جغرافياي اقتصادی حمل و نقل

انتقال نفت و گاز توسط لوله، با همه امتيازاتي كه بر آن مترتب است، با يك مشكل بنيادي مواجه است و آن اين كه امكان هر نوع ذخيره‌سازي را منتفي مي‌سازد. مساله به ويژه براي گاز اهميت بيشتري به خود مي‌گيرد، كه ذخيره كردن آن در كپسولها، امر بسيار پرخرجي است و جز به مقاديري بسيار اندك ميسر نيست (مثلاً براي مصارف خانگي...) با اين همه مدتي است كه استفاده از حفره‌هاي ناشي از فرسايش آهكي، كه در واقع گاز‌سنجهاي طبيعي به‌شمار مي‌آيند، آغاز و تبديل گاز به مايع و حمل و نقل آن در خلا نيز معمول شده و استفاده از لوله در انتقال نفت، چه در كشورهاي توليد‌كننده كم رشد (عربستان، صحراي كبير آفريقا) و چه در كشورهاي پيشرفته، رواجي تام يافته است. در گروه كشورهاي پيشرفته، استفاده از لوله، به ويژه به منظور انتقال به مسافات دور دست، صورت مي‌گيرد: نظير ايالات‌متحده آمريكا و كانادا كه در آنها لوله‌هاي نفتي ماوراء قاره‌اي، نفت تگزاس ايالات‌متحده و پره‌ري كانادا را، به جانب مراكز بزرگ مصرف كننده، واقع در شرق اين كشورها هدايت مي‌كنند. از اين وسيله همچنين به منظور تغذيه بنادري كه به پالايش نفت اشتغال دارند استفاده به عمل مي‌آيد. بدين ترتيب پالايشگاههايي كه در بخش سفلاي رودخانه سن، بين بنادر لوهاور و رو آن استقرار يافته‌اند، از طريق خط لوله‌اي كه از بندر لوهاور مي‌آيد، در مسافتي كوتاه، به هم ارتباط مي‌يابند. پالايشگاههاي واقع را در استراسبورگ و جنوب آلمان، معمولاً توسط بندر لاورا- مارسي و خط لوله (جنوب اروپا) تغذيه مي‌شوند.
   لوله‌هاي انتقال گاز، حمل گازهاي طبيعي و صنعتي را (مانند، ايالات‌متحده، ايتاليا و فرانسه) برعهده دارند. گازهاي حاصل از صنايع كك‌سازي در ناحيه سار، پيش از جنگ جهاني دوم، به مانهايم- لودويگزهافن گسيل شده است. در زماني نه‌چندان دور از ما، گاز حاصل از صنايع توليد كك در لورن، به جانب پاريس فرستاده مي‌شد. سراسر صنايع وابسته به گاز در شهرها، بر اثر اين شيوه حمل و نقل، دستخوش دگرگوني گرديده است؛ شيوه‌اي كه در نهايت امر موجبات حذف تمامي كارخانه‌هاي قديمي توليد گاز را در شهرها فراهم آورده است و جاي آن را در شهرهاي كوچك، حمل گاز توسط كپسول و در نواحي بزرگ مصرف‌كننده، لوله هايي گرفته‌اند كه مستقيماً از نواحي زغالي مي‌آيند. اين تكنيك در مجموعه شيوههاي حمل و نقل اقتصادي انرژي، جاي مي‌گيرد؛ بدين معني كه مواد نيروزاي جامد، در محل به ماده‌اي با قدرت تحرك بيشتر (گاز و برق) تبديل مي‌شوند.