تاپیک جامع دندان پزشکی

در دوره قاجاريه طب ايران به تدريج از سنتي به اروپايي تبديل گشت و بنظر مي رسد طب مدرن ايران نيز از مدرسه دارالفنون آغاز شده است.
قبل از تأسيس دارالفنون، طب بطور كلي سنتي بوده و درمانها بطور تجربي و بدون پايه علمي با وسايل بسيار ابتدايي و توسط افراد فاقد صلاحيت انجام مي شد و شايد در حال حاضر هم در برخي نقاط دور افتاده انجام شود.
براي درد دندان، عطارها از داروهاي گياهي مانند روغن نخود، آب پياز، شيره انجير، ترياك و براي رفع آبسه هاي دنداني از صمغ كتيرا و باقلا و آرد گندم سرخ شده در روغن استفاده مي كردند.
كشيدن دندان ها توسط دلاكهاي حمام و سلماني ها و بدون بي حسي به نحوي بسيار دردناك و وحشت آور انجام مي شده و گاهي سلماني ها اين كار را بصورت دوره گرد در محلات انجام مي دادند.
پوسيدگيهاي دنداني، دندانهاي تغيير رنگ يافته بر اثر ضربه، دندانهاي شكسته و فضاهاي بي دنداني (ناشي از كشيدن دندان)همه توسط روكش هاي طلا كه توسط زرگرهاي ماهر ساخته مي شد ترميم مي گشت. اين روكشها را استامپ يا استامپه و يا شارپي مي ناميدند. شارپي از نام دستگاهي بنام شارپ گرفته شده كه اين روكشها توسط آن ساخته ميشد.
تأسيس و افتتاح رسمي دارالفنون تهران در سال 1228 ه.ش توسط اميركبير صدر اعظم ناصرالدين شاه انجام شد و سرآغاز معرفي نظام جديد آموزش و از اقدامات مهم فرهنگي كشور مي باشد.
دارالفنون اولين مدرسه دولتي ايران بوده و به كمك استادان اروپايي آموزش رشته هاي مختلف در آن آغاز گشت. رشته پزشكي دارالفنون قبل از تأسيس دانشگاه تهران تنها مركز آموزش طبابت در ايران بود.
درآبانماه سال 1297 شمسي مدرسه طب از مدرسه دارالفنون جدا شد و مرحوم دكتر لقمان الدوله به رياست آن منصوب گرديد.
دانشگاه تهران در عهد رضا شاه تأسيس گرديد و نخستين قسمت آن كه ساخته شد، تالار تشريح بود كه در سال 1313شمسي افتتاح گرديد. در سال 1316 كليه قسمتهاي دانشكده طب به ساختمان جديد دانشگاه تهران منتقل شد و شروع بكار نمود. در سال 1335 دو رشته داروسازي و دندانپزشكي كه از شعب دانشكده پزشكي بود، بصورت مستقل درآمد. بيمارستان امير اعلم علاوه بر بخشهاي متعدد پزشكي، داراي بخش دندانپزشكي و جراحي فك و صورت ، شامل پرتونگاري و دو درمانگاه عمومي، آموزشي و اطاق عمل بود.
از سال 1290 شمسي پرداختن به حرفه هاي طبابت، داروسازي و دندانسازي موكول به تحصيل و دريافت اجازه نامه رسمي از وزارت معارف شد.
در سال 1300 در تهران تنها 3 نفر دندانپزشك بودند: دكتر فالك كوش ميلچارسكي(اهل لهستان، دندانپزشك مخصوص رضا شاه و از تكنسين هاي فوق العاده پروتز دنداني) دكتر اتكيناشتومپ(تبعه سوئيس، دندانپزشك مخصوص اتابك)، دكتر هارطيون استپانيان(اهل تركيه و از زمره پزشكان دربار)
در سال 1307 رضا شاه طي فرماني دستور تأسيس مدرسه دندانسازي را صادر كرد و دو سال بعد اين مدرسه شروع بكار نمود. محل اوليه اين مدرسه، در دارالفنون بود و مديريت فني آن را دكتر ميلچارسكي بعهده داشت.
در سال 1316 با تاسيس دانشگاه تهران در محل فعلي، مدرسه طب و شعب مربوط به آن به اين مكان نقل مكان كردند و شرط ورود به اين دانشكده ها دارا بودن ديپلم كامل متوسطه تعيين گشت.
در ادامه شكل گيري دندانپزشكي كشور، در سال 1322 شوراي دانشگاه، اطلاق كلمه دندانپزشك بجاي طبيب دندانساز و دندانساز بجاي مكانيسين دندان را پذيرفت و از سال 1324 گواهي نامه رسمي و پروانه اشتغال به كار فارغ التحصيلان دندانپزشكي با عنوان دندانپزشك صادر شد.
دوره دانشكده دانشگاه تهران تا سال 1330، 4 سال، از آنسال تا 1348، 5 سال و بعد از آن تاكنون 6 سال بوده است.
در سال 1355 مدرسه دندانسازي از دانشكده پزشكي مجزا گرديد و دانشكده دندانپزشكي ناميده شد. گروههاي آموزشي اوليه عبارت بودند از: ارتودنسي، بيماريهاي دهان پروتز ، جراحي و دندانپزشكي عملي.
از سال 1339 عضويت پزشكان و دندانپزشكان در سازمان نظام پزشكي اجباري شد و اين سازمان مرجع رسيدگي به تخلفات و شكايات در رابطه با امور پزشكي و دندانپزشكي قرار گرفت. در رأس آن هيأت مديره سازمان قرار دارد كه تعداد دندانپزشكان آن دو نفر است.
در سال تحصيلي 39-1338 آموزشگاه پرستاري دندانپزشكي در مقطع فوق ديپلم با هدف آموزش دستيار دندانپزشك آغاز به كار نمود. اولين نشريه دندانپزشكي كشور« نشريه دانشكده دندانپزشكي دانشگاه تهران» در سال 1336 منتشر شد و بعدها به مجله دانشكده دندانپزشكي تغيير نام يافت.
در سال 1340 ، چهار كرسي جديد تشخيص پروتز ثابت جراحي فك و صورت و كالبد شناسي دندان ايجاد شد و در سال 1344 آموزشگاه بهداشت دهان و دندان تأسيس گرديد كه مدرك آن فوق ديپلم مي باشد. سرانجام بهره برداري از ساختمان جديد دانشكده در سال 1345 با ظرفيت 200 دانشجو انجام گرفت كه دكتر محسن سياح اولين رئيس آن و اين دانشكده، اولين دانشكده دندانپزشكي كشور مي باشد.
در سال 1344 در پي احداث دانشگاه ملي ايران، دانشكده دندانپزشكي اين دانشگاه بعنوان دومين دانشكده دندانپزشكي كشور كار خود را با 120 دانشجو آغاز كرد. در سال 1346 آموزشگاه تربيت تكنسين هاي پروتز دنداني در اين دانشكده تأسيس يافت و در سال 1347 آموزشگاه عالي بهداشت دهان و دندان دانشكده شروع به فعاليت كرد. در سال 1361 نام دانشگاه ملي ايران به دانشگاه شهيد بهشتي تغيير يافت.
پس از دانشكده دندانپزشكي دانشگاه ملي تا سال 1357، تعداد دانشكده هاي دندانپزشكي به 5 عدد افزايش يافت: مشهد 1344 شيرازاصفهان 1352 1348
تا قبل از انقلاب ، تنها دو دانشكده دندانپزشكي تهران و ملي ايران فقط در 5 رشته ارتودنسي، پريودنتولوژي، بيماريهاي دهان وتشخيص، پروتز و جراحي فك و دهان و صورت دوره هاي تخصصي ايجاد گرديده بود و پس از انقلاب تعداد رشته هاي تخصصي به 11 رشته رسيد كه هرساله از طريق آزمون پذيرش دستياري ، تعدادي دستيار تخصصي مي پذيرند.
وظيفه تربيت و آموزش كادر درماني دندانپزشكي(دندانپزشك، بهداشتكار دهان ودندان و تكنسين پروتز دندان) تا سال 1364 به عهده وزارت فرهنگ و آموزش عالي و از آن پس به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي گذاشته شد.
هم اكنون مراكز آموزش دندانپزشكي شامل 16 دانشكده دندانپزشكي زير نظر وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي و دو دانشكده دندانپزشكي دانشگاه آزاد اسلامي(واحد تهران و واحد خوراسگان اصفهان) مي باشد. در سالهاي اخير مراكز آموزش بهداشتكاران دهان ودندان به دانشكده هاي دندانپزشكي تبديل شده است.
آموزش دندانپزشكي عمومي در سالهاي قبل از انقلاب، تنها در 4 دانشكده تهران، ملي، مشهد و شيراز بصورت سالي ترمي و واحدي با گذراندن 240 واحد درسي شامل علوم پايه، پره كلينيك و كلينيك انجام مي شد.
در حال حاضر برنامه شامل 205-202 واحد درسي و طول دوره 6 سال است. پس از دو سال و گذراندن 68 واحد دروس عمومي و علوم پايه، دانشجويان وارد دوره باليني (پره كلينيك و كلينيك) مي شوند و آموزش خود را با حضور بيماران ادامه مي دهند. در انتهاي دوره 6 ساله و پايان يافتن واحدها و ارائه پايان نامه به ارزش 6 واحد، فارغ التحصيل مي شوند. در مورخ 21/7/1372 امتحان جامع علوم پايه دندانپزشكي و داروسازي تصويب شد و از آن زمان به بعد لازم الاجرا گرديده است.
رشته هاي وابسته به دندانپزشكي ، دوره دو ساله (كارداني) بهداشت دهان ودندان (پرستاري دندانپزشكي) و تكنسين ساخت پروتز دنداني مي باشد.
ادامه تحصيل و دريافت درجه تخصصي پس از فارغ التحصيل شدن در رشته دندانپزشكي عمومي در 10 رشته(ارتودنسي، اطفال، اندودنتيكس، پاتولوژي، پروتز، پريودنتيكس، ترميمي، تشخيص بيماريهاي دهان، جراحي دهان و فك و صورت و راديولوژي دهان) در داخل كشور امكان پذير است.
اولين امتحان تخصصي در سال 1353 در دانشگاه تهران بطور داخلي انجام گرفت. اولين امتحان سراسري در دانشگاه ملي در سال 1354 انجام شد و سپس يك دوره ديگر امتحان در سال 56-1355 برگزار گرديد.
پس از پيروزي انقلاب تا كنون 16 دوره امتحان توسط دبيرخانه شوراي آموزش دندانپزشكي و تخصصي كشور براي گزينش دانشجوي دوره دستياري انجام گرفته است. همچنين به مننظور رسمي شدن درجه تخصصي دانشجويان فارغ التحصيل رشته هاي مختلف تخصصي تا كنون 18 دوره امتحانات بورد تخصصي بصورت متمركز برگزار گرديده است. اولين فعاليت صنفي دندانپزشكي تأسيس سنديكاي دندانسازان ايران در سال 1322 مي باشد. فعاليتهاي محدود علمي و فني حاصل تلاش اين سنديكا بود.
در سال 1329 كانون دندانپزشكان ايران بوجود آمد كه خود بخود بدون اعلام انحلال در سال 1335 منحل شد. سومين مجمع علمي صنفي دندانپزشكي در 24 ديماه 1341 با نام جامعه دندانپزشكان ايران بنيان نهاده شد كه چون مباني مستحكمي داشت، دندانپزشكان ايراني آن را خانه انگاشتند و در حفظ و بقا و اعتلاي آن كوشيدند. اين جامعه بعدها به نام جامعه دندانپزشكي ايران تغيير نام داد تا فراگير همه حرف وابسته به دندانپزشكي باشد.
در سال 1361 جامعه اسلامي دندانپزشكان تشكيل شد و در سال 1369 انجمن دندانپزشكي جمهوري اسلامي ايران را به ثبت رسانده و فعاليت خود را آغاز كردند.
بالاخره در سال 1375 بين هيأت مديره انجمن دندانپزشكي ايران و جامعه دندانپزشكي ايران ادغام صورت گرفت و هم اكنون به نام انجمن دندانپزشكي ايران ، خانه دندانپزشكان ايراني مي باشد .