چابهار با جمعیت ۲۰۸،۲۰۴ نفر و وسعت ۱۷۱۵۵ کیلومترمربع در استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی ایران واقع شده است. این شهر در کرانه دریای عمان و اقیانوس هند قرار گرفته و دسترسی ایران به آبهای آزاد ازطریق آن امکانپذیر است. چابهار که در بندرگاه آن امکان پهلوگیری کشتیهای اقیانوسپیما وجود دارد،
در یکی از نقاط استراتژیک ایران واقع شده و از لحاظ اقتصادی از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ زیرا این بندر تنها راه دسترسی کشورهای قسمت خشک آسیای میانه مانند افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان و قرقیزستان به آبهای آزاد است؛ به همین دلیل سرمایهگذاریهای عظیمی در آن انجام شده است که از میان آنها میتوان به ساخت فرودگاه بینالمللی، اسکله و راهآهن به سوی آسیای میانه اشاره کرد.
تاریخ
چابهار تا سال ۱۲۸۹ هجری قمری در تصرف اعراب مسقط بود و تمام تلاش خود را میکردند که این شهر در تصرف آنها باقی بماند؛ اما در زمان قاجار به تصرف ایران درآمد. حکام قاجار در سال ۱۳۰۴ تلاش خود را برای تثبیت حکومت این شهر آغاز کردند؛ اما حکومت محلی سیستان تا سال ۱۳۰۷ مانع این کار میشد. پس از فروپاشی این حکومت، چابهار تحت تسلط حکومت مرکزی ایران قرار گرفت. در سال ۱۳۵۳ طرح جامع راهاندازی بندر چابهار آغاز شد و این بندر در سال ۱۳۶۲ عملا به بهرهبرداری رسید.
جغرافیا
چابهار از شمال به شهرستانهای ایرانشهر و نیکشهر از جنوب به دریای عمان از شرق به پاکستان و از غرب به استانهای کرمان و هرمزگان ختم میشود و حدودا ۳۰۰ کیلومتر با دریای عمان مرز آبی دارد. درضمن خلیج چابهار یکی از بزرگترین خلیجهای ایران درکنار دریای عمان بوده و نزدیکترین آبراه به اقیانوس هند است.
اقلیم
این شهر در فصول چهارگانه سال کمترین میزان تغییر دما را دارد و در بیشتر ایام سال هوایی بهاری دارد؛ رطوبت هوای این شهر در ماههای اردیبهشت و خرداد به بیشترین میزان خود میرسد. چابهار در زمستان گرمترین نقطه ایران و در تابستان خنکترین بندر جنوبی است.
مردمشناسی
مردم این شهر به زبان بلوچی و لهجه جدگالی صحبت میکنند. یکی از جاذبههای بسیار جالب چابهار لباس محلی و موسیقی محلی قوم بلوچ است. اعیاد مذهبی فطر و قربان نزد مردم چابهار از اهمیت ویژهای برخوردار است و مردم در صبح این اعیاد در محلی به نام عیدگاه گرد هم جمع میشوند و پس از آن به دیدار اقوام و آشنایان خود میروند.
ازدواج نیز در چابهار آداب و رسوم خاص خود را دارد؛ اما مراسم عقد دو زوج معمولا بدون هیچگونه تشریفاتی در مسجد برگزار میشود. در چابهار چیزی بهعنوان جهیزیه به عروس داده نمیشود و در عوض مقداری طلا از سوی خانواده عروس به داماد داده میشود. درضمن داماد تا مدتی (که ممکن است تا یک سال هم طول بکشد) در خانه پدر عروس میماند تا بتواند برای خود خانهای همراهبا لوازم زندگی دست و پا کند.
در هنگام مرگ فوت عزیزان هم رسم بر این است که نزدیکترین فرد متوفی سه روز در خانه بماند و نزدیکان او هم در این مدت جهت تسلای خاطر او به دیدنش بروند.
سوغات و صنایعدستی
از سوغات و صنایعدستی چابهار میتوان به شیرینی لندو (متشکل از خرما، گندم و کنجد)، ماهی و میگو، سوزندوزی (تزیین لباسهای محلی با تکههای مختلف پارچه)، سکهدوزی، حصیربافی، چادر بافی، ساخت وسایل تزئینی از صدف و سایر وسایل تزئینی مانند دستبند و نوارهای تزئینی برای رختخواب و همچنین معرق صدف اشاره کرد.
غذاهای محلی
غذاهای محلی متنوعی در استان سیستان و بلوچستان وجود دارد که از میانها آنها میتوان به تباهک (گوشتی که قبل از طبخ آغشته به نمک و پودر انار میشود و در آفتاب خشک میشود)، تنورچه (گوشتی که در تنور زغالی طبخ میشود) و پاکوره (آرد نخود و گندم خام، تخممرغ، سیر و سبزیجات) اشاره کرد.
جاذبهها
پدیدههای اطراف چابهار به قدری شگفتانگیز است که هر فردی وقتی آنها را میبیند، واقعی بودن آنها را به سختی باور میکند.
یکی از جاذبهها و جاهای دیدنی چابهار جاده چابهار-گواتر است که در مسیر آن حتما باید از روستای رمین و اسکله آن، تالاب لیپار یا تالاب صورتی، کوههای مریخی یا کوههای مینیاتوری، ساحل و اسکله بریس دیدن کنیم. این جاده به اسکله بندر گواتر ختم میشود که هم ساحل زیبایی دارد و هم میتوانید از جنگلهای زیبای حرای آن لذت ببرید.
روستای باهوکلات یا گاندو هم یکی از جاذبههای چابهار در منطقهای محافظت شده به همین نام است که به خاطر وجود نوعی تمساح به نام تمساح گاندو و مزارع موز در آن، شهرت پیدا کرده است.
شهر کنارک که در نزدیکی چابهار واقع شده است، نیز دارای جاذبههای زیبایی همچون اسکله کنارک، بازار محلی (تله بازار) و دماغه پزم است. چشمه گل افشان بندر تنگ هم یکی از جاذبههای شگفتانگیز چابهار بوده که کل خارج شده از آن برای درمان برخی از بیماریها شفابخش است.
روستای کهن تیس که تاریخ شکلگیری آن به سلسله هخامنشیان میرسد، نیز دارای چندین جاذبه از جمله غارهای سهگانه بان مسیتی، قلعه تیس یا قلعه پرتغالیها، مسجد جامع تیس، باغ گیاهشناسی تیس، اسکله تیس و پلاژ ساحلی تیس است.
باغ گیاهشناسی تیس
از دیگر جاذبههای چابهار میتوان به موزه محلی چابهار، ساختمان تلگرافخانه، کلبه غواصی، امامزاده سید غلام رسول، زیارتگاه خضر نبی و تفرجگاه دریا کوچک و تفرجگاه دریا بزرگ اشاره کرد.