یکی از دغدغه‌های مهم امروز جامعه بشریت، غیبت امام عصر(عج) است. محرومیت بشر امروز از وجود پر برکت امام زمان(عج) مشکلات و مصیبت‌های بسیاری در پی داشته. تک تک بشریت برای آماده‌سازی شرایط ظهور، نقش دارند و باید تلاش کنند اما مهم‌ترین نهاد، خانواده است که اگر رنگ مهدویت بگیرد، نقش پررنگی در مهیا کردن شرایط ظهور و تربیت انسان آنگونه که امام زمان(عج) می‌پسندند ایفا خواهد کرد.

حجت‌الاسلام حیدری کاشانی، کارشناس مباحث مهدویت، درگفت‌و‌گو با تبیان خصوصیات خانواده مهدوی را بیان کرد و با استفاده از صفات خاندان انبیا که در قرآن به آن پرداخته شده، ویژگی‌های خانواده مهدوی را تبیین کرد که در ادامه آن را می‌خوانید.
 

خانواده مهدوی همان خانواده قرآنی است

در قرآن کریم[1] به اصل ازدواج توصیه شده و بعد از آن تربیت خانوادگی مدنظر گرفته شده است. در قرآن ۲۲۰۰ آیه در مورد پیامبران الهی داریم که خداوند در وصفشان می‌فرماید: «أُولَئِكَ الَّذِینَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ»[2] ما همه پیامبران را در عرصه‌های مختلف اجتماعی، خانوادگی و تربیتی هدایت کرده‌ایم، شما نیز به آنها اقتدا کنید. این آیات در مورد ۲۵ پیامبر است که نامشان در قرآن کریم بیان شده است. قرآن به شرح مباحث خانوادگی برخی از پیامبران پرداخته که آنها را به عنوان الگوی کاملی برای خانواده مهدوی می‌توان معرفی و درس‌های متعددی از این خانواده‌های قرآنی گرفت. از حضرت آدم و حضرت حوا اولین خانواده بشری آغاز شده و به خانواده محمدی ختم می‌شود و ثمره آن، خانواده فاطمی و علوی است که در سوره انسان، این خانواده توصیف شده است. ما ۱۲ الگوی خانواده پیامبرانه داریم که سلوک تربیتی هر کدام به نحوی سلوک خانواده مهدوی را آموزش می‌دهد.

1- خانواده حضرت آدم و حضرت حوا: خانواده حضرت آدم(ع) و حضرت حوا(س) اولین خانواده بشریت‌اند که سلوک تربیتی آنها تائبانه و مستغفرانه است و جایگاه توبه در این خانواده کاملا ملموس و محسوس است. خانواده مهدوی نیز باید از تمام خطاها و گناهانی که دارد دائم در توبه و استغفار باشد و از تمام نگرش‌ها، روش‌ها و منش‌های غلط که بین انسان و خدا فاصله می‌اندازد فاصله گرفت و همه اعضای خانواده با یک رویکرد مستغفرانه حرکت کنند.

حضرت ایوب(ع) و همسرش نماد خانواده‌ای‌اند که دچار یک سری از بلاها و مصیبت‌های فوق‌العاده شدند. بیماری حضرت ایوب، حدود ۹ سال طول می‌کشد. ولی همسرش صبوری و پایداری می‌کند و پای این مرد می‌ماند

2- خانواده یعقوبی: وقتی فرزندان حضرت یعقوب دچار خطا شدند، این حضرت برای اصلاح آنها یک انقلاب عظیم در وجودشان ایجاد و روح انتظار را در خانواده برای رسیدن به یوسف نهادینه کرد و این همان چیزی است که باید در خانواده‌ی مهدوی مورد توجه جدی قرار گیرد.

3- خانواده یوسفی: زیباترین داستان زندگی خانوادگی هر کدام از ما می‌تواند این باشد که مانند حضرت یوسف(ع) با وجود دام‌های گسترده شیطان، هنر گناه‌گریزی داشته و تربیت عفیفانه‌ای داشته باشیم.
4- خانواده شعیبی: حضرت شعیب(ع) دخترانش را غیورانه و حیا مندانه تربیت کرد. اگر حضور بانوان در جامعه ضرورت پیدا کرد، این حضور باید همراه با حیا و عفت باشد؛ متاسفانه امروز در جامعه کمتر به بحث حیا و عفت پرداخته می‌شود و این مهمترین عاملی است که خانواده‌ها را به سمت شیطان می‌کشاند. در خانواده مهدوی باید روابط و سلوک حیامندانه شعیبی توسعه یابد.
5- خانواده موسوی: با تربیت دریادلی و شرح صدر مانند حضرت موسی(ع) می‌توان به عاقبت بخیری رسید. ریشه بسیاری از ناهنجاری‌های خانوادگی به خاطر تنگ نظری‌ها است؛ باید در محیط خانواده دریادل و صبور باشیم.
6- خانواده ایوبی: حضرت ایوب(ع) و همسرش نماد خانواده‌ای‌اند که دچار یک سری از بلاها و مصیبت‌های فوق‌العاده شدند. بیماری حضرت ایوب، حدود ۹ سال طول می‌کشد. ولی همسرش صبوری و پایداری می‌کند و پای این مرد می‌ماند در حالی که همه ایوب را تنها می‌گذارند، او ثابت قدم و وفادار می‌ماند تا فضل و لطف الهی شامل این خانواده می‌شود. خانواده ایوب الگویی است برای خانواده‌هایی که دچار مصیبت و بیماری شده‌اند؛ انسان باید به صورت مستمر صبور باشد و شکر خدا را در همه احوال به جا آورد.

بیشتر بخوانید

 3 نکته اساسی در ارتباط با امام عصر(عج)90 فایده در دعا برای فرج امام زمان(عج)پنج برکت طلایی منجی آخر الزمان برای بشریت!

7- خانواده داودی: با تربیت نمازمحورانه و سحرخیزی مانند حضرت داود(ع) به یکی دیگر از الگوهای خانواده مهدوی می‌رسیم. اگر می‌خواهیم به جایگاه‌های رفیع در دنیا و آخرت برسیم، باید نمارمحور و اهل سحرخیزی باشیم و این امر را در بین تک تک افراد خانواده نهادینه کنیم تا دعاهایمان مستجاب شود.
8- خانواده سلیمانی: حضرت سلیمان(ع) قدرت و ثروت فراوانی داشت اما از شکرگزاری در مقابل خداوند غافل نبود و بسیار شکرگزار بود. باید بدانیم به هر درجه و جایگاهی در دنیا رسیدیم، همه به برکت خداوند متعال است؛ پس در همه احوال باید شکرگزار باشیم و بدانیم از خود هیچ نداریم. تربیت شکورانه عامل مهمی در خانواده مهدوی است.

سلوک خانواده مهدوی همان خانواده قرآنی است که همان ویژگی‌ها و الگوهای خانواده قرآنی را به حد اعلا در جمال و جلال علوی جلوه می‌دهد و ظهور و بروز یافته است. این خانواده می‌تواند زادگاه و پرورشگاه یاوران حضرت مهدی(عج) باشد، که در زمره رهبران آینده جهان، ایفای نقش کنند

9- خانواده زکریایی: حضرت زکریا(ع) و همسرش نماد خانواده‌ای‌اند که فرزنددار نمی‌شدند و فرزند داشتن به عنوان آرزوی آنها و تمنای آنها از خداوند بود. خداوند می‌فرماید ما به علت وجود سه شاخصه اخلاقی در این خانواده، حضرت یحیی(ع) را به آنها عنایت کردیم. یحیی(ع) فرزند بی‌نظیری است که شباهت بسیاری به امام حسین (ع) دارد. در آن خانواده تربیت سابقانه(یعنی سبقت به سمت خیرات)، تربیت خاضعانه و خاشعانه(یعنی در مقابل خدا خاضع و خاشع بوده و در مقابل خدا تکبر نداشتند) و تربیت دعامحورانه؛ با اینکه از سن فرزندآوری آنها گذشته بود اما از لطف و فضل خدا ناامید نبودند و دعا می‌کردند و از خدا طلب می‌کردند. خانواده‌ی مهدوی باید بر مبنای خضوع، دعا و سبقت در خیرات پایه‌گذاری شود.
10- خانواده ابراهیمی: حضرت ابراهیم(ع) با همسرش هاجر مهاجرت می‌کنند. شعار اصلی حضرت ابراهیم(ع) "انا مهاجر ربی" بود؛ من مهاجر به سمت پروردگارم هستم. البته این مهاجرت در خانواده ابراهیمی به اوج خود می‌رسد و برای رضای خدا به بیابانی بی‌آب و غذا هجرت می‌کنند و سختی‌های بسیاری متحمل می‌شوند.
در خانواده مهدوی نماد اصلی آن مهاجرت از معصیت است. در خانواده مهدوی که همان خانواده قرآنی یا همان خانواده پیامبرانه است باید شعار تک تک اعضا خانواده‌اش، مهاجرت از معصیت باشد که خیلی بالاتر از ترک معصیت است. مهاجرت یعنی هر روزی که بر عمر این خانواده افزوده می‌شود، فاصله گرفتن قلب، روح، دل و جان اعضای خانواده از معصیت که تحت ولایت شیطان است بیشتر و بیشتر شود. مشکل عموم ما این است که ما مسافر شدیم اما مهاجر نشدیم. مسافر گشتی می‌زند و به مبدا باز می‌گردد. یعنی به سر سفره گناه و معصیت برمی‌گردد. اما مهاجر از مبدا می‌رود که در مقصد اقامت کند و دیگر بازگشت نداشته باشد. اصلی‌ترین عملیات کاربردی در مورد گناه، مهاجرت از معصیت است.
از آیت الله بهجت(ره) پرسیدند که می‌شود به دستورات عرفانی دیگران با اجازه شما عمل کنیم. ایشان فرمود: عرفا و اولیا زحمت بسیاری برای اسلام کشیده و راه و روش خاص خود را داشتند اما راه و روش عارفانه من ترک معصیت و مهاجرت از معصیت است. این مهاجرت از معصیت باید به جایی برسد که همه اعضا و جوارح(اعضای ظاهری بدن) و جوانح(اعضای باطنی بدن) از معصیت مهاجرت کنند که این مهاجرت از اهمیت بالایی برخوردار است.
خانواده مهدوی باید به جایی برسد که حتی در ذهن آنها گناه خطور نکند چه برسد که انجام دهند. 

از آیت الله بهجت(ره) پرسیدند که می‌شود به دستورات عرفانی دیگران با اجازه شما عمل کنیم. ایشان گفتن راه و روش عارفانه من ترک معصیت و مهاجرت از معصیت است.

 در زندگی ابراهیمی نکته دیگری درخشان است. تربیت خانواده مهدوی باید بت‌شکنانه و شیطان‌ستیزانه باشد؛ اگر این شد فرزندانی اسماعیل‌گونه خواهند داشت که حاضرند، در راه دین و خدا سر بدهند و اعتراض هم نکنند.
11- خانواده محمدی: پیامبر اکرم و حضرت خدیجه(س) در راس این خانواده‌اند که بسیار صبور و مقاوم و پایدار بودند. ایشان با تربیت محبوبانه و محبانه، خانواده رحمانی ایجاد کردند. باید فرزندانمان را در این افق تربیت کنیم تا به مقام امام‌المتقین برسیم؛ اگر خانواده ما محمدی شد، به یقین خداوند عاشق این خانواده شده که چیز کمی نیست.
12- خانواده علوی و فاطمی: ثمره خانواده محمدی، برترین، بالنده‌ترین، جامع‌ترین و کامل‌ترین خانواده که همه شاخصه‌های سایر خانواده‌های رحمانی را در خود جای داده، خانواده علوی و فاطمی است. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: اقتدا کنید به زهره زهرای من. این فرمایش هم بعد عرفان فردی و هم جنبه خانوادگی را در نظر دارد. جامع‌ترین الگوی خانواده مهدوی فرزندان این خانواده است؛ امام حسن، امام حسین، زینبین(ع). در این خانواده نحوه تربیت فرزندان دختر و پسر به روی ما گشوده می‌شود. سلوک خانواده مهدوی همان خانواده قرآنی است که همان ویژگی‌ها و الگوهای خانواده قرآنی را به حد اعلا در جمال و جلال علوی جلوه می‌دهد و ظهور و بروز یافته است. این خانواده می‌تواند زادگاه و پرورشگاه یاوران حضرت مهدی(عج) باشد، که در زمره رهبران آینده جهان، ایفای نقش کنند.

پی‌نوشت‌ها:
[1] نور، آیه ۳۲
[2]انعام، 90