معرفی برج های تاریخی استان تهران

 گشت و گذاری در پایتخت ایران ، تهران  ( قسمت یازدهم)

در قسمت قبل به 

  پرداختیم . اینک در ادامه می خوانیم ...

  

این برج

به شکل یک بنای منفرد بر روی تپه ای واقع شده و باغ های سبز آن را احاطه کرده اند. این بنای تاریخی ارزشمند که تقریباً 10 متر ارتفاع دارد ، یک برج آرامگاهی آجری هشت ضلعی با پشتیبان های مدور در گوشه های آن است . بدنه ی برج ، گره چینی و تزیینات آجری زیبایی دارد و گنبد آن که مخروطی شکل و هشت ترک است با زاویه تند به طرف رأس متمایل می شود. نمای قسمت بالای سردر ، شامل دو طاقچه افقی با زیر طاق مقرنس کاری شده و یک فضای چهارگوش افقی در بالای آن است که به احتمال ، محل قرار گیری کتیبه بوده است. بالای این قسمت صفحه مربع شکلی قرار دارد که با آجرچینی مرکب از چهار ستاره پر شده است. اتاق آرامگاه مدور و سردابه های چهار گوش با طاق هلالی شکل ، جلوه خاصی به این اثر بخشیده است.این برج را می توان با بناهای عصر سامانی در بخارا مقایسه کرد و قدمت آن را به بیش از قرن پنجم هجری نسبت داد.

  

برج طغرل از مهم ترین برج های آرامگاهی ایران به شمار می رود. این برج که مغز دیوارهای آن از خشت ، و نمای بیرونی آن از آجر است، محوطه ای خورشیدی شکل دارد و بر روی سکویی مدور ساخته شده است . قطر برج 20/21 و ارتفاع آن 50/20 با دیوارهای قطور به پهنای 80/2 متر است. این بنا همراه با تزیینات آجری در پیشانی برج از شکیل ترین برج های آرامگاهی و از نظر قدمت ، متعلق به دوره سلجوقی است. آرامگاه «استاد سید محمد محیط طباطبایی» در محوطه داخلی این برج قرار دارد.

  

برج آرامگاهی علاء الدین به صورت یک بنای منفرد در شمال مسجد جامع

واقع است. برخی از متون ، این برج را علاء الدین نیز نامیده اند . از نظر تاریخی بر مبنای آنچه در کتیبه ی بنا ذکر شده « علاء الدوله » صاحب بقعه ، در چهارم صفر سال 675 هـ . ق در زمان سلطنت ایلخان مغول فوت شد و تاریخ اتمام آرامگاه سال 688 هـ .ق مقارن سال های آخر سلطنت ارغون خان بود. چنان که از کتب انساب بر می آید، نسب او به امام سجاد (ع) می رسد.

روستای کردان در فاصله 22 کیلومتری شمال غرب شهر کرج

قرار دارد . این برج در فاصله 800 متری روستا قرار گرفته و در داخل آن شاهزاده حسین مدفون است.

برج آرامگاهی شاهزاده حسین از نظر معماری در شمار برج های شکیل و زیبا ، و معماری آن قابل تعمق است. این بنا با نمایی آجری و پلانی خورشیدی شکل و مدور ، روی سکویی دایره مانند استوار شده و دارای 34 کنگره به ارتفاع 6 متر است.

ابعاد هریک از پره های برج 40×50 سانتی متر و نوک پره ها مماس بر محیط دایره ی ازاره (آن قسمت از دیوار اتاق و یا ایوان که از کف طاقچه تا روی زمین بود) و دندانه ها تا پایه گنبد تداوم یافته اند. مقبره در یک سرداب با طاق قوسی شکل و دیوار چینی قلوه سنگ قرار دارد . براساس شواهد موجود ، برج آرامگاهی شاهزاده حسین کردان از آثار دوره سلجوقیان به شمار می رود. بنای دیگری در شمال این برج مشاهده می شود که متعلق به « بی بی نساء » خواهر شاهزاده حسین است.

بنای سنگی برج میدانک

قرار گرفته و بنایی هشت ضلعی با گنبد مخروطی است که در یک طرف آن ایوانی ساخته اند . فضای داخلی بنا در اصل مربع است و تزئینات داخلی در بالا و نزدیک سقف ، کاربندی هشت ضلعی است که تبدیل به دایره می شود و در نهایت سقف را مدور می سازد. نمای بیرونی بنا دارای تزئینات محراب مانند است که بالای آن تزئینات گوشواره ایجاد شده ؛ این برج با سنگ و ساروج (مخلوطی است از آهک و خاکستر یا ریگ که در آب به مرور جذب انیدرید کربنیک کنند و آهکش به صورت سنگ آهک که محکم و پایدار است در می آید و از آن در جهت ساختن بنا استفاده می کنند ) ساخته شده و شبیه بناهای مغولی است. شیوه ساختمانی بنا ، آن را در ردیف برج های آرامگاهی قرن هفتم هجری قرار می دهد.