فرقه کرامیه

ابن كرام ظاهرا هم صوفى بود و هم متكلم، وى در نوشته‏هايش در اصطلاحات فنى تصوف و كلام تجديد نظر كرد او از يث‏حكمت الهى ميان مكتب سنت گراى كه بكلى مخالف كلام خرد گراى بود و «معتزله‏» كه كاملا از برداشت‏خرد گرايانه حمايت مى‏كردند، قرار گفت و نفوذ او بيش از همه در مذاهب «ماتريدى مشاهده مى‏شود. عقايد «كراميه‏» را عبد القاهر بغدادى به نحو مستوفى در كتاب «الفرق بين الفرق‏» آورده كه ملخص آن اين است: ابن كرام پيروانش را به جسمانى دانستن پروردگار خويش مى‏خواند و مى‏پنداشت كه او جسم است و از زير و از آنسوى به عرش بر مى‏خورد حد و نهايت دارد و اين مانند گفتار «ثنويه‏» كه گفتند پروردگارشان نورى است از آن سو كه بتاريكى پيوندد متناهى مى‏باشد اگرچه از پنج‏سوى ديگر بى‏كران و متناهى است.
ابن كرام در برخى از كتابهاى خويش پروردگارش را مانند نصارى جوهر دانست و در خطبه كتاب خود كه معروف به كتاب «عذاب القبر» است گويد: خداى تعالى ذاتى يكتا و گوهرى يگانه است و نيز گويد: خداى تعالى مماس يعنى چسبيده بر تخت‏خويش است و عرش جايگاه وى مى‏باشد، زيرا در قرآن آمده:
«الرحمن على العرش استوى‏» طه/5.