رشته است ممکن است در چند دقیقه پنبه شده و دولت سقوط کند. اگر آن یکنفر وکیل را که تا امروز نتوانسته با خود و رفقایش همراه کند به دست نیاید سلیمان میرزا کار خود را خواهد کرد ممکن است یک رأی از یک وکیل احمق بی شعوری باشد که خودش قیمت آن را نفهمد ولی به قیمت بقاء یا سقوط یک دولت ارزش دارد. قوام السلطنه حاضر بود این یک رأی را به ده هزار تومان بخرد ولی وقت گذشته و بازار تعطیل شده و موقع خرید و فروش نیست.
قلبهای طرفداران کابینه در ضربان، حواس آنها پرت و مأیوسانه به یکدیگر نگاه می کنند و در مقابل آنها سلیمان میرزا و دسته اش خوشحال با دمشان گردو می شکنند. در این اثنا فکری از ذهن مدرس تراوش کرد که مانند صاعقه ای به جان مخالفین کابینه افتاد و با یک تردستی ماهرانه و حیرت انگیز دولت را از سقوط نجات داد. د ر آن دوره وکیل اراک «بیان الملک» بود. این شخص، پیرمرد بیچاره فلکزده ای بود که فقط با صدو پنجاه رأی از شهر اراک وکیل شده بود، به این طریق که حاج آقا عبدالعظیم پسر حاج آقا محسن اراکی وکیل بود و بیان الملک شخص بعد از او بود که با ۱۵۰ رأی اکثریت داشت.
این وکیل ساده لوح و دست شکسته در تمام دوره مجلس فقط تسبیه می گرداند و صلوات می فرستاد و چون قوام السلطنه، به او اعتنائی نمی کرد در این موقع در صف مخالفین دولت با جدیت نام نویسی کرده بود.
موقع عصر بود استیضاح شروع شد دولت هم به سئوالات نمایندگان جواب داد. وقت رأی گرفتن نزدیک شد. در این اثنا مدرس از جا برخاست و با اشاره به بیان الملک گفت که می خواهد برای ادای نماز عصر برود ـ بیان الملک هم برای آنکه مبادا جلسه طول بکشد و وقت نماز بگذرد برای نماز خواندن بیرون رفت. مدرس کمی زودتر بیرون آمد و بلافاصله قفلی تهیه کرد و سپس با بیان الملک به یکی از اطاقهای زیرین مجلس برای ادای نماز رفتند ـ مدرس که مقصودش نماز نبود و فقط می خواست بیان الملک را مشغول نموده و شاهکار خود را به خرج دهد دقیقه به دقیقه از وضع مجلس توسط پیشخدمت مطلع می شد. همین که فهمید بفاصله چند دقیقه دیگر رأی گرفته می شود فوراً در اطاقی را که بیان الملک در آن نماز می خواند بدون آنکه وی متوجه شود قفل کرد و کلیدش را درجیب گذاشت. این اطاق فقط یک در به بیرون داشت. مدرس در مجلس برای شرکت در رأی حاضر شد.
مؤتمن الملک رئیس مقتدر مجلس که به هیچ وجه نظامات مجلس را از دست نمی داد رأی گرفتن را شروع نمود ـ مخالفین دیدند بیان الملک نیست و اگر او نباشد دولت اکثریت خواهد داشت. هر چه توانستند او را صدا کردند و جوش زدند ولی فائده نداشت و اگر یکی از آنها بیرون می رفت ممکن بود همان دقیقه رأی گرفته و بدتر شود.
نماز بیان الملک تمام شد. یکی از پیشخدمتها با کمال عجله پیغام سلیمان میرزا را خواست به او برساند ولی در قفل بود. آن بیچاره که نمی دانست در توسط چه کسی قفل شده، هر چه سعی کرد نتوانست از اطاق بیرون آید. دویدند در جلسه ی مجلس که کلید را از مدرس بپرسند. مدرس با ایماء و اشاره به آنها جواب داد که کلید نزد او نیست. در این اثنا رأی اعتماد گرفته و دولت با تفاوت یک رأی اکثریت داشت و باقی ماند ـ سپس مدرس به عجله بیرون آمد و طوری که کسی متوجه نشود که کلید در جیب او بوده در را به روی بیان الملک باز کرد و صورت او را بوسید و با لهجه ی اصفهانی گفت: «جونم، مرد سیاسی! آخر حالا چه وقت نماز بود؟!

منبع:موسسه جهاني سبطين