پاسخ به:درباره گنبد جبلیه چه می دانید؟
یک شنبه 13 شهریور 1390 11:13 PM
گنبد جبلیه
در منتهی الیه شرقی کرمان گنبد بزرگ و عجیبی از سنگ و گچ بنا گردیده که دست تطاول روزگار در تخریب آن کوتاه آمده است. این گنبد هشت ضلعی تماماً از سنگ و عرض و پی آن نیز در پایه به سه متر می رسد. در هشت طرف آن هشت درب با عرض دو متر قرار گرفته که اخیراً برای مستحکم ساختن بنا و جلوگیری از تخریب آن، درگاه ها را با سنگ مسدود کرده اند و فقط یکی را باز گذاشته اند. قسمت بالای گنبد از آجر ساخته شده است و معلوم نیست که آیا روی گنبد کاشی بوده یا نه؟
در داخل گنبد ظاهراً گچبری ها و تزئین کاری هایی وجود داشته که قسمت بالا ریخته و قسمت پایین را تخریب کرده اند. از تاریخ بنا و منظور از ساختمان این گنبد مطلبی ذکر نشده است. "سر پرسی سایکس" در کتاب هشت سال در ایران می نویسد: از قبرستان که رد می شوید یک ساختمان هشت ضلعی سنگی خواهید دید که گنبدی به شکل دو هلال بر آن قرار گرفته و قطر داخل آن 18فوت و هر طرفی نیز 18فوت و نوک آن اجری و منتهی الیه آن دایره است. این محل را جبلیه می نامند و تنها ساختمان سنگی کرمان همین گنبد جبلیه است.
ایرانیان معتقدند که این محل مقبره یکی از زرتشتیان بوده و برخی نیز عقیده دارند که مزار سید محمد تباشیری است. ولی نسبت اخیر را در بعضی نقاط تکذیب می کنند. بدیهی است در زمانی که این قبرستان را ویران کرده اند سنگ این مقبره را برداشته اند و برای نمایی به کار برده اند برخی این گنبد را متعلق به سلجوقیان می دانند. ولی این ادعا درست نیست.
از سبک معماری آن نیز استنباط می شود بنای مذکور مربوط به اواخر دوره ساسانی است که اوائل اسلام تعمیر و مرمت شده است و یا اینکه در اوائل اسلام با الهام از معماری ساسانی بنا گردیده است.
اللّهمّ عرّفنی نفسک فانّک إن لم تعرّفنی نفسک لم أعرف رسولک اللّهمّ عرّفنی رسولک فانّک ان لم تعرّفنی رسولک لم اعرف حجّتک
حافظ از دست مده دولت این کشتی نوح / ور نه طوفان حوادث ببرد بنیادت
