جغرافیای طبیعی هرمزگان

جغرافیای طبیعی

استان هرمزگان با وسعت  758/684 کیلومتر مربع ، درجنوب ایران مابین مختصات جغرافیایی 25درجه و23دقیقه تا28درجه و 57 دقیقه عرض شمالی ، و 52 درجه و 41 دقیقه تا 59 درجه و 15دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است. این استان از شمال وشمال شرقی با استان کرمان ، از جنوب با خلیج فارس ودریای عمان، از جنوب شرقی با استان سیستان و بلوچستان ، و از غرب با استانهای فارس و بوشهر همسایه است.

تنگه هرمز یکی از حساسترین وحیاتی ترین گذرگاههای آبی عصر حاضر می باشد . این تنگه هلالی شکل187کیلومتر طول دارد . عمق تنگه هرمز به دلیل شیب تند کف آن از قسمت شمال به جنوب متغییر است، به طوری که نزدیکی جزیره لارک ، درحدود 36 متر و درساحل جنوبی نزدیک شبه جزیره مسندام 180متر است همچنین 14 جزیره کوچک وبزرگ به نامهای ابوموسی ، بنی فرور، تنب کوچک وبزرگ، سیری، شتور، فرور، کیش، لاوان، قشم، لارک، هرمز، هندورابی و هنگام در محدوده آبهای ساحلی این استان قرار دارند.

 استان هرمزگان ، طبق آخرین تقسیمات کشوری، مشتمل بر8شهرستان، 21بخش،69دهستان،و2046 آبادی دارای سکنه است وشهرستانهای آن عبارتنداز:بندرعباس، بندرلنگه، میناب، رودان، قشم، جاسک، حاجی آباد و ابوموسی.

بخش عمده ای ازمساحت این استان رامناطق کوهستانی دربرگرفته اند.کوههای این منطقه ادامه رشته کوههای زاگرس اند که به تدریج ازشمال شرقی به جنوب شرقی امتداد می یابند. ادامه این رشته همراه با کاهش ارتفاع، به تپه ماهورهای آهکی، گچی وشنی منتهی شده وبه زمینهای پست ساحلی خلیج فارس ودریایی عمان متصل می گردد.

این ناحیه پست ساحلی ، دراطراف تنگه هرمز وسعت بیشتری یافته، وشرایط مساعدی برای کشاورزی وصیفی کاری به وجود آورده است. باتوجه به مشخصات اقلیمی واستقراراستان هرمزگان درمنطقه فوق حاره ای ، گرمی هوا مهمترین پدیده مشهود اقلیمی آن است.

 استان هرمزگان ازمناطق گرم وخشک ایران است واقلیم آن تحت تأثیر آب وهوای نیمه بیابانی وبیابانی قرار دارد. هوای نوارساحلی در تابستانها بسیار گرم ومرطوب است وگاهی نیز دمای آن از 52درجه سانتیگراد تجاوز می کند. دمای متوسط سالانه این منطقه در حدود 27 درجه سانتیگراد است. ازویژگیهای آب وهوایی استان هرمزگان ، یک فصل طولانی گرم ویک فصل کوتاه خنک است. فصل گرم همراه با هوای شرجی 9ماه به درازا میکشد.

فصل تابستان از اوایل اسفندماه شروع می شود، هوا رفته رفته رو به گرمی می رود تا اینکه گرما درتیرومرداد به اوج خود می رسد. فصل خنک آن همراه با خشکی نسبی هوا در حدود 3ماه طول می کشد.این فصل از اوایل آذرماه شروع می شودوتحت تأثیر توده های هوای خنک غربی قرار می گیرد. دمای هوای این استان در سردترین شبهای سال به ندرت به صفر درجه می رسد و در روزهای زمستان دمای آن معمولا از 10درجه سانتیگراد بالای صفر پایین تر نمی آید.اصولا آب وهوای این استان همانند آب وهوای نواحی بیابانی است ومیزان بارشهای جوی آن نیز فوق العاده اندک می باشد.

دراین منطقه، درحدود9ماه از سال بارندگی مهمی صورت نمی گیردوقسمت عمده بارندگی آن نیز دریک یاد ونوبت به وقوع می پیوندد. درهمان موارد اندک هم بارندگی آن اغلب مانند بارانهای بهاری سیل آسا است وخسارات فراوانی به بارمی آورد.میزان رطوبتی نسبی در سواحل خلیج فارس عمدتا' بالا است و بین  20 تا 100 درصد نوسان دارد. 

مهمترین بادهایی که دراین استان می وزند عبارتند از:

باد سهیلی : بادی است تابستانی وگرم که از جنوب شرقی به سمت شمال غربی می وزد ودر رسیدن میوه خرما نقش اساسی دارد.

بادشمالی : این باد به مدت 9ماه ازسال به موازات سواحل شمالی خلیج فارس می وزد و40روزاز دوره وزش آن درفصل تابستان همراه باگردوغبار فراوان است. جهت وزش این باد غیر از زمستان که جهت غربی- شرقی دارد، ازجنوب غربی به سمت شمال شرقی است. بادشمالی درفصل زمستان توأم با هوای نسبتا' سرداست ودوام کمتری دارد.

بادنشی ( نعشی) : این باد بادی است سردوطوفان زا که در فصل زمستان درسواحل استان می وزد. جهت این باداز شمال شرقی به سمت جنوب غربی است، وگاهی درتنگه هرمز به طور پیوسته،وبه مدت 3تا5روز می وزد.

بادغربی : این باد، بادی بهاری است که از نیمه فروردین تا اوایل تابستان ازسمت جنوب به شمال می وزد.

بادقوس : این باد، بادی زمستانی است که جهت شرقی – غربی دارد وباعث بارش فراوان در منطقه می شود.

بادشرجی یاشرقی : این باد تابستانی که از بادهای بسیار نامطلوب سواحل شمالی خلیج فارس محسوب می شود، درفصل تابستان می وزد وپس از برخوردبه سطح دریا، رطوبت فراوانی را همراه می آورد ونم نسبی هوا را به شدت افزایش می دهد. این باد گاهی با ابر ومه همراه است ودر برخی نواحی نیز موجب بارندگی می شود.

باد لوار ( تش باد) : این باد از سمت جنوب غربی می وزد واز بیابانهای عربستان نشأت می گیرد. زمان وزش باد لوار از تیرماه تا شهریورماه است.

بادبحری یا شمال غربی : این باد اغلب در فصل زمستان شروع به وزیدن کرده ونسیمی از طرف دریا به ساحل می آورد که گاهی نیز بارندگیهای اندکی را به دنبال دارد.

 مناسب ترین فصل مسافرت به استان هرمزگان فصل زمستان است.