اسهال در اطفال
شنبه 9 مرداد 1389 8:54 AM
اسهال در اطفال
بحث اسهال در شیرخواران و اطفال بسیار پیچیده میباشد كه برای بصورت خلاصه به نكات مهم ان اشاره میشود
.
بنا بر یك اصل در مورد اجابت مزاج شیرخواران از سه بار دفع مدفوع در یك روز تا روزی سه بار طبیعی محسوب میگردد
.
بطور كلی در درمان اسهال مهمترین نكته تامین اب و الكترولیتهای بدن میباشد و تا وقتی كه مطمئن به وجود عامل عفونی در اسهال نباشیم به هیچ وجه نیاز به استفاده از انتی بیوتیك نمیباشد
.
در بررسی كودك مبتلا به اسهال ابتدا باید در مورد كاهش حجم مایعات بدن كودك مطمئن شویم برای این كار باید مناطقی مانند مخاط داخل دهان را بررسی كنیم اگر دهان كودك خیس و پراب بود هنوزحجم مایعات بدن در حد قابل قبول است
.
مورد بعدی گود رفتن چشم بیمار است كه در صورت وجود این حالت نشاندهنده كم ابی شدید كودك میباشد و همچنین مسئله بعدی قوام پوست كودك است كه در صورت كم ابی شدید پوستی كه با دست جمع شود به راحتی به حالت اول باز نمیگردد كه اینهم نشاندهنده كم ابی بدن كودك است
مهمترین نكته در كودك مبتلا به اسهال وجود و حجم ادرار كودك میباشد اگر كودك ادرار نداشته باشد و یا حجم ادرار شدیدا كم شده باشد نشان دهنده كمبود شدید مایعات است و نیازمند درمان پزشكی و مراجعه صددرصد به پزشك را دارد
.
▪
توجه : در شیرخواران مبتلا به اسهال به هیچ وجه نباید شیر مادر قطع شود بلكه باید جهت جبران مایع از دست رفته تا حد ممكن دفعات تغذیه با شیر را افزایش داد
.
بسیاری از شیرخواران در هنگام دندان در اوردن دچار اسهال میشوند كه بعضی از مادران انرا ناشی از دندان میدانند در حالی كه دلیل علمی برای این مطلب وجود ندارد و تنها موردی كه میتواند در این مورد دخیل باشد به دهان بردن هر چیز از جانب كودك در این سن میباشد كه میتواند به علت الوده بودن باعث اسهال هم بشود
.
●
درمان
همانطور كه گفته شد مهمترین نكته در درمان اسهال تامین مایعات و املاح بدن ( كه در اثر اسهال كاهش یافته است) میباشد
اولین و شاید مهمترین دارو كه استفاده بسیار راحتی دارد او
–
آر- اس
(ors )
میباشد
در مورد نحوه استفاده از این محلول مسائل زیادی برای مادران محترم وجود دارد . بطور كلی محلول او-ار-اس دستور العمل مشخص و واضحی دارد . یك بسته پودر را باید در یك لیتر اب (معادل سه تا چهار لیوان اب بسته به اندازه لیوان ) بطور كامل حل كرد و در مدت بیست و چهار ساعت ( بسته به حجم اب از دست رفته ) انرا مصرف نمود
.
مسئله مهم در ساختن او-ار-اس اینست كه محلول تهیه شده را نباید با با چیز دیگری مخلوط كرد .محلول او- ار- اس به علت مخلوط بودن شكر و نمك خوش طعم نمیباشد ولی باید با همین طعم مصرف شود و ماده دیگری با آن مخلوط نشود
.
مادران محترم میتوانند در مواقع لزوم محلول فوق را با مخلوط كردن دو قاشق مربا خوری نمك و یك قاشق مربا خوری شكر در یك لیتر اب ( البته فقط در مواقع اورژانس چرا كه محلول او-ار-اس در تمامی داروخانه ها موجود است و برای تهیه ان نیازی به نسخه پزشك نمیباشد ) تهیه نمایند
.
مصرف داروهای دیگر مانند انتی بیوتیكها با توجه به تنوع علت اسهال و تخصصی بودن ان بهیچ وجه بدون مراجعه به پزشك توصیه نمیگردد
.
در خاتمه اگر بخواهیم بطور خلاصه در مورد اسهال جمع بندی داشته باشیم اینست كه هنگامی كودكمان مبتلا به اسهال است شدیدا مراقب كاهش حجم مایعات بدن وی باشیم ( خیس بودن دهان . چروكیده نبودن پوست
–
گود نرفتن چشم) و در صورت عدم شرایط فوق همراه با شروع محلول او-ار-اس به پزشك مراجعه كنیم
.
●
نكات پرستاری
مدفوع نوزاد و شیرخوار قوام شل داشته كه علت آن عبور سریع غذا از سیستم گوارشی می باشد . همزمان با تكامل سیستم گوارش ، مدفوع نیز تدریجا ظاهری مثل فرد بالغ پیدا می كند
نوزادان اكثرا چربیهای موجود درشیر انسان را جذب می كنند ولی در جذب چربی مربوط به شیر گاو دچار اشكال می شوند
.
اسهال با آبكی بودن یا افزایش تعداد دفعات مدفوع نسبت به مدفوع طبیعی مشخص می شود . مدفوع در شیرخوارانی كه از پستان مادر تعذیه می شوند ممكن است چند بار در روز باشد در حالیكه تعذیه با شیرخشك سبب می شود روزانه و یا دو روز یكبار اجابت مزاج داشته باشند . پس دفعات اجابت مزاج با توجه به نوع تعذیه شیرخوار متفاوت است
.
●
عوامل ایجاد كننده اسهال
▪
غذا
:
تركیب نامناسب شیر یا شیوه تغذیه ، تغذیه بیش از حد
▪
عفونتها سیستم گوارشی
:
كبوتر خانگی یا مرغ ممكن است منشاء عفونتهای سالمونلائی خانه را فراهم سازد به این دلیل كودكان پس از دست زدن به این پرندگان باید دستهای خود را حتما بشویند
.
عفونتهای غیر گوارشی
:
مثل عفونت سیستم تنفسی یا اداری یا گوش میانی
▪
مصرف آنتی بیوتیكها
:
چون باكتریهای طبیعی روده را تغییر می دهند
▪
تنش عاطفی
:
▪
خستگی زیاد یا هیجان
▪
حساسیتهای غذائی
▪
یكسری بیماریهای
:
مثل سوء جذب (سلیاك ) یا عیوب روده
به مسائل زیر حتما توجه كنید
.
۱
)
وجود خون در مدفوع
۲
)
وجود تب و دل درد
۳
)
كاهش هوشیاری
