پرسش و پاسخ در قلمرو ادیان

پرسش :

چرا انسانها حق ندارند به جز دين اسلام دين ديگري را انتخاب كنند؟

پاسخ :

هرگاه دو چيزي بر انسان عرضه شود كه از جهت كمال و نقص متفاوت باشد و انسان اختيار داشته باشد كه يكي را برگزيند عقل حكم مي‏كند آنرا كه اكمل است انتخاب كند. وقتي با اديان مختلف مواجه مي‏شويم بايد آن را كه كامل‏تر است انتخاب كنيم و اكمليت دين هم در اين است كه براي تمام ابعاد زندگي بشر برنامه داشته باشد و با فطرت و حقيقت آفرينش هماهنگ باشد.
ادعاي ما اين است كه اسلام دين كامل است و همه موظفند كه از اين دين اطاعت كنند خداوند تعالي مي‏فرمايد: "اليوم اكملتُ لكم دينكُم و اَتْمَمْتُ عَليكُم نِعمَتي و رضيتُ لَكُمُ الاسلامَ ديناً"(1) "امروز دين شما را به حدّ كمال رساندم و بر شما نعمت را تمام كردم و بهترين آيين را كه اسلام است بر شما برگزيدم" مستفاد از اين آيه اين است كه اسلام دين كامل شده است و علل اكمليت دين اسلام موارد ذيل مي‏باشد: 1- براي تمام ابعاد زندگي بشر برنامه دارد چنانكه اللّه تبارك و تعالي در قرآن كريم مي‏فرمايد: "وَ نَزلنا عَليكَ الكتاب تبياناً لِكُلِّ شي‏ء" "اين كتابي كه به تو نازل كرده‏ايم توضيح همه چيز است و همچنين نبي اكرم‏صلي الله عليه وآله فرموده است: "ما مِن شي‏ءٍ يقربكم الي الجنة و يُبَعِّدكُمْ مِنَ النارِ الاّ و قد امرت به و ما مِنْ شي‏ءٍ يقربكم الي النار و يبعدكم من الجنةِ الا و قد نهيتكم عنه" "هر چيزي كه شما را به بهشت نزديك كند و از جهنم دور كند به همه آنها امر كرده‏ام و هر چه كه شما را به جهنم نزديك كند و از بهشت دور كند از آن نهي كرده‏ام"(2) چون در دنيا هر كاري كه انسان انجام مي‏دهد همان كار هم مي‏تواند او را به بهشت نزديك كند و هم مي‏تواند به جهنم نزديك كند. پس نبي اكرم اسلام‏صلي الله عليه وآله براي ما در هر چيزي صراط مستقيم را نشان داده است.
2- دين اسلام با فطرت انسان و با نظام آفرينش هستي هماهنگ است چنانكه خداوند متعال در سوره توبه آيه 33 مي‏فرمايد: "خدا آن كسي است كه رسول خود "محمدصلي الله عليه وآله" را با هدايت "آيات و معجزات" و با ديني فرستاد كه با فطرت و حقيقت آفرينش منطبق است فرستاد تا آن را بر ساير اديان غلبه دهد، پس اگر ديني اوصاف مذكور را دارا باشد و ساير اديان ناقص باشند انسان به حكم عقل موظف است كه اين دين را انتخاب كند البته هر ديني در زمان خود و قبل از نسخ شدن توسط دين بعدي، دين حق بوده و مردم آن زمان بايد از آن دين اطاعت مي‏كردند و خود خدا كه همه اديان توحيدي به او منتهي مي‏شود اعلام كرده است كه اديان ديگر در اين زمان نسخ شده و از اعتبار ساقط مي‏باشند.
حتي اگر انبياء الهي كه صاحب شريعت بودند در زمان پيامبرصلي الله عليه وآله بودند آنها هم از دين اسلام اطاعت مي‏كردند چنانكه در مسند احمد - با سندي صحيح روايت مي‏كند: در پيش آمدهايي حضرت رسول‏صلي الله عليه وآله عمر را مورد خطاب قرار داده در حال غضب و فرموده: هر آينه ديني را كه آورده‏ام تابناك و ناآلوده است حتي اگر موسي‏عليه السلام امروز مي‏زيست چاره‏اي جز متابعت از من نداشت."(3)
چرا انسانها حق ندارند به جز دين اسلام دين ديگري را انتخاب كنند؟
پاسخ كوتاه:
اسلام دين كامل است. علت: 1- براي تمام ابعاد زندگي بشر برنامه دارد؛ 2- دين اسلام با فطرت انسان و با نظام آفرينش هستي هماهنگ است.
پي نوشت ها:
1) قرآن كريم، سوره مائده: 3.
2) سلسله مباحث اسلام، سياست و حكومت، آيت اللّه مصباح يزدي، ج 1، ص 75. (زمستان 1378، شركت و چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامي).
3) جامعه مدني، آيت اللّه محمد هاديم معرفت، ص 91 (چاپ اول، زمستان 1378، چاپ اسوه).