بندر جاسك

نام اين بندر که امروزه جاسک ناميده مي شود، در دوران گذشته به صورتهاي جاشک،چاشک، جک، راس الجاسک وچاسک نيز ثبت شده است . در دوران بسيار قديم بندر جاسک يکي از کانونهاي معتبر آيين ميترا بود . معبدي به نام آناهيتا در جاسک باقي مانده است. تهمتن بن توران شها ملقب به سلطان قطب الدين در سال1330ميلادي به بعد در جاسک حکومت داشته است .
سال1616ميلادي انگليسيها بندر جاسک را به عنوانبندر تجاري خود در شمال خليج فارس انتخاب کردند. اولين محموله انگليسيها در سال1616با کشتي از هند در جاسک پهلو گرفت ودر سال1619ميلادي ، تجار مذکور اولين تجارتخانهشرکت هند شرقي در جاسک تاسيس کردند.اين بندر تا زماني که بندرعباس به تجارتانگليسيها اختصاص داده شد، مرکز تجارت ومعاملات کمپاني هند شرقي با مرکز ايران بود. در اواخر سال1620ميلادي هلنديها از ورود دو کشتي کمپاني هند شرقي به بندر جاسکجلوگيري کردند. اين کار که منجر به نبرد سختي بين انگليسيها وهلنديها در حوالي اينبندر شد، به شکست واخراج هلنديها از بندر جاسک انجاميد.
کشور انگليس براي بسطنفوذ خود در سال 1864ميلادي اقدام به استحکام مواضع خود در خليج فارس نمود . ازجملهاين اقدامات، ايجاد خطوط تلگراف وکابل زير دريايي بود که ايران وهند را از طريقگواتر – جاسک- بندرعباس مرتبط مي ساخت. دولت انگليس استحکامات نظامي چندي در جاسکبه وجود آورد. در سال1901ميلادي خطوط تلگرافي (سيم دريايي) ديگري از بندر جاسک بهمسقط (عمان) داير شد که مرکز آن در جاسک قرار داشت.
در سال1932 از سوي دولتايران عبور بدون اجازه هواپيماهاي انگليسي وهلندي که از خاور دور به خاورميانه ميآمدند، ممنوع اعلام شد زيرا از بدو تأسيس خطوط هوايي اين دوکشور بدون کسب اجازه درفرودگاهاي جاسک- بندرعباس- لنگه فرود مي آمدند. در نتيجه ممنوعيت ، مسير پروازهايفوق تغيير کرد. بندر جاسک امروزه از شهرهاي نسبتا" آباد استان هرمزگان است که سهطرف آن را آبهاي ساحلي احاطه کرده وآن را به صورت يک شبه جزيره درآورده است. شهر ازدوسوي شرق وغرب به خليج جاسک مي پيوندد واز سوي ديگر (شمال شرقي) ، به مناظق نظاميمتصل است.اين موقعيت شکل ظاهري شهر را به حالت طولي درآورده وعرض آن را بسياريمحدود کرده است.
شهرستان جاسك،با پهنه‌اي حدود 2/16136كيلومترمربع، در كرانهدرياي مكران (درياي عمان) در خاور تنگه هرمز قرار دارد و بلندي آن از سطح دريا 8/4متر است. جاسك ‌در گذر زمان داراي نام‌هاي بسياري چون كارپل، كارپلا،جاشك، كفشك،جك، رأس الجاسك، و جاسك بوده است و در روزگار هخامنشيان، به آن بديس يا باديسمي‌گفته اند. به دليل کمبود آب در شهرستان جاسک، کشاورزي رونق چنداني ندارد. توليدات صنايع دستي اين شهرستان بيش‌تر جنبه خود مصرفي‌در منطقه‌داشته و زنانبشاگرد در نقاط روستايي صنايع دستي منطقه را توليد و عرضه مي كنند. سمبل صنايع دستياين ناحيه را مي توان ساخت كپرها كه واحد مسكوني خانواده را تشكيل مي‌دهد، دانست كهاز شاخه ها و برگ‌هاي نخل درست مي شود. حصيربافي، زيرانداز بافي، سوزن دوزي، خورجينو جوال دوزي، خرسك پشمي (كه نازك‌تر از گليم است) و كم دوزي از جمله صنايع دستيرواج يافته در اين شهرستان است. مهم‌ترين دليل اهميت يافتن جاسك، موقعيت سوق‌الجيشيآن در كرانه‌هاي خليج فارس بوده است. اين موقعيت از دوره‌هاي پيش از اسلام موردتوجه حكام بوده است. از سوي ديگر، رواج صيد مرواريد و نيز وجود امكان تجارت خارجيبراي ايران از اين طريق اهميت آن‌را افزود. با اعمال سياست‌هاي استعمارگرانه انگليسدر جاسك در قرن هفدهم، برخي تأسيسات پايه‌اي درمنطقه ايجاد مي‌شود و جاسك از اينمنظر اهميت مي‌يابد. هم اكنون نيز جاسك به‌عنوان يك مركز صيد ماهي مطرح است و نيزويژگي بندرگاهي آن به اهميت اين منطقه افزوده است. سواحل زيبا و گرم دريايمكران(عمان) مهم‌ترين جاذبه‌ي ديدني شهرستان جاسك را تشكيل مي‌دهد. آب هاي كرانه‌ايجاسك از نظر منبع صيد و راه هاي دريايي داراي ارزش ويژه‌اي است. بيش تر مردم جاسكبه ماهي گيري مي پردازند و« بحل» و«يك بني»، در نزديكي شهر جاسك از صيدگاه هاي مهماين ناحيه به شمار مي‌آيند. صيد هاي مهم اين منطقه ماهي «هوور» و «ساردين» است وماهي غير خوراكي«موتو» نيز صيد مي شود. كوه سيبا درميان شهرستان ميناب و جاسك، آثارانگليسي ها و هلندي ها، اتاق هاي ساساني درآخر دماغه كوه مبارك، امام زادهاميرديوان، دژ پرتغالي ها در بندر جاسك، دخمه و گورستان پيش از اسلام در 15كيلومتري شمال خاوري شهر جاسك، در محلي به نام سعادتمند، ساختمان پست و تلگراف ( 1869 م ) و ساختمان بنگله سرخ ( 1294هـ . ق ) برخي از مكان‌ هاي ديدني و تاريخيشهرستان جاسك را تشكيل مي‌دهند.