جغرافياي اقتصادی حمل و نقل

مقدمه:
   ترافيك نمودي به غايت جغرافيايي است. از سويي اين پديده وابسته به جغرافياي طبيعي است كه استفاده از مسيرهايي را تسهيل و يا اجتناب از مسيرهايي ديگر را توصيه مي‌كند و از سويي با برخي تكنيكها، مانند فلان شيوه رايج در ساختارراهها و اختراع وسيله نقليه در ارتباط قرار ميگيرد. ترافيك از يك سو با ايجاد مشاغل و پيدايش كانونهاي جمعيتي وابسته به حمل و نقل و از سوي ديگر با ايجاد امكان بروز برخي دگرگونيها در توليد و يا در مصرف، پديده‌هاي انساني را به نوبه خود دستخوش دگرگوني مي‌سازد. ترافيك ايجاد‌كننده شبكه‌اي از خطوط نيرو و سلسله مراتبي از گره ها و پيوستهاست در نهايت امر خود شرط لازم براي وجود برخي از انواع معيشت سيار است.
   همچنانكه انقلاب صنعتي به نحوي بنيادي، شرايط زيست را در بخش بزرگي از سياره ما دستخوش دگرگوني ساخته است، به همان مقياس يك انقلاب تكنيكي مشابه، در قلمرو ترافيك يعني انقلاب در امر حمل و نقل، امكان نقل مكاني سريع‌تر، منظم‌تر، با ظرفيت بيشتر و اقتصادي‌تر را ميسر ساخته و انقلاب صنعتي را همراهي كرده است. بنابر‌اين، تحول در امر حمل و نقل، نظير انقلاب صنعتي، به صورت يك فرآيند و يا مجموعه‌اي از انقلابات پياپي ظاهر شده است. پس از بهبودي كه در امر آمد و شد در جاده‌ها طي سده هيجدهم اتفاق افتاد، استفاده عملي از ماشين بخار در امر كشتيراني، سپس ظهور راههاي آهن در سده نوزدهم، به صورت شاخصهاي اين سير تحول به حساب آمده‌اند. سپس پيدايش اتومبيل در آخرين دهه سده نوزدهم و ظهور هواپيما در سده بيستم به نوبه خود شرايط حمل و نقل را از بنياد دگرگون ساخت. فن انتقال نيروي برق فشار قوي، كه پس از جنگ جهاني اول گسترشي بي‌سابقه به خود گرفت و سپس تكنيك مخابره از راه دور، تاثير خود را در اين سير تحول تسجيل كرد. وسايل ابتدايي حمل و نقل در زمان ما، جز بخش بسيار ناچيزي از مسافران و كالاها را جابه‌جا نمي‌كنند.

حمل و نقل راههاي زميني :
   شرايط طبيعي
   ترافيك ابتدايي، تحت استيلاي شديد شرايط طبيعي است؛ در حالي كه تكنيك جديد، امكان رهايي از اين شرايط را فراهم آورده است و مساله موانع را به مساله هزينه‌ها و به نابرابري در سود‌آوري مبدل ساخته است و بدون ابرام در مورد مشكلات مربوط به رفت و آمد در مناطق جنگلي و صحرايي، ما تنها به تاملي درباره مشكلات ناشي از امر يخبندان در نواحي كوهستاني اكتفا مي‌كنيم. يخبندان موجب وارد آمدن صدمات و خسارتهايي فراوان به راههاست. گسترش يخ در خاك موجب ايجاد برآمدگيها و شكسته‌شدن پوشش خارجي آن مي‌شود. به هنگام باز شدن يخها، راهها در گل و لاي فرو مي‌نشينند و گودالهاي تعبيه شده در آن به هيچ روي هموار نمي‌شوند. و اين امر موجب مي‌شود تا مسؤولان، راه را در فصل يخبندان بر تمامي وسائط نقليه و يا بر وسائط نقليه سنگين مسدود سازند. به منظور اجتناب از خسارات ناشي از برودت هوا، معمولاً جاده‌ها را از مصالحي با گرانولومتري ويژه مي‌سازند كه آب كمتري به خود بگيرد و در نتيجه از به كار گرفتن مصالحي كه به آب آغشته مي‌شوند و در صورت بروز يخبندان آماس مي‌كنند، اجتناب مي‌ورزند، و بدين سبب ريگهاي درشت دانه را كه مي‌توانند خشك باقي مانده و هوا در بين دانه‌هاي خود حفظ كنند، بر ساير موارد مصالح ترجيح مي‌دهند. از اين روست كه به احداث جاده‌هايي مركب از خاك دست‌ريز، به ارتفاع تقريبي يك متر، دست مي‌زنند تا آب را به آساني بتواند از خود عبور دهد.