اخبار حوزه دین و اندیشه

گروه حوزه‌های علميه: همزمان با ماه مبارك رمضان و اعزام مبلغان به نقاط مختلف كشور، كتاب «اخلاق و آداب در تبليغ» اثر حجت‌الاسلام حافظ نجفی زنجانی از سوی پژوهشكده باقرالعلوم‌ (ع) منتشر شد.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ياران (ايكنا)، كتاب «اخلاق و آداب در تبليغ» اثر حجت‌الاسلام حافظ نجفی زنجانی با همكاری پژوهشكده باقرالعلوم‌ (ع)منتشر شده، و در آن بايسته‌ها و نبايسته‌های تبليغ و مبلغان با نگاه اخلاقی مورد بررسی قرار گرفته و برخی از آسيب‌ها بيان شده است.

بنا بر اين گزارش، تبليغ در اسلام، موضوع با اهميتی است؛ درك اصول، شرايط، ويژگی‌ها و ابزار تبليغ اسلامی راه‌گشای مبلغ در اين عصر است، چنانچه پيامبر اكرم (ص)و ائمه اطهار (ع) با بكارگيری يك سيره تبليغی منسجم و هماهنگ تواسنتند ايده‌های ناب و زلال الهی را به گوش جهانيان برسانند.

تبليغ، محتاج يك الگوی سالم است كه در صورت فقدان آن، هرگونه فعاليت تبليغی، نوعی ضد تبليغ محسوب می‌شود و تبليغ موفق و كارآمد بايد از دلايل متقن علمی و اصول و مؤلفه‌های قوی برهانی، برخوردار و از پايه و مايه محكم، برای اقناع انديشه و روح پرتلاطم حقيقت‌طلبان، بهره‌مند شود.

سيره پيامبر اعظم (ص) و ائمه اطهار (ع) گويای اين حقيقت است كه آنان نيز برای ترويج اسلام و تعميم ارزش‌های الهی از تمام ابزارها، قالب‌ها و شيوه‌های تبليغی در چارچوب دستورات شرع مقدس بهره گرفته و از ارتباطات «گفتاری»، «نوشتاری» و حتی «ديداری» به خوبی استفاده كرده‌اند.

اين اثر در 10 فصل كليات، بايسته‌های اخلاقی و معنوی تبليغ، اهداف و رسالت‌های تبليغ دينی، عوامل و شرايط موفقيت در تبليغ، شيوه‌های نوين تبليغی، ويژگی‌های عملی مبلغان، بايسته‌های اخلاقی مبلغان، اخلاق اجتماعی مبلغان، آسيب‌شناسی تبليغات دينی و آسيب‌شناسی مبلغان دينی نگارش يافته است.

محقق در اين كتاب تلاش كرده از منظر كتاب و سنت و عقل، توصيه‌ها و راهكارهای اخلاقی خوبی ارائه كند، چنانچه در فصل نخست آن يعنی كليات به ارائه تعريفی از تبليغ دينی می‌پردازد و پس از آن محورهای تعيين كننده وظايف مبلغان دينی و نقش تبليغ در پيشبرد آرمان‌های دين را مطرح می‌كند.

فصل دوم با عنوان بايسته‌های اخلاقی و معنوی تبليغ در پنج گفتار تنظيم شده و سخن نصيحت آميز، ارائه چهره جذاب، دل‌پذير و آسان از دين، صداقت و دوری از اعوجاج و انحراف در گفتار و رفتار، رعايت امانت، مسئوليت‌آفرينی، اعتماد سازی، جامعيت، كارآمدی و راه‌گشايی و ارائه الگوی عملی برخی از مطالب آن است.

در فصل سوم اثر با عنوان اهداف و رسالت‌های تبليغ دينی به اين مطالبی همچون ضرورت تقويت مبانی اعتقادی، ضرورت دفاع از دين، لزوم گسترش و تعميق شعائر و احكام دينی و اجرا كردن آن، ضرورت احترام به مقدسات دينی، آشنا ساختن مردم با معارف قرآن، تربيت مردم با تعاليم دينی، تحكيم بنيان خانواده و سالم‌سازی فضای فرهنگی جامعه اشاره شده است.

فصل چهارم، عوامل و شرايط موفقيت در تبليغ نام دارد كه شناخت منطقه، موانع و مشكلات؛ ضعف‌ها و كاستی‌های تبليغ، موقعيت‌شناسی و آشنا بودن با ادبيات و شرايط زمان، آشنايی با علوم روز، داشتن ذوق و سليقه كار فرهنگی و بيان رسا از مطالب آن است.

شيوه‌های نوين تبليغ عنوان فصل پنجم اين كتاب است كه به بيان مطالبی چون تبليغ با قلم، نامه‌نگاری، شبكه جهانی اينترنت، تبليغ رسانه‌ای، رسالت امروز ما، الگوگيری از روش تبليغ انبيا و ائمه (ع) و اصول تبليغی با توجه به الزامات رسانه‌های نوين می‌پردازد.

در فصل ششم كه ويژگی‌های عملی مبلغان عنوان گرفته است، ايمان و عمل صالح، نقش ايمان در زندگی انسان، عمل به دستورات خداوند، عبادت خالصانه، جلوه‌های عبادت و راه‌های يافتن حقيقت عبوديت، حديث معراج، حقيقت عبوديت، رضا و تسليم و برخی روش‌های كاربردی در رسيدن به مقام تسليم خودنمايی می‌كند.

بايسته‌های اخلاقی مبلغان عنوان فصل هفتم است كه در 9 گفتار به بررسی خودشناسی و حفظ شخصيت، جايگاه و ارزش مبلغ دينی، تقوا و تربيت نفس، اخلاص، وقار و متانت، پيراستگی و آراستگی، انتقاد از خود، تسليم حق بودن و توجه شايسته به خانواده می‌پردازد.

فصل هشتم با عنوان اخلاق اجتماعی مبلغان در 10 گفتار، ضرورت حضور در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی، شيوه‌های حضور مبلغان در جامعه، خوش‌رويی با مردم، اخلاق نيك، رفق و مدارا با مردم، تكريم شخصيت ديگران، مشورت با مردم و احترام به افكار آنان، رازداری و امين بودن، تغافل و چشم‌پوشی از خطای مردم و تعامل با اقليت‌های مذهبی را مطرح می‌كند.

در فصل نهم كه آسيب‌شناسی تبليغات دينی نام دارد با آسيب‌ها و موانع برون‌مرزی تبليغ و آسيب‌ها و موانع مربوط به تبليغ همچون طولانی بودن مدت سخنرانی، سخنان نسنجيده، بی‌نظمی و عدم انسجام در كلام، عدم انطباق مطالب با سطح فكری مخاطبان، ساختارشكنی و بدعت‌گذاری و اظهارنظرهای غيرعالمانه آشنا می‌شويم.

عامل نبودن به گفته‌ها، مادی‌گرايی و دنياطلبی، ادعای علم به همه چيز، جاه‌طلبی، فساد اخلاقی و اجتماعی، رياكاری در تبليغ، نداشتن آمادگی برای تبليغ، گريز از مسؤوليت، استبداد و تك‌روی و بداخلاقی و بدرفتاری با مردم از مطالب فصل دهم اثر با عنوان آسيب‌شناسی مبلغان دينی است.

نويسنده اين اثر در تعريف تبليغ دينی آورده است: «تبليغ دينی، نفوذ در روح و روان مخاطبان و ايجاد تغيير در رفتار آنان است؛ تبليغ دينی، عناصر و اركان متعددی دارد و يكی از عناصر مهم در موفقيت تبليغ، آراسته شدن مبلغان دينی به ارزش‌ها و فضيلت‌های اخلاقی و به كارگيری آداب، اصول و روش‌های تبليغ است»

لازم به ذكر است، كتاب «اخلاق و آداب در تبليغ» به قلم حجت‌الاسلام حافظ نجفی زنجانی در قطع وزيری، 432 صفحه، شمارگان 1100 نسخه و به قيمت چهارده هزار تومان به تازگی از سوی پژوهشكده باقرالعلوم (ع) توسط شركت چاپ و نشر بين الملل منتشر شده است.