مجله پزشکی : دستگاه تنفسی و آلرژی

  ● آیا من می توانم در این سن به آسم مبتلا شوم؟
بسیاری از کسانی که در بزرگسالی مبتلا به آسم می شوند، در دوران کودکی گاهی اوقات مشکلات تنفسی داشته اند. آسم نوعی اختلال تنفسی است که افراد را در هر سنی مبتلا
می سازد.
گاهی اوقات افراد زمانیکه بسیار کوچک هستند مبتلا به آسم بوده و بعد از رشد بیماریشان برطرف می شود. ولی امکان دارد باز در مراحل دیگر زندگیشان به آن مبتلا شوند. گاهی اوقات نیز زمانیکه سن بالایی دارند برای اولین بار به آسم مبتلا می شوند.
آسم می تواند در هر سنی ایجاد شود. از ، بیش از ۳/۲۰ میلیون نفری که در آمریکا به آسم مبتلا هستند، حدود دو میلیون نفر سن بالای ۶۵ سال دارند. در سال ۲۰۰۱، بیش از ۸۶۰ هزار نفر از افراد بالی ۶۵ سال دارای حمله آسم یا بروز بیماری آسم بوده اند.
● آسم چیست؟
آسم یک نوع اختلال تنفسی است که در آن نفس کشیدن و بخصوص بازدم سخت می شود. زمانیکه شما عمل دم را انجام می دهید هوای تازه وارد بینی و حلق شما شده و سپس توسط نای و ساختارهای لوله مانندی که اصطلاحاً نایژه نامیده می شوند وارد ریه ها می شود. زمانیکه شما عمل بازدم انجام می دهید، هوا از طریق همان ساختارها خارج می شود در هنگام ابتلای یک فرد به آسم لوله های تنفسی حساس می شوند و ممکن است به دود، گرده گلها، گرد و غبار ، مواد حساسیتزا یا سایر عوامل تشدید کننده، واکنش نشان دهند. در یک بیمار آسمی، مجاری تنفسی سفت و محکم ، ملتهب و متورم شده اند.
زمانیکه مجاری تنفسی واکنش نشان می دهند یا ملتهب می شوند، تنگ می شوند . همین عامل سبب می شود که عمل تنفس و ورود هوای تازه و خروج هوا سخت شود.
● آیا آسم در میان افراد بزرگسال تر شایع است؟
بعضی از بالغین هستند که در دوران کودکی و نوجوانی نیز مبتلا به آسم بوده اند و در این سن دوباره علائمشان بازگشته است. بعضی نیز امکان دارد در همان سن تازه به آسم مبتلا شده باشند .
آسم و علائم شبیه آسم در میان بالغین بسیار شایع می باشد. بیش از یک چهارم افراد بالای ۶۵ سال که در دو مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفته اند دارای درجاتی از خس خس سینه که یکی از علائم شایع آسم می باشد. بودند آنها ممکن بود همراه سرماخوردگی یا بدون آن دارای خس خس باشند یا اینکه حملاتی از تنگی نفس همراه با خس خس سینه داشتند. گاهی اوقات افتراق آسم از سایر بیماریهای ریوی توسط پزشک مشکل است. سایر بیماربهای ریوی که دارای علائم شبیه به آسم هستند شامل التهاب نایژه ها و نایژکها ( برونشیت) و آمفیزم بخصوص در کسانیکه سیگاری هستند، می باشند.
در بعضی از بالغین، برونشیت و آمفیزم می تواند شبیه به آسم به نظر برسد. گاهی اوقات نیز امکان دارد آسم شبیه برونشیت و آمفیزم به نظر برسد. بیماریهای قلبی نیز می توانند منجر به مشکلات تنفسی شوند و ممکن است فرد در یک زمان مبتلا به بیماریهای قلبی و ریوی با همدیگر باشد.
● علائم آسم چیست؟
▪ علائم آسم ممکن است بسیار گیچ کننده باشد ولی شایعترین علائم شامل :
▪ وجود خس خس سینه درزمان تنفس: گاهی اوقات ممکن است این صدا فقط در هنگام سرماخوردگی وجود داشته باشد.
▪ سرفه: سرفه های فرد می تواند حتی خلط دار نیز باشد. این علائم در اغلب موارد بر طرف می شوند و گاهی تا بیش از یک هفته نیز طول می کشند.
▪ تنگی نفس : ممکن است تنگی نفس در آن واحد شروع شود یا اینکه فرد گاه گاهی دچار حملات تنگی نفس شود. در این حالت فرد احساس می کند، نمی تواند هوا را وارد ریه های خود سازد.
▪ سختی حرکات قفسه سینه: ممکن است در هوای سرد یا در طی فعالیت های بدنی حرکات قفسه سینه مشکل شود. این علامت یکی از اولین علامتهایی است که نشان می دهد شدت آسم رو به بدتر شدن است.
● آیا آسم یک بیماری جدی و خطرناک است؟
به آسم از جمله مشکلات سلامتی بسیار مهم به حساب می آید و همواره بروز می یابد اما نکته امیدوار کننده آن است که این بیماری بخوبی قابل درمان است.
بیماران مبتلا به آسم می توانند یک زندگی طبیعی و سازنده داشته باشد و این افراد باید تحت مراقبتهای پزشکی منظم زیر نظر پزشکان متخصص باشند. در صورت عدم درمان مناسب این بیماری می تواند بسیار خطرناک و کشنده باشد.
● علل آسم چیست؟
دانشمندان دقیقاً نمی دانند چرا بعضی افراد به آسم مبتلا می شوند ولی بعضی دیگر خیر. در مورد بسیاری از افراد ابتلا به آسم به نظر ارثی می آید. اما سایر علل نیز در بروز این بیماری دخالت دارند. مشکل در این بیماری التهاب راه های هوائی می باشد. از جمله عللی که دانشمندان به وجود آنها پی برده اند می توان به موارد زیر اشاره نمود.
کشیدن سیگار، پیپ یا هر گونه ماده دخانیاتی دیگر، می تواند منجر به افرایش بروز علائم آسم شود. اگر شما در خانه سیگار بکشید، بچه های شما شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری خواهند داشت بنابراین اجتناب و دوری از سیگار، و افراد سیگاری به نظر منطقی می آید.
● حساسیت ها
افرادی که نسبت به گرده گلها،حیوانات خانگی یا گرد و غبار،حساسیت دارند شانس بیشتری جهت ابتلا به آسم خواهند داشت.
● داروها
بعضی داروها می توانند منجر به بروز علائم آسم شوند یا اینکه آسم را تشدید سازند. پزشک و داروساز خود را از تمامی داروهائی که مصرف می کنید آگاه سازید. لیستی از داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید، حال چه داروهای تجویزی و چه داروهایی که بدون نسخه فروخته می شوند، برای خود داشته باشید و درمورد آنها اطلاعات کافی بدست آورید .
● آیا آسم یک نوع بیماری "روان تنی" است؟
خیر، بعضی افراد گمان دارند که آسم یک نوع اختلال روانی می باشد. در صورتی که چنین نیست آسم یک بیماری پزشکی و جسمی واقعی است. اما استرسهای روانی بیش از حد می توانند منجر به تشدید آسم شوند.
● آیا آسم قابل درمان است؟
بله می توان گفت که بسیاری از بیماران مبتلا به آسم بخوبی می توانند تحت معالجه قرار گرفته و درمان شوند. فرآیند درمانی شامل استفاده از داروهای استنشاقی و قرصها می باشد.
درمان موفقیت آمیز آسم نیاز به همکاری متقابل بین بیمار و پزشک خود دارد. بیمار و پزشک خود باید بخوبی بر روی برنامه درمانی متمرکز شده و کار کنند. این برنامه درمانی به شما
می گوید که در هنگام عدم وجود علائم بیماری و در هنگام بروز علائم چه کارهایی باید انجام دهید.
برنامه درمانی به شما کمک می کند که چه زمانی از چه داروهائی استفاده نمائید. شما از این طریق در می یابید که در چه زمانی بخصوص زمانی که علائم آسم شما تشدید می یابد به پزشک خود مراجعه نمائید.
● نکات کلیدی یک برنامه درمانی خوب برای آسم چیست ؟
اگر شما مبتلا به آسم هستید باید بدانید که چه زمان وضعیت بدنی شما خوب است و چه زمانی تغییرات شروع می شود. آسم دارای علائم هشدار دهنده ای می باشد که می تواند به شما هشدار دهد که به پزشک خود مراجعه نمائید.
● شما باید بدانید که بهترین درمان برای شما چیست؟ بعلاوه باید علائم شروع آسم را دانسته و بلافاصله به پزشک خود مراجعه نمائید. شما نیاز به پزشکی دارید که با شما صحبت کرده و تمامی پرسشهای شما را پاسخ دهد و نیاز به یک دارو شناسی دارید که بتواند تمامی اطلاعات را در مورد داروهایی که مصرف می کنید در اختیار شما بگذارد. در حال حاضر درمانهای مؤثر بسیاری برای آسم وجود دارد. این درمانها، مجاری هوایی موجود در ریه های شما را شل کرده و به شما کمک می کند که راحت تر نفس بکشید. درمانها تورم و التهاب را در مجاری هوایی کاهش می دهد.پیگیری توصیه های پزشک در ارتباط با نحوه درمان بسیار مهم می باشد. بعضی داروها به پیشگیری از بروز علائم آسم کمک می کنند. شما باید از این داروها در هر زمانی حتی مواردیکه احساس می کنید خوب هستید، استفاده کنید.
در مواردیکه آسم شروع به بدتر شدن می کند، باید از داروهای دیگری استفاده کرد. زمانیکه علائم آسم ایجاد می شود، استفاده زود هنگام و به موقع داروها بسیار مهم است.
به خاطر داشته باشید که آسم مشکلی است که هیچ گاه به طور کامل برطرف نمی شود. این بیماری به نوعی نظیر مرض قند، مشکلات قلبی مزمن می باشد. شما در مورد این بیماری نیاز به پزشکی دارید که بداند چگونه باید این بیماری درمان شود.
مراقبتهای منظم جزیی از برنامه درمانی شما به حساب می آید. مراجعه به پزشک را تا زمان بروز علائم به تأخیر نیندازید، باید به کمک پزشک خود کاملاً بر بیماری مسلط شده و آنرا تحت کنترل خود داشته باشید. پزشک به شما خواهد گفت که در چه زمان و چگونه داروهای خود را مصرف نمائید و در مورد علائم تشدید آسم به شما آگاهیهای لازم را خواهد داد. بطور کامل اطمینان یابید که تمامی مسائل را یاد گرفته اید.
اگر شما مسائلی را که پزشک آموزش می دهد، بخوبی نفهمیده اید تا زمانیکه بطور کامل متوجه نشده اید از پزشک خود سؤال کنید .
● پزشک به شما چه خواهد گفت؟
▪ بشما می گوید چه داروهایی باید استفاده کنید.
▪ چه زمانی باید از داروها استفاده نمائید؟
▪ هر دارو چه کار می کند؟
▪ علائم شروع و تشدید بیماری چیست؟
▪ چه زمانی جهت کسب اطلاعات لازم با او تماس بگیرید ؟
▪ چه زمانی به اورژانس مراجعه نمائید؟
▪ آیا وسایل خاصی وجود دارد که به بیماران مبتلا به آسم کمک کند؟
وسایل متنوعی وجود دارد که به بیماران آسمی در کنترل بیماریشان و استفاده بهتر از داورهایشان کمک می کند. از پزشک خود در مورد نحوه عملکرد، ابزار « سنجش ماگزیمم جریان هوا » و « دم یاز» و نحوه استفاده از آنها سؤال نمائید.
حتی ابزاری وجود دارد که به بیماران مبتلا به التهاب مفاصل کمک می کند تا از داروهای استنشاقی خود راحت تر استفاده کنند.
● آیا باید از درمانهای خاصی که در داروخانه ها توصیه می شود استفاده نمود؟
خیر، این درمانها امکان دارد فقط کمک جزیی به فرد کنند اما افراد بایکدیگر متفاوت بوده و هر فردی نیاز به برنامه درمانی خاص خود دارد. اگر شما مبتلا به آسم هستید جهت درمان بیماری خود باید به یک متخصص این رشته مراجعه نمائید.
لازمه درمان مناسب آسم، وجود ارتباط متقابل و منظم با یک پزشک است، نه استفاده از درمانهای داروخانه ای که بعضاً گران قیمت بوده و ممکن است مشکل را نیز درمان نکنند.
● اگر من مبتلا به آسم هستم آیا داروهایی وجود دارد که باید از مصرف آنها پرهیز نمایم؟
شاید بعضی از داروها منجر به بروز مشکلات در بیماران مبتلا به آسم شوند. پزشک خود را از داروهایی که به دلیل سایر مشکلات استفاده می کنید. مطلع سازید بعضی از داروهایی که در درمان آسم استفاده می شوند ممکن است منجر به بروز ضربان قلب نامظم شوند. اگر چنین حالتی رخ دادد پزشک خود را مطلع کنید.
باید این مطلب را خاطر نشان کرد که بعضی داروها، با داروهای مورد استفاده در درمان آسم تداخل عمل دارند.
● داروهای قلبی و فشار خون
بعضی بیماران آسمی در می یابند زمانیکه از داروهای فشار خون استفاده می کنند. بیماریشان تشدید می یابد. بعضی از این داروها نظیر پروپرانولول، نادولول و تیولول، مسدود کننده سیستم سمپاتیک هستند و بعضی دیگر نیز اصطلاحاً مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین نامیده
می شوند نظیر کاتپووبریل یا انالاپریل.
● آسپرین
بعضی بیماران آسمی ممکن است با مصرف آسپرین یا داروهای هم خانواده آسپرین دچار بروز علائم شوند. این ترکیبات در بسیاری از داروهای سرماخوردگی و مسکن ها وجود دارند.
● قرصهای خواب و آرامبخش ها
قرصهای خواب و آرامبخش ها بخصوص در افراد مسن ممکن است منجر به بروز مشکلاتی در بیماران مبتلا به آسم شوند. این داروها ،تنفس شما را آرامتر و سطحی تر می کنند و همین امر در مواردیکه فرد مبتلا به بیماریهایی ریوی بخصوص آسم است، می تواند بسیار خطرناک باشد.
هر زمانیکه شما داروی جدیدی را مورد استفاده قرار می دهید پزشک خود را مطلع سازید.
● اگر با آسم خود دچار مشکل شدم چه کار باید بکنم؟
بهترین راه برای کنترل آسم شروع برنامه درمانی و درمان زودرس آسم است، مشکلات جدی در بروز آسم و علائم مربوط به آن، ناشی از تأخیر در شروع درمان است.
تأخیر نکنید! اگر شما مبتلا به اختلال تنفسی شدیدی شدید یا اگر داروهای شما اثر کافی ندارند به پزشک خود اطلاع دهید. توصیه های پزشک خود را انجام داده و اگر شما به پزشک خود دسترسی ندارید به نزدیکترین اورژانس محل زندگی خود مراجعه نمائید.
بعداً حتماً پزشک خود را مطلع سازید و منتظر نمانید که علائمتان بهبود یابد. آسم می تواند بسیار خطرناک باشد.
● آیا مشکلات خاصی در ارتباط با آسم در گروه سنی بالاتر وجود دارد؟
▪ بله و نه. درمان آسم به معنای شناسایی عوامل تشدید کننده، فهم درمان آسم ، فهم علائم هشدار دهنده اولیه، و صحبت پزشک مربوطه می باشد. این قوانین برای جوانان و افراد پیر یکسان است.
افراد پیر معمولاً مشکلات دیگری نیز دارند، ممکن است مبتلا به بیماریهای قلبی یا افزایش فشار خون باشند و بخاطر این مسائل دارو نیز مصرف کنند. گاهی اوقات دارویی که برای یک بیماری خوب است برای دیگری مضر است.
پزشک شما باید در مورد سایر بیماریهای شما و داروهایی که مصرف می کنید اطلاع داشته باشد.
اگر شما بیش از یک پزشک دارید به هر کدام در مورد سایر بیماریها و داروهای مصرفی خود اطلاع دهید. همیشه لیستی از تمامی داروهایی که مصرف می کنید را با خود داشته باشید.
بسیاری از افراد مسن هنوز سیگار می کشند این عمل آسم و سایر بیماریهای ریوی را بدتر می کند. اگر سیگار می کشید یا در خانه با یک فرد سیگاری سر و کار دارید پزشک خود را مطلع سازید. ممکن است شما در ریسک بالایی جهت ابتلا به بیماریهای ریوی باشید. سایر افراد در خانه نیز ممکن است در ریسک بالایی جهت ابتلا به بیماریهای ریوی باشند.