پاسخ به:مطالب علمی - پزشکی
پنج شنبه 1 اردیبهشت 1390 10:39 AM
انواع کلسیم تزریقی و روش های مصرف آن :
کلسیم تزریقی برای درمان‌کمی کلسیم خون در بیماریهائی که نیازبه‌افزایش سریع غلظت یون کلسیم در سرم‌دارند، مانند تتانی ناشی از کمی کلسیم‌خون در نوزادان، تتانی ناشی از کمبودهورمون پاراتیروئید، تتانی ناشی از کمی‌کلسیم خون به‌علت نیش حشرات یاواکنش‌های حساسیتی، نشانه‌های حاددردهای کولیک ناشی از مسمومیت باسرب، کمبود ویتامین Dو آلکالوز، بمنظورتنظیم الکترولیت، در احیای قلبی بویژه پس‌از عمل جراحی قلب باز، بمنظور تقویت‌قدرت انقباضی میوکارد پس از خاتمه‌فیبریلاسیون دهلیزی و بطنی یا زمانی که‌پاسخ کافی به اپی‌نفرین تزریقی وجودندارد، بمنظور کاهش یا برطرف نمودن‌اثرات مضعف قلبی ناشی از زیادی پتاسیم‌خون و همچنین بعنوان پادزهر در درمان‌مسمومیت با منیزیم مصرف می‌شود.فرآورده‌های خوراکی حاوی کلسیم‌بمنظور جبران کمی کلسیم در بیماریهایی‌مانند کم کاری مزمن پاراتیروئید، نرمی‌استخوان، راشی‌تیسم و کمی ثانویه کلسیم‌خون پس از مصرف داروهای ضدتشنج‌مصرف می‌شوند. اگر کمی مزمن کلسیم‌خون ناشی از کمبود ویتامین D باشد،املاح کلسیم خوراکی ممکن است همزمان‌با مشتقات ویتامین Dمصرف شوند. املاح‌خوراکی کلسیم بعنوان مکمل غذائی درافرادی که مقادیر کافی کلسیم دریافت‌نمی‌کنند و همچنین بعنوان داروی کمکی‌برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان‌مصرف می‌شوند.
● مکانیسم اثر
کلسیم برای عملکرد صحیح‌دستگاه عصبی، عضلانی و اسکلتی‌ضروری است. کلسیم در عملکرد طبیعی‌قلب، کلیه، تنفس، انعقاد خون و نفوذپذیری‌مویرگها و غشاء سلولی، نقش مهمی را ایفامی‌کند. کلسیم همچنین به‌تنظیم آزادسازی وذخیره ناقلهای عصبی و هورمونها، برداشت‌و اتصال اسیدهای آمینه، جذب ویتامین B۱۲و ترشح گاسترین کمک می‌کند.
● فارماکوکینتیک کلسیم
تقریبا ۳۰ ـ ۲۰ درصدکلسیم در روده کوچک جذب می‌شود. که‌این امر به‌حضور متابولیتهای ویتامین D، pHروده و فاکتورهای رژیم غذائی مانندپیوند کلسیم به فیتاتها و فیبرها بستگی‌دارد. جذب کلسیم در صورت وجود کمبودکلسیم یا در بیمارانی که رژیم‌غذایی باکلسیم کم دریافت می‌کنند، افزایش یافته ودربیماران مبتلا به‌فقدان یا کمبود اسیدمعده کاهش می‌یابد. پیوند کلسیم به‌پروتئین پلاسما تقریبا ۴۵ درصد است. ۲۰درصد کلسیم ازراه کلیه و ۸۰ درصد آن ازراه مدفوع دفع می‌شود.
● موارد منع مصرف کلسیم
فرآورده‌های حاوی‌کلسیم در زیادی اولیه یاثانویه کلسیم‌خون، افزایش کلسیم ادرار، سنگهای‌کلسیمی درکلیه، سارکوئیدوز ومسمومیت با دیژیتال نباید مصرف شود.
● هشدارها
فرآورده‌های حاوی کلسیم درموارد دهیدراسیون یا عدم‌تعادل‌سایرالکترولیتها، سابقه سنگهای کلیوی، عیب‌مزمن کارکلیه، عیب کار قلب وفیبریلاسیون بطنی در طول احیای قلب‌بااحتیاط مصرف شوند.
● عوارض جانبی کلسیم
اختلالات خفیف گوارشی‌بامصرف خوراکی‌وبرادیکاردی، آریتمی‌و تحریک پس از تزریق وریدی از عوارض‌جانبی‌مهم‌املاح کلسیم می‌باشند. کاهش‌فشارخون برافروختگی یا احساس گرما،ضربان نامنظم قلب، تهوع یا استفراغ،قرمزی پوست، درد یاسوزش در محل‌تزریق، تعریق، گزگز و کاهش فشارخون باتزریق املاح کلسیم گزارش شده است.
● تداخل‌های دارویی کلسیم
مصرف همزمان سایرفرآورده‌های حاوی کلسیم با این داروهاممکن است سبب افزایش غلظت کلسیم سرم،بویژه دربیماران مبتلا به‌عیب کار کلیه شود.مصرف همزمان املاح تزریقی کلسیم‌بادیگوگسین ممکن است خطر بروز آریتمی‌قلبی را افزایش‌دهد. املاح تزریقی کلسیم‌ممکن است اثرات سولفات منیزیم تزریقی‌راخنثی نمایند. همچنین در صورت مخلوطنمودن ملح کلسیم با سولفات منیزیم، امکان‌رسوب سولفات کلسیم وجود دارد.فراهمی‌زیستی فنی توئین و کلسیم بعلت تشکیل‌تشکیل احتمالی یک‌کمپلکس غیرقابل جذب‌کاهش می‌یابد.جذب‌تتراسیکلین‌های‌خوراکی‌بعلت‌تشکیل کمپلکس‌های غیرقابل‌جذب وافزایش pHداخل معده، ممکن‌است‌کاهش یابد.
نکات قابل توصیه:
۱) قرصها باید ۱/۵ـ۱ساعت پس از غذا مصرف شوند.
۲) در صورت امکان، از مصرف این داروهاطی ۲ـ۱ ساعت پس از مصرف سایرداروهای خوراکی باید خودداری شود.
۳) از مصرف همزمان سایر فرآورده‌های‌حاوی کلسیم، فسفات، منیزیم یا ویتامین Dباید خودداری شود.
۴) از مصرف همزمان فرآورده‌های‌خوراکی این داروها با موادغذایی حاوی‌فیبر و غلات باید خودداری شود.
۵) بمنظور تامین نیاز روزانه به کلسیم،رژیم‌غذایی مناسب بر مصرف فرآورده‌های‌حاوی کلسیم ترجیح داده شود.
۶) در صورت نیاز، مصرف ویتامین Dبمیزان کافی و قرارگرفتن در معرض نورخورشید بمنظور افزایش جذب کلسیم‌توصیه می‌شود.
۷) بمنظور جلوگیری از افزایش غلظت‌کلسیم در خون و ایست قلبی، دارو باید به‌آهستگی تزریق وریدی شود.
۸) بروز عوارض جانبی اغلب بعلت تزریق‌سریع وریدی است. با ظهور اختلالات دردالکتروکاردیوگرام و اظهار ناراحتی ازسوی بیمار، تزریق دارو باید بطور موقت‌قطع شود و پس از طبیعی شدن امواج ورفع ناراحتی بیمار، ادامه یابد.
● مقدار مصرف کلسیم:
مقدار مصرف مجاز کلسیم در روزبه‌ترتیب زیر می‌باشد:
ـ شیرخواران و کودکان باسن کمتر از ۳سال: ۸۰۰ـ۴۰۰ میلی‌گرم
ـ کودکان بین۱۰ـ۴ سال: ۸۰۰ میلی‌گرم
ـ نوجوانان وبزرگسالان: ۱۲۰۰ـ۸۰۰ میلی‌گرم، زنان‌باردار و شیرده: ۱۲۰۰ میلی‌گرم.
▪ خوراکی:
برای پیشگیری از کمی کلسیم خون از راه‌خوراکی، مقادیر فوق مورد استفاده قرارمی‌گیرد. بعنوان درمان کمی کلسیم خون،مقدار مصرف براساس شدت کمبودکلسیم در هر بیمار توسط پزشک بایدتعیین شود.
▪ تزریقی:
برای پیشگیری از کمی کلسیم خون، مقدارمصرف براساس نیاز بیمار تعیین وانفوزیون وریدی می‌شود. در درمان کمی‌کلسیم خون و تامین الکترولیت حدود ۱گرم گلوکونات کلسیم بطور آهسته وباسرعت حداکثر تا ۵ میلی‌لیتر در دقیقه‌تزریق وریدی می‌شود و در صورت نیاز،تا زمانی که تتانی کنترل شود، مصرف آن‌را می‌توان تکرار نمود.
بعنوان پائین‌آورنده پتاسیم یا منیزیم‌خون، مقدار ۲ـ۱ گرم بطور آهسته و باسرعت حداکثر تا ۵ میلی‌لیتر در دقیقه‌تزریق وریدی می‌شود. در طول درمان،مقدار مصرف دارو باید براساس پیگیری‌منظم وضعیت بیمار توسطالکتروکاردیوگرام تنظیم شود.
اشکال دارویی کلسیم:
Effervescent Tablet: ۱۵۰۰ mg Ca۲+
Injection: ۱۰%
Tablet: Calcium ۵۰۰ mg + Vit D ۲۰۰ IUـ
امام على علیه السلام : در شگفتم از کسی که می بیند هر روز از جان و عمر او کاسته می شود، امّا برای مرگ آماده نمی شود.
