شهرستان تویسرکان

قدمت منطقه تویسرکان به دوران قبل از میلاد مسیح (ع) می‌ رسد. شهرستان تویسرکان با در‌ه‌های پر از گردوی خود یکی از مهم‌ترین شهرستان‌های استان همدان را تشکیل می‌دهد تویسرکان از شمال به شهرستان‌های همدان و اسدآباد، از خاور به شهرستان ملایر، از جنوب به شهرستان نهاوند و از باختر به شهرستان کنگاور محدود می‌شود. اساس اقتصاد این ناحیه را کشاورزی، باغ داری، دام‌داری و صنایع دستی تشکیل می‌دهد. این منطقه به لحاظ صنایع از رونق نسبی برخوردار بوده و صنایع‌ماشینی،‌ کارخانه‌های فیلترسازی، نساجی،ساخت وسایل کشاورزی مانند بیل سازی، صنایع غذایی، آجر فشاری، کارگاه ریسندگی و بافندگی، سنگ بری، سرنگ سازی و مصنوعات فلزی در این شهرستان دایر و مشغول به کار هستند.صنایع دستی یکی از فعالیت‌های اقتصادی این شهرستان است که شامل نجاری، منبت‌کاری، صابون سازی، قالی،گلیم و گیوه‌بافی می‌شود. پل‌تاریخی فرسفج، قلعه اشتران، دره سرکان، دره آرتیمان، امام‌زاده شاه‌زاده ناصر، پیر کمر بسته سرکان، قلعه دختر (قز قلعه سی)، مسجد جامع تویسرکان، درخت چنار کهنسال مسجد باغوار، کاروان‌سرای شاه‌عباسی فرسفج، دره‌ی گزندر، دره‌ی فاران، دره‌ی شهرستانه، شهر بازی و بوستان نبوت و بازار سنتی سرپوشیده مهم‌ترین دیدنی‌های شهرستان تویسرکان را تشکیل می‌دهند.

مکان های دیدنی و تاریخی
پل تاریخی فرسفج، قلعه اشتران، دره سرکان، دره آرتیمان، امام‌زاده شاه‌زاده ناصر، پیر کمر بسته سرکان، قلعه دختر (قز قلعه سی)، مسجد جامع تویسرکان، درخت چنار کهنسال مسجد باغوار، کاروان‌سرای شاه‌عباسی‌فرسفج، دره‌ی گزندر، دره‌ی فاران، دره‌ی شهرستانه، شهربازی و بوستان نبوت و بازار سنتی سرپوشیده مهم‌ترین دیدنی‌های شهرستان تویسرکان را تشکیل می‌دهند.

صنایع و معادن
صنایع ماشینی،‌ کارخانه‌های فیلترسازی، نساجی،ساخت وسایل کشاورزی مانند بیل سازی، صنایع غذایی ( آرد )، آجر فشاری، کارگاه ریسندگی و بافندگی، سنگ بری، سرنگ سازی و مصنوعات فلزی در این شهرستان دایر و مشغول به کار هستند. کانی‌های شهرستان تویسرکان را کان سنگ گرانیت،‌ کوارتز، فلدسپات، و میکا تشکیل‌ می‌دهد که در اطراف روستای شهرستانه به طور مکانیکی بهره‌ برداری می شود.

کشاورزی و دام داری
تویسرکان یک ناحیه‌کشاورزی و دام‌داری است. مهم‌ترین محصولات کشاورزی و باغ‌داری تویسرکان را گندم، جو، بنشن، تره بار، سیب، گلابی، هلو، زرد آلو، بادام، انگور و گردو تشکیل می‌دهد که گردوی آن بسیار شهرت دارد. دیگر محصولات کشاورزی نیز بعضی به صورت تازه و بعضی به صورت خشک‌بار صادر می‌شوند. پرورش دام در این استان توسط روستاییان صورت گرفته و بیش‌تر شامل گوسفند، گاو و بز می‌شود فرآورده‌های دامی این شهرستان صادر می شوند. علاوه بر آن پرورش طیور به شیوه صنعتی در حد خود کفایی اهالی انجام می شود.

مشخصات جغرافیایی
تویسرکان از شمال به شهرستان های همدان و اسدآباد، از خاور به شهرستان ملایر، از جنوب به شهرستان نهاوند و از باختر به شهرستان کنگاور محدود می‌شود. تویسرکان در 48 درجه و 28 دقیقه درازای جغرافیایی و34 درجه و 34 دقیقه پهنای جغرافیایی و بلندی 1780 متری از سطح دریا قرار دارد. این شهرستان از دو بخش مرکزی و بخش قلقل رود تشکیل شده است. کوه مرتفع الوند که از کوهستان های فرعی گران‌کوه زاگرس به شمار می‌رود مرز طبیعی تویسرکان، همدان و ملایر را تشکیل می‌دهد. آب و هوای تویسرکان نسبتا سرد و خشک است. جمعیت شهرستان تویسرکان 118954 نفر در سرشماری 1375 بر آورد شده است. اقتصاد شهرستان تویسرکان بر کشاورزی، دام‌داری و صنایع (ماشینی و دستی) استوار شده است. مهم ترین ایل این شهرستان، ایل ترکاشوند است که محل ییلاقی آن ها تویسرکان و قشلاق شان اندیمشک است. مدت استقرار آن ها بین 4 تا آمد هستند. بخشی از این ایل از طریق دام‌داری و بخش دیگر از طریق کشاورزی و صنایع دستی امرار معاش می کنند. زبان مردم شهرستان تویسرکان ترکی و فارسی با گویش لری ( لکی) بوده و دین آن ها اسلام و مذهب شان شیعه است. مرکز شهرستان تویسرکان در مسیر راه آسفالت فرعی کنگاور - جوکار قرار گرفته و از این طریق به طول 38 کیلومتر به سمت جنوب خاوری تا جوکار و به طول 45 کیلومتر به سمت غرب تا کنگاور فاصله دارد. هم چنین یک راه فرعی شنی به سمت شمال باختری به طول 73 کیلومتر تا اسد آباد کشیده شده است.

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
شهر قدیمی «رودآور» دارای سه قصبه « توی »، « سرکان » و « شکان » بود. این شهر پس از حمله مغول اهمیت خود را از دست داد و مردم آن به قصبه « توی » روی آوردند و به تدریج آن جا را آباد کردند. قصبه شکان در اثر زلزله خراب شد،‌ اما سرکان به فاصله 10 کیلومتری شمال غرب تویسرکان هنوز پابرجاست و اکنون یکی از شهرهای شهرستان تویسرکان است. تویسرکان فعلی که از ترکیب دو کلمه « توی » و « سرکان » ساخته شده است، همان قصبه « توی » قدیمی است. از سوی دیگر وجود آرامگاه حضرت حبقوق نبی (ع ) ( در مرکز آن شهر و نزدیک « رود آور » سابق ) با توجه به زمان زندگی آن حضرت در حدود 700 سال قبل از میلاد و کاوش های باستان شناسی اطراف بقعه، نشان‌گر قدمت و وجود آبادانی منطقه در آن عصر است. تویسرکان در دوره های صفویه و قاجاریه نیز مورد توجه بوده است و از این دو دوره آثاری در شهر به جا مانده که می توان به بازار دوره قاجار اشاره کرد.