چهر محال و بختیاری

ويژگي هاي طبيعي استان شكل طبيعي استان بر مبناي ارتفاعات مياني رشته كوه زاگرس استوار گشته است. انباشت برف در ارتفاعات استان سبب شده معروفترين رودخانه هاي دايمي جنوب غربي و مركزي ايران يعني كارون، زاينده رود و دز از ارتفاعات اين استان سرچشمه گيرند. فرونشست هاي بوجود آمده همزمان با حركات زمين ساختي زاگرس و آب حاصل از ذوب برف كوههاي بلند، تالابهاي متعددي را در استان تشكيل داده است كه زيستگاه انواع پوشش گياهي- جانوري مي باشد. جنگلهاي بلوط، زالزالك و برخي ديگر از گياهان پهن برگ و نيز آبشار ها، غارها، چشمه سارهاي با دبي آب فراوان، مناطق حفاظت شده، گردشگاهها و گردابها از ديگر عوامل طبيعي و اكوتوريسم استان محسوب مي گردند. در مجموع استان در حال حاضر داراي بيش از 250 جاذبه شناخته شده طبعيي، تاريخي و مذهبي مي باشد.

موقعيت استان چهارمحال و بختياري

در ايران موقعيت جغرافيايي استان اين استان با 16533 كيلومتر مربع وسعت از جمله مناطق كوهستاني جنوب غربي ايران محسوب مي شود و بين 31 درجه و 40 دقيقه تا 42 درجه و 4 دقيقه عرض شمالي و 49 درجه و 32 دقيقه تا 51 درجه و 21 دقيقه طول شرقي گرينويچ قرار دارد. مركز استان (شهركرد) با 2150 متر ارتفاع در ميان مراكز استانها، بلندترين است (به همين سبب به بام ايران اشتهار يافته است) و در فاصله 520 كيلومتري تهران قرار دارد.

جنگلهاي استان

 جنگلهاي استان از نظر جغرافيايي در رديف جنگلهاي غرب و جنوب غرب كشور محسوب مي شوند. مساحت جنگلهاي استان در حدود 307 هزار هكتار است و به صورت نواري از كوههاي بازفت (شهرستان كوهرنگ) شروع و به ارتفاعات فلارد (شهرستان لردگان) ختم مي شوند. پنج منطقه بازفت، اردل، لردگان، دوراهان و فلارد كانونهاي عمده جنگلهاي استان هستند. 98 درصد پوشش عمده جنگلي را در اين مناطق، بلوط غرب تشكيل مي دهد. ديگر گونه هاي جنگلي عبارتند از: زبان گنجشك، پسته وحشي، زالزالك، گردو، كيكم، بادام، انجير كوهي، سماق و.. نام منطقه فاصله تا شهركرد (كيلومتر) نواحي عمده جنگلي بازفت اردل 180 80 تلخه دان، ولسگاه، كچوز، چهك ديناران، شياسي، شليل، دورك، دوپلان، گندمكار، سبزكوه، سرخون لردگان فلارد دوراهان 150 150 120 منج، بيدله، بارز، بردكارخانه، شوارز پروز، منارجان، دم آب گردبيشه، شمس آباد، سرپير  

ارتفاعات استان

كوههاي يلند زاگرس به صورت نواري در تمام استان از شمال غرب تا جنوب شرق امتداد دارند. بطوري كه 76 درصد مساحت استان را كوهها و تپه ها تشكيل مي دهد. معروفترين ارتفاعات استان زردكوه مي باشد و مرتفعترين قله آن كلونجي نام دارد. ارتفاعات زردكوه به دليل يخچالها و شكل خاص مورد توجه كوهنوردان كشور است كه در فصول مختلف به قلل آن صعود مي كنند. در مسير صعود به ارتفاعات هفت تنان و شاه شهيدان سه جان پناه براي كوهنوردان احداث گرديده است. نام كوه (متر) ارتفاع نام كوه (متر) ارتفاع زردكوه شاه شهيدان هفت تنان گره فردان ميلي 4500 4100 4000 3975 3937 3903 كلار ونك ريگ سالدران چرو سبزكوه 3820 3803 3650 3621 3595 3548

 جاذبه هاي طبيعي (اكوتوريسم)

تالاب چغاخور تالاب بين المللي و زيباي چغاخور با مساحتي حدود 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب و كلار (3830 متر ارتفاع) در نزديكي شهر بلداجي واقع گرديده است. اين تالاب در مسير جاده شهركرد- خوزستان قرار گرفته و از شهركرد 65 كيلومتر فاصله دارد. فضاي وسيع و هواي لطيف و چشم اندازهاي بديع همراه با آواز و پرواز پرندگان مهاجر و بومي اين تالاب را در رديف يكي از كانونهاي مهم جذب گردشگري در استان قرار داده است. ويژگي منحصر به فرد تالاب، زيست نوعي ماهي از خانواده گامبوزيا (ماهي گورخري) در اين مكان است. بهترين فصول بازديد از اين تالاب بهار و تابستان است. تالابهاي گندمان و سولقان ديگر تالابهاي دائمي استان مي باشند كه در نزديكي اين تالاب واقعند. امكانات و تسهيلات راه دسترسي آسفالته، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي، فضاي سبز، سكوي نشيمن، دسترسي به واحد اقامتي و پذيرايي، پاركينگ. چشمه ديمه: چشمه ديمه، سرچشمه اصلي زاينده رود قبل از ايجاد تونلهاي كوهرنگ، در ده كيلومتري چلگرد و در مجاورت روستاي ديمه واقع گرديده است. آب اين چشمه از گواراترين آبهاي جهان است و خواص درماني (جلوگيري از پوسيدگي دندان و درمان سنگ كليه) نيز دارد. در نزديكي اين چشمه كارخانه آب معدني ديمه قرار دارد. كه محصولات آن به خارج از كشور صادر مي گردد و در بازار داخلي نيز وجود دارد. همچنين چندين كارخانه د يگر در دست احداث است. مناظر زيبا و چشمگير و فضاسازي هاي اطراف چشمه، اين مكان را در رديف زيباترين گردشگاههاي شهرستان كوهرنگ قرار داده است. بهترين فصول بازديد از اين جاذبه بهار و تابستان است. امكانات و تسهيلات راه دسترسي آسفالته، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي، فضاي سبز، سكوي نشيمن، دسترسي به واحد اقامتي و پذيرايي، پاركينگ، آلاچيق، زمينهاي ورزشي و بازي كودكان چشمه كوهرنگ اين چشمه با دبي آب بسيار زياد از دامنه هاي زردكوه سرچشمه مي گيرد و پس از گذر از پيچ و خم هاي فراوان به درياچه سد كوهرنگ مي ريزد و از تونل اول كوهرنگ وارد زاينده رود مي شود. مناظر بسيار زيباي طبيعي اطراف چشمه و حضور عشاير در منطقه زيبايي آنرا دوچندان كرده است. دستيابي به اين نقطه- كه بيشتر در فصول بهار و تابستان جهت بازديد توصيه مي شود- براحتي با هر نوع خودرو امكان پذير مي باشد. اين چشمه از چلگرد 30 كيلومتر فاصله دارد و در مسير شماره 1 گردشگري جهت و مسير آن مشخص شده است. امكانات و تسهيلات راه دسترسي مناسب، آب آشاميدني، فضاي سبز دسترسي به هتل كوهرنگ چشمه برم چشمه مصفاي برم در مركز شهر لردگان واقع گرديده و با شهركرد 150 كيلومتر فاصله دارد. اين چشمه پر آب علاوه بر تامين آب كشاورزي، يكي از سرشاخه هاي كارون به حساب آمده و چشم انداز زيبايي را براي شهر لردگان بوجود آورده است. اطراف اين چشمه بصورت پاركي جهت تفرج و گذراندن اوقات فراغت اهالي شهر لردگان و گردشگران فضاسازي شده است. امكانات و تسهيلات جاده آسفالته، فضاي سبز، سرويس بهداشتي، آب آشاميدني، سكوي نشيمن، دسترسي به واحد پذيرايي و اقامتي، تجهيزات جهت بازي كودكان، پاركينگ. چشمه هاي مولا و سرداب اين دو چشمه با فاصله نسبتا" نزديك به هم به ترتيب در مجاورت روستاي آليكوه و رستم آباد از توابع شهرستان اردل، از چشم اندازها و مناظر بسيار زيبايي برخوردارند و هر روز بويژه روزهاي تعطيل پذيراي صدها گردشگر و مسافر از نقاط مختلف مي باشند. براي رفاه مسافران اقدامات زيرساختي از قبيل جاده دسترسي، ساخت سكوي نشيمن و سرويس بهداشتي در اين دو مكان صورت گرفته است. فاصله اين نقاط تا شهركرد 120 كيلومتر مي باشد. دشت لاله هاي واژگون اين دشت در 12 كيلومتري چلگرد و در نزديكي روستاي بنواستكي از توابع شهرستان كوهرنگ واقع شده است. وسعت زياد (3400 هكتار) پوشش گياهي بسيار زيبا و ارزشمند، لاله هاي واژگون (اشك مريم) در دو نوع قرمز و زرد و نيز نزديكي به ديگر جاذبه هاي قطب سياحتي كوهرنگ از اين منطقه تفرجگاه بسيار مناسبي ساخته است. زمان رويش و شكفتن لاله هاي واژگون در اين دشت از اواسط فروردين ماه شروع و تا اواخر ارديبهشت ادامه دارد. امكانات و تسهيلات راه دسترسي آسفالته، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي، فضاي سبز، سكوي نشيمن، دسترسي به هتل كوهرنگ، پاركينگ. منطقه حفاظت شده تنگ صياد اين منطقه 21600 هكتار مساحت دارد و پارك ملي تنگ صياد را با وسعتي معادل 5400 هكتار در دل خود جاي داده است. دستيابي به اين منطقه از طريق محور مواصلاتي شهركرد- اصفهان ميسر است. تنگ صياد به واسطه دارا بودن تپه ماهور هاي متعدد زيستگاه مناسبي جهت گونه قوچ و ميش مي باشد. كوهستانهاي جنوبي منطقه داراي صخره هاي صعب العبور مي باشد كه زيستگاه پلنگ، كل و بز با جمعيت قابل توجهي مي باشند. از ديگر جانوران منطقه مي توان گرگ، روباه، شغال، كفتار و پرندگاني همچون كبك دري، كبك چيل، تيهور و عقاب را نام برد. در اين منطقه امكان شكار با كسب مجوز لازم از سازمان حفاظت محيط زيست وجود دارد. نزديكترين شهر به منطقه تنگ صياد فرخشهر است. امكانات و تسهيلات راه دسترسي آسفالته، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي، فضاي سبز، سكوي نشيمن، دسترسي به واحدهاي پذيرايي و اقامتي شهركرد، پاركينگ. منطقه حفاظت شده سبزكوه اين منطقه زيبا با وسعتي در حدود 62000 هكتار در سه شهرستان بروجن، لردگان و عمدتا" اردل گستردگي دارد و داراي اكوسيستم هاي ويژه و چشم اندازهاي طبيعي، مرتعي، جنگلي و كوهستاني مي باشد. آبشارهاي پرآب و ديدني مثل تنگ زندان و معدن زيبايي منطقه را دوچندان كرده است. اين منطقه داراي سه نوع آب و هوا مي باشد و به تبع آن جانوراني چون پلنگ، خرس قهوه اي، سنجاب بلوطهاي غرب ايران، كل، بز و كيك دري در اين منطقه زندگي مي كنند. بهترين مسير دسترسي، به منطقه مسير گردشگري شماره 5 مي باشد كه در بخش مسيرهاي گردشگري آمده است. مناسبترين فصل بازديد از اين منطقه فصل بهار است. امكانات و تسهيلات راه دسترسي آسفالته، فضاي سبز، آب آشاميدن، فاصله تا اولين پمپ بنزين (ناغان 10 كيلومتر) آبشار آتشگاه اين آبشار درصد و نود كيلومتري شهركرد و در 40 كيلومتري شهر لردگان در دره اي روح افزا به طول 2 كيلومتر قرار گرفته است. مسير اين آبشار از محل چشمه تا اتصال به رودخانه خرسان را فضاي سرسبز و بي نظيري از انواع درختان و گياهان جنگلي فراگرفته است. شيب زياد و پستي و بلندي هاي دره، آبشارهاي كوچك متعددي را ايجاد كرده است. پيوند عناصر زيباي طبيعي مانند دره،سبز زار و اقليم مناسب، فضاي بسيار فرح بخشي را جهت تفرج در اين مكان فراهم مي آورد. سراسر بهار و تابستان اين آبشار جهت بازديد مناسب است. امكانات و تسهيلات جاده آسفالته، آب آشاميدني، سكوي نشيمن، فاصله تا اولين پمپ بنزين (لردگان 40 كيلومتر) دسترسي به مهمانسراي جهانگردي لردگان، سرويس بهداشتي، پاركينگ و كمپينگ. آبشار دره عشق آبشار دره عشق در منطقه مشايخ (شهرستان اردل) در مجاورت روستاي دره عشق در فاصله 110 كيلومتري شهركرد قرار دارد. اين آبشار با سرعت زياد از دل كوه بيرون مي جهد و بيش از يكصد متر ارتفاع دارد. در كنار اين آبشار رود كارون به آرامي جاري است و در تركيب با انارستانها و شاليزارهاي روستاهاي دره عشق و دورك شاهپوري، فضاي شگفت انگيزي را بوجودآورده است. در اكثر فصول سال بويژه بهار بازديد از اين آبشار مناسب است. امكانات و تسهيلات جاده دسترسي آسفالته، پاركينگ، آب آشاميدني، فضاي سبز. پارك جنگلي پروز در منتهي اليه حدود جنبي استان در 50 كيلومتري لردگان، گردشگاه زيباي پروز با طبيعت بهشتي خود در امتداد دره اي سبز قرار گرفته است. فضاي دنج و خلوت، سايه سار درختان بلند و قد كشيده اين پارك، چشمه هاي زلال متعدد بعلاوه شاليزارهاي پراكنده و درختان جنگلي اطراف، تصويري زيبا از طبيعت خداوندي را جلو چشم هر بيننده اي به نمايش مي گذارد. به طوريكه كمتر گردشگر و بازديد كننده اي است كه با يكبار ديدن ميل بازديد مجدد در دلش موج نزند و مسحور صحنه ها و مناظر زيباي اين طبيعت دست نخورده نگردد. اين پارك جنگلي فضاي بسيار مناسبي براي استراحت و گردش خانواده ها و اردوهاي دانش آموزي و دانشجويي است. امكانات و تسهيلات جاده آسفالته، فضاي سبز، سكوي نشيمن، سرويس بهداشتي، پاركينگ، دسترسي به واحدهاي اقامتي لردگان، فاصله تا پمپ بنزين لردگان (50 كيلومتر). گردشگاه سياسرد چشمه سياسرد در 5 كيلومتري شهر بروجن قرار گرفته است. هواي خنك و مطبوع و درختان زيبا و كهنسال اطراف اين چشمه مكاني بسيار زيبا براي تفرج و استراحت ساكنين شهر بروجن و ساير گردشگران بوجود آورده است. به طوريكه همه روزه و بويژه در روزهاي تعطيل اين مكان شاهد گشت و گذار تعداد زيادي از مسافران و گردشگران مي باشد. فضاسازي هاي مناسب و سهل الوصول بودن ميل به بازديد از اين گردشگاه را دوچندان كرده است. امكانات و تسهيلات جاده آسفالته، فضاي سبز، سرويس بهداشتي، سكوي نشيمن، دسترسي به واحدهاي اقامتي و پذيرايي شهر بروجن، تجهيزات جهت بازي كودكان، پاركينگ، آب آشاميدني. غار سراب غار سراب در 56 كيلومتري جنوب غربي شهركرد و حدود 7 كيلومتري شهر باباحيدر (شهرستان فارسان) در مسير دره اي زيبا و معتدل، در مجاورت روستاي اميدآباد قرار گرفته است. از انتهاي جاده آسفالته تا دهانه غار حدود 15 دقيقه پياده روي لازم است. اين غار شگفت انگيز دو دهانه دارد و به دليل وجود موانع طبيعي بيش از 600 متر از آن قابل دسترسي نيست از يكي از دهانه هاي غار، آبي خروشان و خنك بيرون مي آيد ارتفاع شقف غار در بعضي از نقاط به 15 متر مي رسد در دالان طويل غار قنديلهاي آهكي زيبا به وفور وجود دارد و فرآيند تشكيل اين قنديلها ادامه دارد. امكانات و تسهيلات آب آشاميدني، دسترسي به واحدهاي پذيرايي فارسان، دسترسي به پمپ بنزين فارسان، جاده آسفالته غار يخي چما در فاصله 25 كيلومتري چلگرد در نزديكي روستاي شيخ عليخان يكي از نادرترين و اعجاب انگيزترين غارهاي منطقه به نام غار يخي چما با قنديلهاي فراوان يخي واقع شده است. از زيريخهاي اين غار چشمه اي با آب سرد در جريان است كه نهايتا" به سد كوهرنگ مي ريزد. قرار گرفتن در دره هاي عميق و انباشت حجم برفهاي چندين ساله در اين مكان سبب شده قنديلهاي يخ و توده هاي عظيم برف به صورت دائمي و در تمام فصول سال باقي بمانند. كمربند سبز حاشيه زاينده رود تمامي مسير حاشيه زاينده رود از سامان تا قراقوش (نزديك سد زاينده رود) داراي مناظر زيبا و چشم نواز است كه از تركيب رودخانه، باغهاي سرسبز دوطرف جاده و هواي پاك بوجود آمده است. اين مسير بدليل وجود مجموعه هاي تفريحي در محل پل زمانخان شرايط اقليمي مساعد در حدود 9 ماه از سال و دسترسي نزديك به مركز استان و شهرهاي استان اصفهان هميشه مورد توجه گردشگران بوده است. در انتهاي اين مسير سد و درياچه زاينده رود وجوددارد كه به نوبه خود زيباست. در اين مسير زاينده رود هنوز از مناطق صنعتي عبور نكرده و رنگ آبي و تميز آب همراه با هواي مطبوع و باغات سرسبز اطراف آن بسيار دلپذير است. حاشيه رود كارون سرشاخه هاي متعدد رود كارون در قلمروهاي غربي و جنوب غربي استان شامل لردگان، خانميرزا، فلارد، جنوب بازفت و جنوب شهرستان اردل جريان دارند و داراي چندين عنصر ارزشمند تفريحگاهي و گردشگري از جمله آب و هواي مناسب و دلپذير در اكثر فصول سال، نزديكي و دسترسي مناسب به خوزستان از طريق جاده هاي آسفالته و وجود جنگلهاي نسبتا" متراكم بلوط در حواشي مسيرهاي اصلي مي باشند. اين رودخانه از دره هاي شگفت انگيزي عبور مي كند و در تركيب جريان رود، جنگلهاي بلوط و كوه مناظر بديعي را عرضه مي كند. از جمله بهترين اين مناظر را در مسير جاده شهركرد- خوزستان در روستاي دوپلان (110 كيلومتري شهركرد) مي توان مشاهده نمود. آبشار تونل كوهرنگ اين آبشار از سرازير شدن آب تونل اول كوهرنگ بوجود آمده است. اين تونل جهت انتقال آب چشمه كوهرنگ و ديگر چشمه هاي اطراف به زاينده رود در سال 1332 در منطقه كوهرنگ، جاييكه اكنون شهر توريستي چلگرد- مركز شهرستان كوهرنگ قرار دارد، ايجاد گرديد. تلاش براي انتقال اين آب به ازمنه بسيار دور برمي گردد. در زمان صفويان تلاش براي ايجاد شكاف در كوه كاركنان و انتقال آب، راه به جايي نبرد. (اين شكاف كه در نزديكي تونل است، خود يكي از ديدني هاي تاريخي منطقه است) آبشار اين تونل و فضاهاي بسيار زيباي اطراف آن مناظر بسيار زيبايي را براي هر ببننده اي ايجاد كرده است. در تمام فصول سال – حتي زمستان- به سبب نزديكي با پيست اسكي چلگرد اين مكان مورد بازديد گردشگران قرار مي گيرد. امكانات و تسهيلات راه دسترسي آسفالته، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي، فضاي سبز، سكوي نشيمن، دسترسي آسان به واحد اقامتي و پذيرايي، پاركينگ. -------------------------------------------------------------------------------- ويژگيهاي سياسي- اجتماعي استان استان چهارمحال و بختياري از سال 1352 به عنوان يك استان مستقل فعاليت خود را آغاز نمود. اكنون اين استان داراي شش شهرستان (شهركرد- بروجن- فارسان- لردگان- اردل- كوهرنگ) و بيست و شش شهر، 17 بخش، سي و شش دهستان، پانصد و نه روستا و نهصد و بيست و نه نقطه جغرافيايي مي باشد. جمعيت و زبان در سال 1379 برآورد جمعيت استان براساس ميانگين نرخ رشد بين 75-65 برابر 821975 نفر مي باشد كه از اين تعداد 414572 نفر در نقاط شهري و 407403 نفر در نقاط روستايي ساكن مي باشد. جمعيت عشاير برون كوچ استان 11630 خانوار است. مردم استان عمدتا" به زبان فارسي تكلم مي كنند. در روستاها فارسي روستايي متداول است. بعضي شهرها و مناطق استان از جمله سامان،بن و تعدادي روستاهاي اطراف شهركرد به زبان تركي صحبت مي كنند. گويش بختياري كه از شاخه هاي مهم زبان پهلوي (پارسي ميانه) و گنجينه اي از واژه هاي سره مي باشد توسط بختياري ها تكلم مي شود و از پس گذر ساليان دراز همچنان دستنخورده باقي مانده است.

 ويژگيهاي تاريخي استان

 قديمي ترين آثار سكونت و استقرار بشر اوليه در استان متعلق به هزاره 7 قبل از ميلاد به اين سو در بررسي و گمانه زني هاي دشتهاي لردگان، خانميرزا و فلارد در شهرستان لردگان و بلداجي (در شهرستان بروجن) و نيز در دشت شهركرد كشف گرديده است. نام شهركرد كه در گذشته نه چندان دور (دهكرد) خوانده مي شد از دور زنديه به اين سو در منابع ديده مي شود. عشاير بختياري يكي از تيره هاي آريايي نژاد ايراني الاصل مي باشند كه نياكانشان براي يافتن چراگاه مناسب و سرزمين مطلوب كوچ بي برگشت خود را از نواحي شمال آسيا شروع كردند و در حاشيه شرقي خوزستان فعلي براي هميشه سكني گزيدند. از آغازسلسله صفوي تاريخ بختياري روشن تر است. آنچه در بررسي هاي تاريخي و وضع اجتماعي و سياسي قوم بختياري بدست آمده حاكي از آن است كه بختياري ها يكي از بزرگترين قوم كوچنده ايران بوده اند كه ساليان درازي با قدرت توانستند بر قسمتي از اراضي ايران حكومت كنند. بارزترين نقش بختياري ها در تحولات دوران مشروطيت و رهبري بخش مهمي از اين جنبش عظيم ملي روي داد. در حال حاضر در استان بيش از 150 جاذبه شناخته شده تاريخي و مذهبي وجود دارد.

 آثار تاريخي

آثار سنگي صخره اي بردگوري ها (در بهمن آباد و دوآب صمصامي و سرخون) نقوش برجسته سنگي (شيرين او، الگي در بازفت) مربوط به دوره اليماييان طاق سنگي هاي حوالي جونقان پل خدا آفرين در بازفت كتيبه هاي سنگي، تصوير نگاري جهان بين. نقوش چوپاني قلعه تك كتيبه هاي سنگي رخ كتيبه هاي مشروطيت در پيرغار (فارسان)

اماکن مذهبي

مساجد اتابكان شهركرد، جامع شهرهاي شهركرد، نقنه، كيان، هرچگان، فارسان، هفشجان و دستگرد امامزاده ، حاج شيخ علي بروجن بقاع متبركه امامزادگان حمزه علي در بلداجي سيد بهاءالدين در شيخ شبان، محمد، درباره عبدالله در سورك، عسگرعلي در گندمان، حيدربن مالك (در باباحيدر) حليمه و حكيمه خاتون در شهركرد، علي اكبر در دستگرد و... سقاخانه ها سقاخانه حضرت ابوالفضل در شهركرد

 بناهاي عام المنفعه

پلها: زمانخان در سامان، بارز در لردگان، دوپلان در مسير شهركرد به خوزستان، بهشت آباد و دوازده امام در شهرستان اردل آسيابها و حمامها: آسياب جنب پل زمانخان آسياب جنب آتشگاه لردگان بناهاي اختصاصي: قلعه هاي دزك، چالشتر، جونقان، سورك، بارده، شلمزار

 جاذبه هاي تاريخي و مذهبي

پل زمانخان پل تاريخي زمانخان در مجاورت شهر سامان واقع شده است. تفكر اوليه ساخت پل در اين مكان به دوره ساسانيان باز مي گردد. اين پل به دستور زمانخان رئيس يكي از ايلات قشقايي كه زماني دامنه كوچ آنها تا آن منطقه مي رسيد بر روي رودخانه زاينده رود احداث گرديد. تركيب مناظر رود خروشان زاينده رود، پل زمانخان و طبيعت زيباي منطقه و نيز اقدامات انجام شده جهت رفاه گردشگران، اين ناحيه را از مهمترين قطبهاي گردشگري استان قرار داده است. دهكده سياحتي زاگرس كه داراي واحدهاي اقامتي زيبا و مشرف به زاينده رود و پل زمانخان است در مجاورت اين پل بنا شده است. امكانات و تسهيلات جاده آسفالته، واحدهاي اقامتي و پذيرايي (هتل گلهاي سامان و مجتمع توريستي) پاركينگ، سكوي نشيمن، فاصله تا پمپ بنزين سامان (2 كيلومتري) آب آشاميدني، تجهيزات جهت بازي كودكان، فضاي سبز مشخصات پل زمانخان طول 22 متر ارتفاع 13 متر فاصله تا شهركرد 22 كيلومتر تعداد دهنه 2 دهنه 8 متري آخرين مرمت 1322 ه.ق

قلعه دزك اين بنا در روستاي دزك و در فاصله 35 كيلومتري جنوب شرقي شهركرد توسط لطفعلي خان امير مفخم شاهد حوادث فراواني بوده كه مهمترين آنها ايفاي نقش در جريان اعاده مشروطيت است. از نظر معماري، اين قلعه به تقليد از قصرهاي اروپايي قرون گذشته با آرايشي ايراني ساخته شده است. جالبترين قسمت اين بنا، تالار سفره خانه و اتاق آيينه مي باشد. در حال حاضر اين كاخ قلعه 20/5076 مترمربع وسعت دارد و در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است. علامه فقيد علي اكبر دهخدا مولف لغت نامه مشهور مدتي را در اين قلعه به سر برده است.

قلعه سردار اسعد بختياري كاخ قلعه سردار اسعد بختياري در فاصله 42 كيلومتري شهركرد و در مركز شهر جونقان واقع شده است و فاقد هر گونه كتيبه تاريخدار است. اين قلعه توسط علي قلي خان سردار اسعد بختياري در زماني كه وي زمامداري ايل بختياري را به عهده داشت ساخته شده است. و بر اين اساس قدمت آن به بيش از يكصد سال مي رسد مصالح به كار رفته در اين بناي دو طبقه خشت با نماي آجر با ملات گچ و خاك است و هنرهاي حجاري، چوب بري، گچ بري، آيينه كاري و نقاشي در آن به كار رفته است.

خانه آزاده چالش تر اين بنا به مناسبت سكونت حاج مهدي خان آزاده چالش تري در بين مردم محل به اين نام معروف گرديده قديمي ترين بناي مسكوني استان (1206 ه.ق) محسوب مي شود كه از نظر ويژگي هاي معماري سه نوع بافت متمايز متعلق به ادوار زنديه تا معاصر به همراه تزئينات گچبري، نقاشي هاي ديواري و هنرهاي روي چوب را مي توان در كالبد آن مشاهده نمود. اين بنا در قسمت غربي شهركرد (چالش تر) قرار دارد و در سال 1357 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

 خانه ستوده چالش تر خانه ستوده في الواقع جز آخرين بخشهاي بر جاي ما نده از مجموعه بناهاي مرتبط با ارگ چالشتر و مربوط به اواخر دوره صفوي تا آخر دوره قاجاري بحساب مي آيد كه قسمت اندروني بخش حاكم نشين قلعه مذكور را تشكيل مي داده است. شالوده اصلي اين بخش در سال 1323 ه.ق به پايان رسيده كه داراي ازاره هاي سنگي ارزشمند، تراش خورده و نقاشي هاي نفيس مي باشد. اين خانه در قسمت غربي شهركرد و در نزديكي خانه آزاده قرار دارد. سنگ نوشته هاي مشروطيت (گردشگاه پيرغار) در 5 كيلومتري جنوب شهر فارسان، 37 كيلومتري شهركرد و در مجاورت روستاي ده چشمه گردشگاهي مصفا به نام پيرغار وجود دارد. بر روي قسمتي از تپه سنگي مشرف به اين گردشگاه سه كتيبه به خط نستعليق وجود دارد. متن اين كتيبه ها مجملي از شرح لشكر كشي بختياري ها به تهران و اصفهان و نقش سرداران بختياري در سركوبي استبداد صغير و سقوط محمدعلي شاه در واقعه مشروطيت است. اين سه كتيبه به دستور سردار اسعد و سردار ظفر از رهبران مشروطه خواهي بختياري نوشته شده است. مجموع عوامل گردشگاه از جمله چشمه پرآب، سايه سار درختان، آبشار زيبا، كوههاي اطراف و هواي پاك و خنك و نيز غار موجود در محل سبب جذب روزانه صدها گردشگر مي گردد. امكانات و تسهيلات جاده آسفالته فضاي سبز، سرويس بهداشتي، پاركينگ، آب آشاميدني، سكوي نشيمن، دسترسي به واحدهاي اقامتي و پذيرايي اطاق سنگي هاي جونقان (خان اوي) طاق سنگي هاي جونقان واقع در 8 كيلومتري شهر جونقان و در ابتداي تنگه در كش وركش (مسير شهركرد- اردل) با شيوه اي خارق العاده به صورت خشكه چين احداث گرديده اند. در اين مكان با استفاده از سنگهاي تراش و با بهره گيري از فن نخ كشي طاقهاي قوسي تا عمق 7 متر، ارتفاع 5/2 و عرض 3 متر ساخته شده كه طي قرون متمادي در برابر زلزله هاي فراوان و ساير عوامل طبيعي تخريبگر، مقاومت نموده و بخشي از بنا به دست عوامل انساني تخريب شده است. شير سنگي بختياري ها براي پاسداشت جنگاوران و دلاوران خود بر روي قبر آنان مجسمه اي تراشيده از سنگ و به شكل شير با نقوشي از اسب و شمشير قرار مي دادند. اين نقوش هر كدام معنا و مفهوم خاص خود را دارد. شير سنگي بر روي قبور دلاوران و جوانان بختياري يادآور تاريخ پرحادثه و فراز و نشيب گذشته اين ايل است. قديمي ترين شير سنگي موجود در استان مربوط به دوره صفوي است. بردگوري ها بردگوري ها (سنگ گبري ها) قديمي ترين آثار سنگي استان مي باشند كه به دوره ماد تا پايان حكومت ساسانيان تعلق دارند. در دين زرتشت به علت اعتقاد به مقدس بودن خاك از دفن كردن اجساد خودداري كرده و آنها را در محفظه هايي از سنگ كه استودان (استخوان دان) ناميده مي شد و در اصطلاح بختياري به آنها بردگوري (به معني سنگ گبري) مي گويند قرار مي دادند. در خطه بختياري در دل صخره ها و يا سنگهاي عظيم فضاهايي با متوسط طول 30/3 و عرض 2 و ارتفاع 20/1 ايجاد مي كردند كه داراي دريچه هاي مربع شكل با در سنگي بوده اند. بردگوري ها به گونه اي انفرادي و يا چند تايي حفر گرديده و بيانگر فرهنگ تدفين در طول بيش از 1500 سال در منطقه و نفوذ مذهب زرتشت و پيروان آن در اين خطه هستند. بردگوري ها در بخشهاي ديناران، ميانكوه و بازفت پراكنده اند. مسجد اتابكان مسجد اتابكان كه در زمره بناهاي محوري بافت قديمي شهركرد محسوب مي گردد. قديمي ترين بناي مذهبي شناخته شده در استان است و در اوايل قرن هفتم ه.ق (605) در دوران حكومت سلسله محلي اتابكان لر بزرگ به سبك مساجد قرون اوليه اسلامي شناخته شده است. اين بنا در دوره هاي صفوي و قاجاري مرمت شده و جنس آن از خشت است. در چوبي ارزشمند آن به دليل كاربري انواع هنرهاي روي چوب از اسناد مهم تاريخي و فرهنگي محسوب مي گردد. بقعه امامزادگان حليمه و حكيمه خاتون از نوادگان امام موسي كاظم(ع) در مجاورت مسجد اتابكان و در مركز شهركرد واقع شده است. امامزاده حمزه علي بقعه امامزاده حمزه علي از نوادگان امام سجاد(ع) در 35 كيلومتري شهر بروجن و در مجاورت شهر بلداجي در بالاي تپه اي مرتفع قرار گرفته و در اطراف آن دشتي وسيع گسترده است

برگرفته از آدرس :  http://saman-1353.persianblog.ir/1385_8_saman-1353_archive.html