|
|
اين جشن از سنتهاى قديم کرمان است. پنجاه روز پيش از عيد نوروز در محله باغچه بوداغ آباد جشنى از طرف زرتشتيان کرمان برگزار مىشود. در اول غروب چند موبد زرتشتى با لباس و کلاه سفيد، دستبهدست داده با خواندن اورادى بهدور توده بزرگ بوتههاى جمع شده به طواف مىپردازند. پس از چند بار گردش، يکى از آنها که لاله
ٔ
روشنى در دست دارد در مسير وزش باد بوتهها را آتش مىزند و کمکم موبدان از آنجا دور مىشوند. در طى اين مراسم موزيک شاد نواخته مىشود. کمکم شعلهها فرو مىنشيند و تماشاچيان محوطه را ترک مىکنند. زارعين مىگويند بعد از سده حتى پناه يک پشکل گوسفند هم گرم است
.
|
|
اين جشن همه ساله در روز دهم بهمن ماه برگزار مىشود و گروه کثيرى از مسلمانان نيز در کنار زرتشتيان در آن حضور دارند
.
|
|
|
اين رسم در شب بيستوهفتم رمضان برپا مىشود و بيشتر زنان بدون فرزند، بيوهزنان و دختران دمبخت در آن شرکت مىکنند. به اين ترتيب که هر يک 'کموئي' برداشته و در آن يک آئينه و يک سورمهدان و مقدارى نبات گذاشته و به در خانههاى محله مىروند و روى خود را محکم مىگيرند تا شناخته نشوند. سپس در خانهها را با کليد چوبى مىزنند. زن صاحبخانه بدون هيچ سؤال به آئينه نگاه مىکند و مقدارى از نبات را در دهان گذاشته و از سورمهدان بهچشم مىکشد
.
سپس مقدارى خوراکى و پول يا دانهاى انار در کمو گذاشته با اين رسم تا پاسى از شب ادامه دارد
.
|
|
|
اين مراسم از سرگرمىهاى کودکان و نوجوانان در شبهاى رمضان است. خواندن اشعار الله رمضونى در اکثر شهرها و آبادىهاى يزد، مشهد، بيرجند، بجنورد، تربتجام و برخى شهرهاى استان فارس و گرگان برگزار مىشود. شکل اجراءِ اين مراسم به اين ترتيب است که گروههاى پنج تا ده نفرى از شب اول ماه رمضان، بعد از افطار به در خانهها رفته و اين اشعار را مىخوانند و هدايا دريافت مىکنند. در نهايت آنچه جمع کردهاند ميان خود تقسيم کرده و به خانه برمىگردند
.
|
|
|
در شب چهارشنبهسورى بيشتر خانوادهها دور هم جمع شده و شادى مىکنند. در اين شب دو بيتىهائى خوانده مىشود که با اشعارى در مدح خدا و پيامبران و امامان آغاز مىشود. در اين شب آش پخته مىشود. به اين صورت که قلهوالله خوانده بهخود فوت مىکنند
.
|
|
|
در شب يلدا اعضاءِ هر خانواده دور هم جمع شده و ميوه و آجيل و خشکبار مىخورند
.
شاهنامهخوانى و خواندن حافظ نير مرسوم است. معتقدند در اين شب گنج قارون بهوسيله
ٔ
شتر در حرکت است و ممکن است ساربان آن قافله با برخورد به يکى از افراد خانواده مقدارى گنج به او بدهند
.
|
مراسم ماه محرم
ماه محرم به عنوان اولین ماه از سال قمری و شهادت سومین امام معصوم حضرت امام حسین (ع) در بین
مردم استان کرمان از منزلت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. چند روز قبل از این ماه سر در مغازه ها، اداره های دولتی و موسسه ها و شرکتهای خصوصی و بخصوص تکایا و مساجد با پارچه ها و بیرقهای سیاه که نمودی از عزاداری قلبی مسلمانان شیفته حضرت امام حسین(ع) می باشد تزیین می شود.
در این ایام شهروندان، دسته ها یا گروهها در حد امکان و توان خود سعی می کنند ایام سوگواری این ماه را به نحو مطلوبی برگزار کنند.
در مبادی ورودی هر محله یا جلو برخی مغازه ها و منازل تعدادی از ارادتمندان خاندان عصمت و طهارت بشکه هایی پر از آب و یا شربت قرار می دهند و به یاد لبهای تشنه یگانه مظلوم عالم از عابرین پذیرایی می کنند.
با شروع ماه محرم در گوشه و کنار شهر و در مکانهای مذهبی یا منازل شخصی ، اشخاص مختلف اقدام به برپایی مجالس روضه خوانی و زیارت عاشورا می کنند.
در پایان زیارت عاشورا که معمولا صبح های زود برگزار می شود از شرکت کنندگان در مجلس با نان و پنیر و چای پذیرایی می شود.
مراسم روضه خوانی معمولا به گونه ای برنامه ریزی می شود که به ظهر یا نیمه های شب خاتمه پیدا کند لذا صاحبان مجلس از افراد حاضر با غذایی که معمولا آبگوشت مخصوص (آبگوشت امام حسینی) و یا چلوخورشت است پذیرایی می کنند.
کیفیت و نوع غذا بستگی به وضعیت مالی بانی جلسه و یا میزان مشارکت افراد خیر و افرادی که مبلغی به عنوان نذر اهدا می کنند، دارد.
معمولا در اکثر نقاط استان کرمان پختن و توزیع آبگوشت یاد شده قدمت و رواج بیشتری دارد.
آبگوشت امام حسینی شامل گوشت بره، حبوبات از قبیل نخود و لوبیا، سبزیجات خشک از قبیل ترخون، شنبلیله، ادویه از قبیل زردچوبه، دارچین، زعفران، فلفل، رب گوجه فرنگی، پیاز، برگه زردآلو، به خشک شده و چربی گوشت گوسفند (دنبه) می باشد.
با آماده شدن غذا و پس از خاتمه مراسم عزاداری و روضه خوانی در بین جمعیت و عزاداران سفره هایی پهن می شود و آبگوشت که قبلا بوسیله پیمانه هایی داخل ظروف (معمولا کاسه مسی) ریخته اند نزد مهمانها می آورند.
شرکت کنندگان در مجلس نیز آبگوشت را با نان محلی مطبوعی که مخصوص این روزها می باشد مخلوط کرده و می خورند و با بکار بردن کلمات التماس دعا و اجر شما بر امام حسین(ع) منزل یا محل برگزاری روضه و عزاداری را ترک می کنند.
در بیشتر شهرها و روستاهای استان کرمان مرسوم است از اول تا هفتم ماه محرم "عاشوری" که یک نوع بلغور می باشد و همچنین شله زرد در بین مردم و همسایه ها توزیع می کنند.
انتخاب روز پخت و توزیع بلغور و شله زرد همگی به مدت زمان فوت عزیز از دست رفته بستگی دارد.
اگر از فوت وابسته آنها مدت کوتاهی گذشته باشد سعی می کنند توزیع بلغور و شله زرد را در روزهای اولیه محرم به انجام برسانند و چنانچه از زمان درگذشت وی مدت طولانی گذشته باشد پخت و توزیع عاشوری را در ایام بعدی نیز جایز می دانند.
افرادی هم که از عاشوری میل می کنند برای رفته گان و به ویژه فرد مورد نظر فاتحه ای قرائت و برای بازماندگان آرزوی طول عمر و سلامتی می کنند.
در ایام محرم علاوه بر برگزاری مراسم روضه خوانی حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) مردم هر محله بطور خودجوش در تکیه ها و مسجدها تجمع و نسبت به تشکیل هیات های سینه زنی یا زنجیرزنی اقدام می کنند.
دسته سینه زنی هر محله نوحه یا نوحه هایی را متناسب هر روز بوسیله مداح یا مداحان خود تهیه و در مجالس مختلفی که دعوت می شوند می خوانند و عزاداری می کنند.
مثلا در روزهای هفتم ماه محرم در مجالس مختلف نوحه حضرت قاسم بن الحسن و روز هشتم هم نوحه حضرت علی اکبر(ع) خوانده می شود.
قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است، سپس خداوند به همین گونه، جهان را ایجاد می کند خداوند یقیناً بر هر چیز تواناست) /عنکبوت20