انواع آندوسکوپی

به گزارش گروه بازار خبرگزاری علم و فناوری آنا، آندوسکوپی چیست؟ آندوسکوپی یک روش غیر جراحی برای معاینه دستگاه گوارش می باشد. با استفاده از یک آندوسکوپ (یک لوله انعطاف پذیر با یک نور و دوربین متصل به آن) پزشک می تواند تصاویر دستگاه گوارش شما را روی یک مانیتور تلویزیون رنگی مشاهده کند.

آندوسکوپی به پزشک اجازه می دهد تا با استفاده از یک لوله بلند و نازک با نور و دوربین در انتهای دستگاه گوارش شما را از نزدیک ببیند.  برخی از آندوسکوپ‌ها فضایی دارند که پزشک می‌تواند ابزار جراحی را برای جراحی یا برداشتن بافت قرار دهد. روش های آندوسکوپی معمولاً توسط متخصصان گوارش (متخصص گوارش) انجام می شود.

در این روش پزشک با استفاده از ابزاری مخصوص اندام‌های داخلی و عروق بدن را مورد بررسی قرار می‌دهد. آندوسکوپ لوله ای بلند و انعطاف پذیر است، که دارای دوربین و روشنایی است و تصویر تهیه شده از آن بر روی مانیتور قابل مشاهده می باشد. در برخی مواد و در صورت لزوم از آندوسکوپی برای دریافت نمونه بافت و یا همان بیوپسی نیز استفاده می شود.

لاپاراسکوپی چیست

لاپاراسکوپی نوعی آندوسکوپی است. یک لوله انعطاف پذیر معمولا از طریق یک برش در نزدیکی ناف شما وارد می شود تا به پزشک دیدی از حفره شکمی بدهد. همچنین برای بررسی اندام های تولید مثل استفاده می شود.

انواع آندوسکوپی

در طول آندوسکوپی فوقانی: یک آندوسکوپ از دهان و گلو و به مری وارد می شود و به پزشک اجازه می دهد مری، معده و قسمت فوقانی روده کوچک را مشاهده کند.

در روش سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی: آندوسکوپ ها را می توان از طریق راست روده به روده بزرگ (کولون) برای بررسی این ناحیه از روده فرستاد. 

شکل خاصی از آندوسکوپی به نام ERCP: تصاویری از پانکراس، کیسه صفرا و ساختارهای مرتبط را امکان پذیر می کند. ERCP همچنین برای قرار دادن استنت و بیوپسی استفاده می شود.

سونوگرافی آندوسکوپی یا EUS ترکیبی از آندوسکوپی فوقانی و معاینه اولتراسوند برای به دست آوردن تصاویر و اطلاعات در مورد قسمت های مختلف دستگاه گوارش است.

آندوسکوپی کپسولی

در این نوع آندوسکوپی، کپسولی را می بلعید که حاوی دوربین است. اندازه این کپسول به اندازه یک قرص ویتامین است. همانطور که کپسول راه خود را از طریق دستگاه گوارش باز می کند، دوربین عکس می گیرد و آنها را به صورت بی سیم به ضبط کننده ای که روی کمربند بسته اید ارسال می کند. این روش به ویژه در گرفتن تصاویر از روده کوچک، که انجام آن با یک آندوسکوپ معمولی دشوار است، خوب است. این کپسول طوری طراحی شده است که پس از چند روز از بدن دفع می شود.

چه موقع اندوسکوپی لازم است؟

پزشکان اغلب آندوسکوپی را در موارد زیر توصیه می کنند:

درد معده

زخم، گاستریت یا مشکل در بلع

خونریزی دستگاه گوارش

تغییر در عادات روده (یبوست مزمن یا اسهال)

پولیپ روده بزرگ (با علائم پولیپ روده آشنا شوید.)

غربالگری معمول سرطان روده بزرگ

علاوه بر این، پزشک ممکن است از آندوسکوپ برای بیوپسی (برداشتن بافت) برای بررسی و تشخیص بیماری استفاده کند.

آندوسکوپی همچنین ممکن است برای درمان مشکل دستگاه گوارش استفاده شود. به عنوان مثال، آندوسکوپ نه تنها ممکن است خونریزی فعال از یک زخم را تشخیص دهد، بلکه می‌توان دستگاه‌هایی را از داخل آندوسکوپ عبور داد که می‌توانند خونریزی را متوقف کنند. در روده بزرگ، پولیپ ها را می توان از طریق اسکوپ برداشت تا از ایجاد سرطان روده بزرگ جلوگیری شود.

همچنین، با استفاده از ERCP، سنگ های صفراوی را که از خارج از کیسه صفرا و به مجرای صفراوی عبور کرده اند، اغلب می توان برداشت.

چه بیماری هایی را می توان با آندوسکوپی پیدا کرد؟

از جمله عارضه هایی که با آندوسکوپی قابل مشاهده است عبارتند از:

سرطان

مشکلات مجرای صفراوی

خونریزی گوارشی، چه به دلیل زخم معده یا علل دیگر

بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)

مری بارت، وضعیتی که در آن مری در اثر رفلاکس اسید آسیب دیده است.

خطرات و عوارض آندوسکوپی

به طور کلی، آندوسکوپی بسیار ایمن است، اما این روش دارای چند عارضه بالقوه است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سوراخ شدن (پارگی دیواره روده)

واکنش به آرام بخش

عفونت

خونریزی

پانکراتیت در نتیجه ERCP

خونریزی ناشی از آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی معمولا جزئی است و ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد.

مطالعات نشان داده اند که اگر پزشک پولیپ ها را بردارد، احتمال خونریزی یا سوراخ شدن حین کولونوسکوپی بیشتر است. 

ممکن است تا ۲ هفته بعد از کولونوسکوپی خونریزی ادامه داشته باشد. 

اگر سوراخی دارید، ممکن است برای ترمیم پارگی به جراحی نیاز داشته باشید.

اقدامات لازم قبل از اندوسکوپی

آماده سازی روده برای معاینه دستگاه گوارش فوقانی (آندوسکوپی فوقانی یا ERCP) به چیزی بیش از ناشتا بودن ۶-۸ ساعت قبل از عمل نیاز ندارد. 

برای معاینه کولون باید روده ها از مدفوع تخلیه شود. بنابراین، یک ملین یا گروهی از ملین ها در روز قبل از عمل تجویز می شود.

آرام بخش: برای اکثر معاینات با آندوسکوپ، شما آرامبخش مصرف می کنید. 

آندوسکوپی چقدر طول می کشد؟

آندوسکوپی معمولا ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول می کشد. زمان آن بستگی به روش دارد.

آیا آندوسکوپی دردناک است؟

آندوسکوپی با مصرف آرام بخش همراه است، بنابراین نباید دردی احساس کنید. گاهی اوقات بیماران هنگام قرار دادن اسکوپ احساس فشار می کنند، اما به سرعت میگذرد.به ندرت پزشکان از بیهوشی عمومی برای آندوسکوپی استفاده می کنند

عوارض جانبی آندوسکوپی

اگر آندوسکوپ در دهان شما قرار داده شده باشد، ممکن است برای چند روز صدایتان گرفته باشد یا گلودرد داشته باشید. 

اگر اسکوپ وارد روده شما شده باشد، ممکن است نفخ کرده باشید یا گرفتگی داشته باشید.

مراقبت های بعد از آندوسکوپی

بیمار بعد از آندوسکوپی در بیمارستان یا کلینیک منتظر می ماند تا زمانی که اثر آرامبخش از بین می رود. 

علائم حیاتی شما را زیر نظر خواهد بود و ممکن است تا یک ساعت طول بکشد. به یک همراه نیاز دارید که شما را به خانه برساند.

اگر کولونوسکوپی انجام داده اید، باید بتوانید در عرض ۲۴ ساعت به روال عادی زندگی خود بازگردید.

اگر موارد زیر را مشاهده کردید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

درد شدید در شکم

تب

اجابت مزاج خونی که بهتر نمی شود

خونریزی از مقعد که بهتر نمی شود

سرگیجه یا ضعف

مشکلات تنفسی

درد گلو که بدتر می شود و مشکل در بلع

استفراغ، به خصوص اگر خونی باشد

منبع: 

https://ana.ir/fa/news/936182/%DB%B3-%D9%86%DA%A9%D8%AA%D9%87-%D9%85%D9%87%D9%85-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AF