دروازه ارگ سمنان، دروازه ای به جای مانده از ارگی تاریخی

دروازه ارگ سمنان

در جای جای ایران آثار تاریخی زیادی هست و در هر شهری می توان چند نمونه از این آثار را به تماشا نشست. اینکه کمی درباره گذشته این آثار و قدمت آن ها آگاهی داشته باشید بازدید از آن ها را هم برایتان جذاب تر می کند. سمنان از مقاصد کمتر شناخته شده ایران است اما قدمتی بلندبالا دارد و همین تاریخچه طولانی، جاذبه های زیادی را برایش به ارمغان آورده، جاذبه هایی که کافیست کمی درباره آن ها بیشتر بدانید تا بازدید از آن ها را در لیست برنامه های گردشگری خود قرار دهید. یکی از مشهور ترین جاذبه های شهر سمنان دروازه ارگ است، دروازه ای که تبدیل به نماد شهر شده و نقش و نگارهایی تماشایی دارد. می خواهیم درباره دروازه ارگ سمنان حرف بزنیم، در ادامه الی گشت را همراهی کنید.

سمنان شهری کویری و آرام است، شهری که می توان به خوبی آرامش کویر را در آن احساس کرد. برای کشف جاذبه های این شهر نیازی نیست زمان زیادی صرف کنید به راحتی می توانید نماد این شهر یعنی دروازه ارگ سمنان را پیدا کنید، دروازه ای که در میان میدان ارگ قرار دارد و روایتگر داستان هایی شنیدنی از گذشته است. دروازه ارگ با ۷ متر ارتفاع یکی از مهمترین و معروف ترین بناهای تاریخی سمنان است که قدمت آن به زمان قاجار برمی گردد و تزئینات آن در حدی ست که حتما هنگام گذر از کنارش، نظرتان را جلب خواهد کرد. این دروازه تنها یادگار ارگ قدیمی سمنان است و شکوه آن ارگ قدیمی را به خوبی نشان می دهد. با دیدن این دروازه به راحتی می توان تصور کرد که ارگی که قبلا در این مکان بوده چه جلال و شکوهی داشته است.

ارگ ها در گذشته مرکز مهمی حکومتی به شمار می رفتند و این دروازه تنها بخش از ارگ قدیمی سمنان است که توانسته گذر ایام را تاب بیاورد و تا به امروز پابرجا بماند. قدمت این بنا به زمان حکومت ناصرالدین شاه برمی گردد، در آن زمان مرکزی حکومتی متشکل از ساختمان های اداری در گوشه ای از شهر سمنان بنا شد که به ارگ سمنان معروف بود و شامل ساختمان هایی مثل تلگرافخانه، آب انبار، حمام و … بود. اما اینکه این دروازه چرا بنا شد داستانی جالب و شنیدنی دارد؛ شاید برایتان جالب باشد که بدانید ساخت این دروازه به سفر ناصرالدین شاه به سمنان برمی گردد. او در سال ۱۲۴۶ شمسی در مسیر رسیدن به مشهد مدت ۳ روز را در ارگ سمنان گذراند، بنایی که در آن زمان دارای  ۱۲ برج مختلف و دروازه ای جنوبی بود اما هیچ دروازه ای در بخش شمالی آن وجود نداشت. ناصرالدین شاه در همان مدت اقامت کوتاه خود در سمنان به حاکم شهر دستور داد تا دروازه ای شمالی برای ارگ بسازد،  دروازه ای که در سال ۱۲۶۳ و در زمان حکومت انوشیروان میرزا ضیاء الدوله ساخته شد.

دروازه ارگ سمنان درست در وسط میدان قرار دارد و با ماشین از کنار آن می گذرید. بعد از مرمت نورافکن هایی در آن نصب شده که زیبایی آن را در هنگام شب دوچندان کرده است. افراد زیادی روزانه از کنار ان عبور می کنند و نگاهشان به نقش و نگارهای زیبای آن قفل می شود. بعد از تخریب ارگ اصلی، فرهنگ دوستان مانع از نابودی دروازه شمالی شدند تا  این دروازه به عنوان یادگاری ارزشمند از زمان قاجار همچنان پابرجا بماند. بنای اصلی دروازه با ارتفاعی بیش از ۷ متر با آجر ساخته شده و یکی از برجسته ترین ویژگی های آن سردری است که بر روی کاشی های هفت رنگش، نبرد تاریخی رستم و دیو سپید نقش بسته است. این دروازه در سال ۱۳۵۹ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفته و از جاذبه های ارزشمند شهر سمنان است. دروازه ارگ که امروز به میدان ارگ معروف است در تقاطع خیابان طالقانی و شیخ فضل الله نوری قرار گرفته و در سفر به سمنان می توانید به راحتی از آن دیدن کنید. کتیبه های این بنا به دست هنرمند معروف سمنانی در دوره قاجار یعنی «سید محمد باقر طباطبایى سمنانى» طراحی شده است. درهای دروازه ارگ از جنس الوار قطور با گل میخ های آهنی می باشد که به تبعیت از زمان های گذشته در هنگام شب بسته می شود.

دروازه دارای دو نما است، نمای شمالی و جنوبی که به صورت قرینه از همدیگر قرار دارند و البته نمای شمالی جذاب تر از نمای جنوبی ست:

• نمای جنوبی: نمای جنوبی دو اتاق دارد که در دو سمت به صورت قرینه جای گرفته اند و در جلوی آن ها ایوان هایی به چشم می خورد. دو راهروی کوچک به همراه ورودی اصلی هم در این محل وجود دارد که راه ورود و خروج به ارگ بوده است. نمای این قسمت با آجر ساخته شده و راهروهای اصلی پلان مربعی شکل دارند. بدون شک جذاب ترین بخش نمای جنوبی سردر نیم دایره ای شکل آن است که روی آن با خط زرد نستعلیق بر روی کاشی های آبی نوشته شده: سلطان ابن السلطان سلطان صاحب قران، ناصرالدین‌شاه قاجار ۱۳۰۲٫

• نمای شمالی: چیزی که نمای شمالی را از نمای جنوبی متمایز کرده استفاده از تزئینات کاشی کاری ست، در واقع مناره ها و کاشی های هفت رنگ جذابیت بینظیری را به این بخش بخشیده است. طرح نیمدایره ای سردر در نمای شمالی هم به صورت قرینه به چشم می خورد اما این بار به جای خوشنویسی نستعلیق بر روی آن نقاشی زیبا از نبرد رستم و دیو سفید نمایان است.

استان سمنان جاذبه های زیادی را در خود جای داده است، استانی که کویر و جنگل را در کنار هم دارد و چشم اندازهای بی بدیلی از طبیعت را در خود جای داده است. پیشنهاد می کنیم در سفر به این استان تاریخی چند روزی وقت بگذارید و از جاذبه های معروف آن دیدن کنید تا شناخت شما از ایران و جاذبه های بیشمارش بیشتر شود. چه عاشق کویر باشید و چه جنگل را ترجیح دهید در هر دو صورت در این استان جاذبه ای باب میل سلیقه خود پیدا خواهید کرد. استان سمنان جایی ست که باید سر فرصت جاذبه های پنهان آن را کشف کنید و جاذبه هایی را ببینید که شاید چندان شناخته شده نباشند اما تماشایی و دیدنی اند.