خانواده و تربیت کودک

الف ـ نیاز به محبت

محبت، نیاز اساسی و ضروری هر انسان بویژه کودکان است. محبت، مهمترین عامل سلامت روح کودک است و نبود آن موجب ناهنجاریهای روانی خواهد شد. کمبود محبت، زمینه ساز بسیاری از بزهکاریها و آشفتگیهای اجتماعی است. به وسیله محبت حساب شده، می توان نابسامانیهای روانی کودکان را اصلاح کرد و آنها را به سوی هدف مورد نظر، سوق داد. زندگی، تنها در سایه قانون و مقررات، دانش و تجربه امکان پذیر نیست.

«قانون بی محبت، لنگ است و محبت بی قانون، کور و بی حساب.»(1)

از این رو، کودک نیازمند به تماس با جسم پدر و مادر، از راه دست بر سر کشیدنهای پدر، بوسیدنها و در آغوش گرفتنهای مادر است. چه بسیار دردهای جسمانی کودک که با دست کشیدن پدر یا مادر و یا بوسیدن آنها، محل درد تسکین می یابد. بوسیدن کودک، او را به زندگی، دلگرم و امیدوار می سازد و خود را به والدین، نزدیک احساس می کند و این احساس، موجب شادابی و نشاط روحی او می شود.

افراط و تفریط در محبت: کمبود محبت، عواقب خطرناکی را برای فرد و جامعه به بار می آورد. کودکی که در دوره طفولیت، محبت نبیند، در بزرگسالی خشن و عقده ای بار می آید و عامل بسیاری از شرارتها و جنایتها می شود. ریشه بسیاری از خودکشیها و شکستها حتی برای بزرگسالان، عدم احساس محبت از طرف فرد یا افرادی معین است. پرتوقعی، بدبینی، نومیدی، نارضایتی کودکان و جوانان ...، معلول همان بی محبتیهای اطرافیان و مربیان است.

در نقطه مقابل، افراط در محبت، کودک را ضعیف و ناتوان بار می آورد؛ حس اعتماد به نفس در او تقویت نمی شود و شجاعتی را که لازمه زندگی فردی و اجتماعی است، از دست می دهد.

1ـ کافی، ج5، ص87.