نگاه امام (ره ) به دانشگاه و دانشجو

انتخابات نمايشي مجالس دوران طاغوت
يك نكته اين است كه گفتن اين حرف ها كه مجلس مركز
آراء مردم است، مظهر اراده مردم است، اداره كننده ي حقيقي كشور در سايه قوانين است، يك مرحله است؛ عمل به اينها و تحقّق اينها يك مرحله ي ديگر است. آنچه ما در جمهوري اسلامي به آن سرافرازيم، اين دومي است، و الاّ در همه جاي دنيا و در همه ي زمانها اين حرف ها گفته مي شود. زمان هاي بعد از مشروطيت، در همين كشور ما هم اين حرف ها بود. مي گفتند مجلس،
مي گفتند قانون، مي گفتند انتخاب؛ ليكن ميان حقيقت و آنچه كه اتّفاق مي افتاد و واقعيت امر بود، با آنچه كه گفته مي شد، فاصله هاي زيادي وجود داشت. مردم ما حقيقتاً از دوران مشروطيت تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، حضور خود را در اداره كشور به شكل قانونگذاري تجربه نكرده بودند؛ شايد يك يا دو دوره دو ساله در اوايل كار مجلس شوراي ملي ـ مثلاً دوره دوم، سوم؛ آن هم با مناقشات و خدشه هايي ـ تا حدودي اين معاني را با خود داشت؛ اما آنچه بود، حرف بود؛ برروي كاغذ بود؛ در امواج هوا بود، يواش يواش همان هم نبود! اين طوري است كه وقتي انحراف عميق شود، مردم خودشان را ملزم هم نمي دانند كه حتّي در زبان هم نام حقيقت را بياورند؛ خطر اين جاست. در دوره قبل از پيروزي انقلاب، اين گونه بود.
در سال هاي متمادي ديگر، حتي اسمي از آراء مردم و ادّعا و افتخار به اين حرف ها هم ديگر باب نبود؛ همه چيز صوري و دروغين بود؛ مصنوعي و ساختگي بود؛ هم در دوران ديكتاتوري صريح، كه عبارت بود از دوران رضاخاني و اواخر دوران محمّدرضا؛ هم در دوران ميانه كه يك مقدار پوشيده و خفي بود، مردم رأيي نداشند، مجلس وجود نداشت، نماينده اي نبود؛ دستوري و فرمايشي بود. انسان وقتي تاريخ آن دوره را مي خواند ـ حالا
برهه اي را كه خود ما در اين اواخر شاهدش بوديم، و نيز آن
قبلي ها را هم وقتي انسان مي خواند ـ مي بيند كه چگونه بوده است. از مدّتي قبل از آن كه وقت انتخابات شود، انتخابات فراهم مي كردند؛ كار محافل شروع مي شد؛ اصرارها، التماس ها، تقرّبها، خوش رقصي ها؛ براي اين كه خود را در ليست دولت داخل كنند؛ صريح مي گفتند ليست دولت، ليست دربار؛ حيا هم نمي كردند!
بيانات در ديدار با نمايندگان و كاركنان
مجلس شوراي اسلامي ـ 10/3/78
نگاه اميدوارانه ي امام به دانشگاه و دانشجو
گردهمايي ويژه ي دانشگاهيان و دانشجويان در تجليل از رهبر كبير انقلاب، حركتي پرمعني و نشانه ي پيوندي استوار ميان جامعه دانشگاهي كشور با آرمان ها و درس هاي آن معلم خردمند و آن روح قدسي زمان است. اين رابطه، يكسويه نيست. امام نيز از آغاز نهضت اسلامي و بويژه از آغاز دوران پيروزي، به دانشگاه و دانشجو به چشم ركني مهم براي بناي آينده ي انقلاب و كشور مي نگريست و اهتمامي كه از ايمان و عشق و حكمت، منشأ گرفته بود، بدان مي گماشت. در نظر امام، دانشگاه نه تنها مركزي براي فراگرفتن دانش، كه عرصه اي براي پرورش اصيلترين نيروهاي اداره ي كشور بود و دانشجو نه فقط جواني طالب علم، كه مظهر شور و نشاط و خلاقيت و آرمانگرايي.
نقش آفريني دانشجو و دانشگاه، چه در دوران مبارزات اسلامي و چه در مقابله با فتنه ي گروهك ها پس از پيروزي انقلاب، و سپس در سال هاي دفاع مقدس، درستي نگاه امام راحل به دانشگاهيان را به اثبات رسانيد و همتي را كه آن حكيم فرزانه بر بناي دانشگاه مستقل، مبتكر، پيشرو و پايبند به ارزشهاي اسلام و انقلاب، گماشته بود، موجّه ساخت.
كساني كه پيش از دميدن جمهوري اسلامي، پنجاه سال سياستگذاري و سرپرستي دانشگاه كشور را بر عهده داشتند، در جهت گيريهاي خود نقطه ي مقابل راهي را كه انقلاب در برابر دانشگاه گذاشت، دنبال ميكردند. دانشگاه مطلوب آنان دانشگاهي بود كه نه تنها در علم، بلكه در فكر و فرهنگ و نيز در آرزوها و پسندها، وابسته و دست آموز و پيرو غرب باشد. تاثيرپذيري و تبعيت بي چون و چرا از فرضيه ها و نظريه هاي رائج در غرب، آنهم
نه فقط در علم وفناوري، بلكه حتي در اخلاق و سياست و هنر و رفتار و آداب زندگي، شاخصه ي اصلي دانشگاهي بود كه نظام وابسته و فاسد پهلوي ميپسنديد و آن را برنامه ريزي و اجرا ميكرد، و دانشگاه در برنامه ي كلان آن رژيم، بايد جلودار حركت ايران به سمت سلب هويت اسلامي و ملي خويش ميشد.
بي شك بخش مهمي از گناه عقب ماندگي علمي كشور در دوران بيش از پنجاه سال حكومت رژيم فاسد همچون سهم بزرگي از بي لياقتي كارگزاران آن رژيم كه در سايه ي چنين تفكري پرورش يافته بودند، بر دوش كساني است كه دانشگاه كشور را آنگونه
مي خواستند و براي آن برنامه ريزي ميكردند.
انقلاب اسلامي، جهتگيري دانشگاه را يكسره دگرگون كرد و خودباوري، و ابتكار، و استقلال، و پايبندي به ارزشهاي اسلامي، و جهاد علمي، و آزادي از اسارت و تبعيت، را جهت اصلي آن قرار داد.
پيام به گردهمائي ويژه ي دانشگاهيان و دانشجويان در تجليل از حضرت امام خميني ـ 12/3/78