روزهای سیاهپوشی بهبهان
یک شنبه 13 آذر 1390 2:44 PM
محرم بازی
چند روز قبل از ماه محرم كودكان محله‌ها دور هم جمع می‌شوند و چوبی وسط میدان محل می‌گذارند و دور آن جمع می‌شوند. یكی از آن بچه‌ها شروع به نوحه‌خوانی می‌كند و بقیه سینه می‌زنند. آنها با این كار به استقبال ماه محرم می‌روند و نام این مراسم را محرم بازی می گذارند.
بچه‌ها هم چنین یك عروسک به عنوان نماد علی اصغر درست می کنند و نام آن را "علی اصغرك" می گذارند. آنها عروسک را دم خانه‌ها می‌برند تا از صاحب خانه نذری یا هدیه‌ای دریافت كنند و از مجموع این پول‌ها خرج برنامه‌های خود می‌كنند و علم و پارچه می‌خرند. این برنامه‌ها چند روز قبل از ماه محرم برگزار می‌شوند.
در شب عاشورا برنامه حجله قاسم اجرا می‌شود. شب عاشورا در بهبهان "شو شوروزی" گفته می‌شود. مردم در این شب تا صبح بیدارند و در محلهای عزاداری تا ساعت یك بامداد برنامه سینه‌زنی و عزاداری برپاست و بعد از آن مردم در امام‌زاده‌های مشهور شهر كه شامل امام‌زاده حیدر، شاه فضل و شاه میرعلی حسین است، جمع می‌شوند و هیات به هیات و محله به محله به این امام‌راده‌ها می‌روند و هر كدام به نوبت ربع ساعت عزاداری می‌كنند.
مشعل‌گردانی هم در این روزها انجام می‌شود و مشعلی كه پنج شعله دارد بین عزاداران گردانده می‌شود. گفته می شود که در زمان‌های گذشته هر محله مشعلی داشت و این مشعل محله را روشن می‌كرد. در شب های محرم، اهالی مشعل را جلو محله می‌چرخاندند تا روشنایی ایجاد شود. بعدها فانوس جای مشعل را گرفت و فانوس‌گردانی باب شد. در حال حاضر مشعل‌گردانی فقط در محل پَر بهبهان انجام می‌شود.
نقش‌گردانی مراسمی است كه در آن تختی آماده می‌شود و آن را با پارچه سفید آغشته به خونی می‌پوشانند. این پارچه را كه نماد حضرت اباعبدالله است روی تخت می‌گذارند و آن تخت را به دوش می‌گیرند و می‌چرخانند كه این نقش‌گردانی نام دارد.
صبح عاشورا تمام هیات‌ها و محله‌ها جمع می‌شوند و پشت سر هم به صف می‌شوند و وارد امام‌زاده می‌شوند و مثل شب عاشورا هر محلهای عزاداری می‌كنند. هر محلهای تا ظهر به امام‌زاده می‌رود. شب همان روز مراسم شام غریبان برگزار می‌شود و شام غریبان به مدت سه شب برگزار می‌شود و زنان شهر به مساجد می‌روند و این مراسم را به یاد اسارت حضرت زینب و اهل بیت امام حسین برپا می‌كند. در شب سوم مراسم دفن شهدا را برپا می‌كنند و با حمل بیل و كلنگ به صورت نمادین مراسم دفن شهدا را اجرا می‌كنند.
بعد از این مراسم عزاداری تعطیل می‌شود و روضه‌خوانی شروع می‌شود كه از 14 محرم تا روز اربعین ادامه دارد.
مراسم "كولكی" مراسمی است كه هر محلهای روز عاشورا برای ورود به امام‌زاده اجرا می‌كند. به این شكل كه عزاداران در صف‌های چهار به چهار وارد می‌شوند و به این دلیل كه دوش آنها به هم می‌خورد اسم آن را كولكی گذاشته‌اند. ورود آنها مثل یك لشكر نظامی است و در حالی كه نوحه‌ها و تك بیت‌های تاثیرگذار و پرشور و حماسی را می‌خوانند و سینه می‌زنند وارد امام‌زاده می‌شوند. برای سقایی یكی لباس سقایی پوشده و كاسه‌ای به دست می‌گیرد و به عزاداران آب می‌دهد. این كار به یاد حضرت اباالفضل و تشنگی یارانش انجام می‌شود. اینها عمده مراسم عزاداری در بهبهان است.
