تالش شهری در شمال ایران است که به دلیل جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، هر ساله گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند.

تالش در روزگاران کهن، سرزمینی بود که از شمال به آلبانیای قفقاز، از شرق به دریای خزر و از جنوب به اسپیهرو یا سپیدرود و از شرق به مارلیک یا عمارلوی کنونی، و از غرب به نیزدشت و اردبیل، مغان و منطقه کوهستانی نیر و سراب می‌رسید.

جغرافیا

تالش، بزرگ‌ترین شهرستان و دومین شهر پر جمعیت در استان گیلان، پس از رشت، به شمار می‌رود. مرکز این شهرستان شهر هشتپر است و دارای ۴ بخش تالش، اسالم، کرگان رود شمالی و حویق است. شهرستان تالش از غرب به استان اردبیل، از شمال به آستارا، از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی راه دارد. این شهر از سه طرف به کوه‌های تالش، که ادامه رشته کوه‌های البرز هستند، و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی می‌شود.

اقلیم

شهر تالش یکی از زیباترین شهرهای جهان است که از نظر آب و هوا، حیوانات ساکن، پوشش گیاهی و جنگل‌هایش شهرت دارد. آب و هوای این منطقه بسیار مرطوب بوده و میانگین بارندگی سالانه بیش از ۱۰۰۰ میلی‌لیتر است. از پوشش‌های گیاهی این منطقه می‌توان به انار، انجیر، آلو، ازگیل، زردآلو، گلابی، گیلاس، سیب و فندق و از پوشش جانوری آن می‌توان به آهو، ببر، خرس قهوه ای ، شغال، راسو، روباه، بز کوهی و پلنگ اشاره کرد.

تاریخچه

این شهرستان نام خود را از قوم تالش گرفته که بازمانده اقوام کادوس باستان هستند. نخستین کسی که در این منطقه به کاوش پرداخته «ژاک دمرگان» فرانسوی است. حفریات او و برادرش هنری در بین سال‌های ۱۲۷۸ تا ۱۲۸۱ شمسی در این منطقه انجام شد؛ که قسمت اعظمی از گورستان‌های منطقه یا همان دخمه (تومولوس) که در فارسی به آن «گورکان» می‌گویند، کشف شد. هر چند قسمت عمده‌ای از این گورها مورد سرقت عتیقه جویان قرار گرفته بود، اما در مابقی گورها وسایلی مانند ظروف سفالین و اشیا فلزی یافت شد. در سال ۱۳۷۹ بخش دوم این گورستان‌ها مورد کاوش قرار گرفت.

تالش به صورت یکپارچه تا سال ۱۸۱۳ میلادی بخشی از ایران بود، اما در این سال به موجب عهدنامه گلستان بخشی از آن به روسیه واگذار شد. در سال ۱۲۲۸ قمری، به موجب همین عهدنامه، آستارا با تعیین رودخانه آستاراچای به عنوان خط مرزی، به دو قسمت تقسیم شد و مناطق شمالی و وسیع‌تر به روسیه و مناطق جنوبی به ایران تعلق یافتند. بخش اعظم دیگری از تالش در جنگ‌های بین ایران و روسیه و عهدنامه ترکمانچای از ایران جدا شد. همچنین، تالشی‌ها در نیمه دوم قرن هجدهم و پس از کشته شدن نادرشاه، استقلال خود را اعلام کردند و حکومت خانات تالش را تاسیس کردند. خانات تالش یا خانات لنکران، منطقه‌ای خان‌نشین در شمال استان گیلان و جنوب شرقی جمهوری آذربایجان کنونی است، که از دوران صفویه تا ۱۸۲۸ بر تالش حکمرانی می‌کرد و پایتخت آن شهر لنکران بود.

مردم شناسی

مردم شهرستان تالش به گویش‌های تالشی، ترکی آذری، گیلکی و فارسی صحبت می‌کنند. زبان تالشی بیشتر از زبان فارسی به زبان پهلوی قدیم نزدیک است.  معیشت مردم تالش از طریق کشاورزی و دامداری تامین می‌شود. از محصولات مهم آن‌ها می‌توان به توتون، حبوبات، جو، گندم و برنج اشاره کرد. ۴۴ در صد مردم این منطقه سنی بوده و مابقی شیعه هستند. از لباس محلی مردم تالش اطلاعاتی در دسترس نیست.

دیدنی‌ها

از دیدنی‌های تالش می‌توان به پارک جنگلی سیاه داران، منطقه ییلاقی دوخاله کوه تالش، غار سوباتان، دریاچه سراگاه، رودخانه کرگان رود، پارک حنگلی گیسوم، منطقه ییلاقی سوباتان، آبشار ورزان، حمام قدیمی مریان، قلعه سلسال، کاخ ییلاقی و قشلاقی نصرالله خان (سردار امجد)، حمام قدیمی آق اولر، مناطق باستانی تول و بقعه شاه میلرزان اشاره کرد.

صنایع دستی

از صنایع دستی تالش می‌توان به جاجیم بافی، گلیم بافی، جوراب بافی، پرورش کرم ابریشم و تهیه شال مخصوص از پشم گوشفند اشاره کرد