یکی دو روز قبل، کتاب جالبی در مورد، پزشکی در دوران قاجار به دست آوردم. کتاب به انگلیسی است و متأسفانه در حال حاضر، فرصتی برای مطالعه‌اش ندارم. حتما زمانی که کتاب را خواندم، چکیده‌ای از چیزهای جالبش را اینجا، خواهم نوشت. کتاب نوشته «هرمز ابراهیمی‌نژاد» است.
اما تا آن زمان بد نیست، نگاهی به بعضی از عکس‌های این کتاب بیندازیم. به گمانم این عکس‌ها تا به حال کمتر دیده شده‌اند:
۱- در عکس اول، پزشکان ناصر‌الدین شاه را می‌بینید.
از راست به چپ: ۱- میرزا بزرگ قزوینی ۲- میرزا کاظم رشتی ۳- حاج آقا بابا
۴- دکتر تولوزان ۵- حکیم الممالک و ۶- یک پزشک ارتشی – در زیر عکس مطالبی
مبنی بر آزمایش یک داروی مسهل ساخته اروپا در آن روز به چشم می‌خورد!
۲- در عکس دوم یک مریض‌خانه یا بیمارستان دولتی را می‌بینید:
۳- در عکس سوم، یک پزشک سنتی یا حکیم‌باشی را در کنار
نسخه‌نویس و شاگردش می‌بیند. این عکس در شیراز و در سال ۱۸۹۸ میلادی گرفته
شده است:
۴- در عکس چهارم که در سال ۱۸۹۲ گرفته شده است، لقمان‌الدوله را در کنار تعدادی از پزشکان و داروسازان می‌بینیم:
۵- در این عکس، اعضای «مجلس حفظ الصحه» دیده می‌شوند.
از چپ به راست: ۱- دکتر میرزا علی، رئیس‌الاطباء ۲-دکتر دیکسون، پزشک
سفارت بریتانیا ۳- میرزا عبدلله طبیب ۴-دکتر تولوزان ۵-دکتر میرزا علی
اکبر ناظم‌الاطباء ۶-دکتر چربنین، پزشک سفارت روسیه ۷- میرزا کاظم شیمی
(استاد شیمی دار‌الفنون)
