فشار خون پایین در بارداری ؛ ممکن است علاوه بر تهدید سلامت مادر باعث آسیب دیدن جنین نیز شود. از علائم کاهش فشار خون می توان به تشنگی، افزایش ضربان قلب، سرگیجه، غش، ضعف و تنگی نفس است. افت فشار خون در اواسط دوران حاملگی بسیار شایع می باشد، ماه های چهارم و پنجم حاملگی با بیشترین افت فشار همراه است. تشخیص فشار خون پایین از این جهت اهمیت دارد که ممکن است باعث آسیب به اندام هایی مانند قلب، کلیه، مغز و کبد شود. در صورت کاهش فشار، خون کمی به این اندام ها می رسد که در نتیجه آن کارکرد آنها با اختلال مواجه شده و سلامت مادر و جنین را به خطر می اندازد.
علل فشار خون پایین در بارداری
از علت های فشار خون پایین در بارداری مصرف بعضی داروهای ضد افسردگی می باشد. جراحات شدید بدن مثل خونریزی و سوختگی که باعث از دست رفتن خون زیادی از بدن می شود از علل پایین آمدن فشار خون است که در مراحل شدیدتر ممکن است سبب شوک نیز شود.
بعضی بیماری های عصبی، نارسایی و حملات قلبی باعث کاهش فشار خون می شوند. و از طرفی افت فشار خون نیز خود زمینه ساز بروز این بیماری ها می شود.
بالا رفتن سن نیز باعث کاهش فشار خون می شود. افراد سالمند در هنگام ایستادن دچار افت فشار می شوند. در بسیاری افراد دیگر نیز گاهی فشار خون وضعیتی رخ می دهد. در این شرایط فرد در هنگام بلند شدن از زمین و ایستادن دچار افت ناگهانی فشار خون می شود. در هنگام ایستادن جاذبه زمین خون را به سمت پایین بدن منتقل می کند در این حالت اگر خون با سرعت کم به قلب برگردد یا مقدار خون کم باشد باعث ایجاد مشکلاتی در مغز می شود که سرگیجه، افت فشار و در نهایت بیهوشی را در پی دارد.
کم آبی بدن یکی از علل شایع افت فشار خون است. ورزش کردن و تعریق زیاد باعث گرما زدگی و تب می شود که با خشکی دهان خود را نشان می دهد در موارد شدید کم آبی بدن باعث افت فشار نیز می شود.
درمان فشار خون پایین
برای درمان فشار خون پایین در بارداری، نخست باید به علت به وجود آمدن آن توجه داشت. اگر کاهش فشار خون در اثر مصرف دارو باشد فرد باید دوز مصرف آن را کم کرده یا به طور کامل قطع کند تا دچار افت فشار نشود.
اگر افت فشار خون در اثر خون ریزی باشد با استفاده از تزریق خون می توان به درمان آن کمک کرد.
یا تغییر رژیم غذایی و استفاده از شیرینی، نمک و آب می توان به فشار خون پایین در بارداری کمک کرد. رژیم غذایی مناسب برای کنترل فشار خون باید شامل میوه ها، سبزیجاتی مانند گوجه فرنگی، هویج، غلات، گوشت ماهی و مرغ باشد. داشتن رژیم غذایی سالم در دوران بارداری تا حد زیادی در جلوگیری از بیماری های این دوران موثر است.
مصرف آب در تنظیم فشار خون و جلوگیری از افت فشار موثر است. مصرف الکل نیز باعث کاهش آب بدن و در نتیجه افت فشار خون می شود.
مصرف نمک در جلوگیری از افت فشار بسیار موثر است. در طی روز مصرف ۶ گرم نمک الزامی است. گفتنی است افراط در مصرف نمک نیز می تواند باعث بروز بیماری های قلبی و حتی فشار خون بالا شود.
راه های پیشگیری
برای جلوگیری از بروز فشار خون در افراد سالمند توصیه می شود که به نوع داروی مصرفی شان توجه داشته باشند. همانطور که گفته شد بعضی از داروها باعث افت فشار می شوند که در این صورت باید برای ادامه مصرف آنها با پزشک مشورت کرد.
کنترل و درمان بعضی بیماری ها به درمان افت فشار خون و جلوگیری از بروز آن نیز کمک می کند. به طور مثال دیابت از بیماری هایی است که در افراد باعث کاهش فشار خون می شود با کنترل آن می توان تا حد زیادی از بروز این مشکل جلوگیری کرد.
فشار خون پایین در دوران حاملگی گاهی در هنگام صبح و به هنگام بیدار شدن از خواب خود را نشان می دهد. توصیه می شود که قبل از برخاستن کامل از رختخواب ابتدا بنشینید و به سرعت بلند نشوید.
علائم فشار خون پایین
در بالا با برخی علائم فشار خون پایین در خانوم های حامله آشنا شدید که شامل نشانه هایی همچون احساس سبکی سر، گیجی، حالت تهوع می باشد، حال اگرچه این موضوع نمی تواند زیاد نگران کننده باشد اما امکان دارد در برخی خانوم ها که قبلا این حالت را تجربه نکرده اند، ایجاد نگرانی کرده و بر روی کیفیت زندگی شان تاثیرگذار باشد. در زیر به طور کلی به معرفی برخی از نشانه های پایین بودن فشار خون در مادران حامله اشاره می کنیم :
- گیجی یا سرگیجه
- حالت تهوع
- افسردگی
- سبکی سر به طوری که موجب ضعف شود به خصوص بعد از ایستادن ناگهانی
- ناتوانی در تنفس و یا تنفس تند و سطحی
- خستگی که در طول روز بدتر شود
- احساس تشنگی حتی بعد از نوشیدن آب
- داشتن پوستی رنگ پریده، سرد و مرطوب
- مشکل بینایی همچون تاری دید یا دوبینی
اگر هر کدام از علایم زیر را داشتید، لازم است یک متخصص مراقبت های بهداشتی را در جریان قرار دهید تا دلیل پایین بودن فشار خون شما را تشخیص دهد، امکان دارد پزشک برای شما آزمایشاتی بنویسد که این مساله چندان نگران کننده نیست و صرفا برای تشخیص علت افت فشار شما می باشد.
تاثیر پایین بودن فشار بر جنین
از جمله خطراتی که مادران دارای فشار خون پایین را تهدید می کند، خطر افتادن به دلیل غش کردن می باشد؛ برخی خانوم های حامله با فشار خون پایین امکان دارد بعد از نشستن یا دراز کشیدن یکدفعه و ناگهان بلند شوند که در این صورت امکان غش کردن آنها زیاد است، حال غش کردن زیاد به خصوص در دوران حاملگی خطرناک بوده و ممکن است در اثر افتادن، مادر و جنین وی دچار آسیب شوند، از این رو احتمال از بین رفتن گردش خون و ایجاد مشکلات داخلی نیز زیاد می باشد.
همچنین کاهش شدید فشار خون می تواند موجب شوک یا آسیب عضوی از بدن شده و در نتیجه آن، از رسیدن خون به جنین جلوگیری شود که در این صورت خطرات زیادی برای سلامتی جنین به همراه خواهد داشت.
ضمن اینکه برخی تحقیقات انجام گرفته نشان می دهد در صورتی که فشار خون پایین در دوران حاملگی تداوم داشته باشد، تاثیرات منفی در حاملگی خواهد داشت و حتی می تواند منجر به تولد نوزاد مرده شود؛ افت فشار خون تاثیرات منفی دیگری نیز بر سلامت جنین دارد و درنتیجه ممکن است عوارض زیادی به دنبال داشته باشد.
نکته
در بعضی افراد افت فشار خون یک بیماری ارثی است. والدین این افراد نیز کاهش فشار خون دارند و بدن آنها در برابر عواملی که باعث تنظیم فشار خون و بالا رفتن آن می شود مقاوم است. در این صورت با استفاده از درمان های مخصوص می توان افت فشار را کنترل کرده و تا حدودی به درمان آن نیز کمک کرد. گفتنی است که این درمان ها باید ادامه دار بوده و گاهی فرد تا پایان عمر نیز تحت درمان قرار گیرد.
اگر فشار خون پایین در بارداری به مدت چند روز ادامه داشت باید سریعا فرد را به یک مرکز اورژانس منتقل کرد تا از آسیب به اندام های حیاتی مادر و همچنین سقط جنین جلوگیری شود.