راهنمای سفر به کرج
جمعه 1 فروردین 1399 10:31 AM
استان البرز در تیر ماه سال ۱۳۸۹ شکل گرفت و شهرهایی که تا آن زمان غرب استان تهران خوانده می‌شدند، البرز نام گرفتند. مرکز آن کرج است و ساوجبلاغ، نظرآباد، طالقان، اشتهارد و فردیس از شهرهای دیگر استان البرز هستند. این استان از شمال به مازندران، از جنوب به شهریار، از غرب به قزوین و از شرق به تهران می‌رسد.
کرج چهارمین شهر پرجمعیت ایران است که قومیت‌های گوناگونی را در خود جای داده است. ارتفاع کرج از سطح دریا ۱۲۹۷ متر و میانگین دمای سالانه‌ی آن ۱۷ درجه سانتی‌گراد است. آثاری که از دورهی عهد باستان، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان در محدوده‌ی کرج پیدا شده، نشان از تمدن قدیمی این منطقه دارد.
این مقاله در دو بخش نگاهی دارد به جاذبه‌های گردشگری استان البرز. در بخش نخست جاذبه‌های طبیعی و تاریخی البرز را با هم مرور می‌کنیم.
جاده‌ی کرج - چالوس یکی از زیباترین جاده‌های ایران و جهان است. منظرهی طبیعت زیبای البرز با وجود رودخانه‌ی کرج، کوه‌ها و درختان تنومند در هر فصل از سال جلوه‌گری می‌کند. جاده کرج- چالوس شهر کرج را به چالوس در استان مازندران وصل می‌کند. ابتدای این مسیر از شرق به تهران راه دارد و از غرب به طالقان.
این جاده‌ی تماشایی که به‌ویژه در تعطیلات پرترافیک و پرطرفدار است، در سال ۱۳۱۲ در دورهی پهلوی اول ساخته و افتتاح شد. کارگران برای ساخت این جاده و کندن تونل در دل کوه با سختی فراوان روبرو بودند و برای هر کلنگ دستمزد خوبی می‌گرفتند. با ساخت سد کرج در سال ۱۳۴۰ و افتتاح چندین رستوران و واحد اقامتی، جاده چالوس رونق بیشتری گرفت و در مدت کوتاهی به یکی از مسیرهای جذاب گردشگری کشور تبدیل شد.
گمان نکنید جاده چالوس فقط منظره‌های تماشایی دارد، خوشمزه‌های این مسیر هم کم نیستند. لبنیات محلی، قره قروت و عسل طبیعی از سوغاتی‌های این راه هستند. گرسنه که شدید، گذشته از غذای رستورانهای لوکس و باغچه‌ها، کجارو پیشنهاد می‌کند ردیف آش‌فروشی‌های هیزمی نزدیک تونل کندوان را از دست ندهید.
سد امیرکبیر معروف به سد کرج، در کیلومتر ۲۵ جاده‌ی کم‌نظیر چالوس و در محدوده‌ی استان البرز واقع شده است. سد امیرکبیر نخستین سد چند منظوره کشور است. سد کرج از منابع اصلی تامین آب آشامیدنی پایتخت و منبع آب‌رسانی به زمین‌های کشاورزی کرج به‌شمار می‌رود. اینجا مرکز طبیعی پرورش ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان و قزل‌آلای خال قرمز است.
اگرچه قایق‌سواری و جت‌اسکی در دریاچه‌ی سد ممنوع شده، هنوز از جاذبه‌های پررنگ گردشگری کرج است. محدوده‌ی سد کرج همه‌ی زیبایی‌ها را یکجا دارد؛ عظمت سد و آب درخشان رودخانه در یک طرف، آسمان خوش‌رنگ و بلندای کوه در دل جاده‌ی زیبای چالوس در طرف دیگر. مسافران جاده چالوس معمولا کنار سد کرج توقف می‌کنند تا از تماشای زیبایی و ابهت آن لذت ببرند. بازار سلفی و عکاسی در اینجا داغ است.
حالا که تا سد کرج آمده‌ایم، بد نیست به آبشارهای زیبای این محدوده هم سری بزنیم.
نزدیک سد امیرکبیر، ابتدای مسیر روستای خور، روستایی به‌نام چاران واقع شده که آبشاری به همین نام دارد. ارتقاع آبشار ۱۰ متر است و از روستای چاران ۱ ساعت پیاده‌روی فاصله دارد.
در کیلومتر ۱۷ جاده‌ی کرج - چالوس یکی از قشنگ‌ترین آبشارهای استان البرز به‌نام هفت چشمه قرار گرفته است.
مسیر رسیدن به این آبشار ۷ متری در بعضی‌جاها از میان صخره‌ها می‌گذرد و بازدید از آن در فصل بارندگی پیشنهاد نمی‌شود.
در کیلومتر ۱۵ جاده کرج - چالوس از مسیر اصلی جدا می‌شویم و از راه فرعی به روستای نوجان و آبشار نوجوان می‌رسیم. روستای نوجان از سمت دیگر به روستای آتشگاه و کرج راه دارد.
آبشار ۱۱۰ متری نشترود که در روستایی به همین نام واقع شده، از بلندترین آبشارهای ایران است. نشترود در کیلومتر ۳۵ جاده کرج - چالوس قرار گرفته است.
آبشار تماشایی کندر در مسیر کرج - چالوس قرار دارد. ۸ کیومتر پس از بیلقان، کمی جلوتر از روستای پورکان، جاده‌ی فرعی پیش روی ما است که پس از ۳/۵ کیلومتر به آبشار کندر می‌رسد.
دیزین، مهم‌ترین پیست اسکی ایران است که در سال ۱۳۴۸ افتتاح شد. دیزین کیلومتر ۷۴ جاده‌ی کرج - چالوس قرار دارد و با داشتن شرایط استاندارد، یکی از پیست‌های اسکی معتبر خاورمیانه است. در این پیست امکان برگزاری مسابقه‌های رسمی و بین‌المللی وجود دارد. دیزین در فصل سرما برای اسکی روی برف و در تابستان برای اسکی روی چمن عالی است.
دیزین علاوه بر اسکی، برای دوچرخه‌سواری کوهستانی، تیراندازی با کمان و کایت‌سواری هم گزینه‌ی خوبی است. هتل جهانگردی دیزین برای اقامت اسکی‌بازها و گردشگران در نظر گرفته شده است.
در فاصله‌ی ۲ ساعت پیاده‌روی تا روستای گچسر در جاده کرج - چالوس، غار یخ‌مراد قرار گرفته که بهترین زمان بازدید از آن اسفند و فروردین است. در این زمان قندیل‌های یخی جلوه‌ی زیباتری به غار سرد یخ‌مراد می‌بخشند.
در این محدوده نگران اقامت نباشید. هتل پارسیان گچسر واقع در کیلومتر ۶۵ جاده کرج - چالوس انتخاب مناسبی برای استراحت و صرف غذا است.
در کیلومتر ۵۲ جاده کرج - چالوس و در منطقه‌ی گچسر، روستای گرماب قرار گرفته که حدود اردیبهشت ماه هر سال، درِ باغ لاله‌اش را به‌روی مردم باز می‌کند.
در اینجا حدود ۳۰ واریته گل لاله می‌روید که زیبایی نفس‌گیر آن خیلی‌ها را به جشنواره لاله می‌کشاند. باغ لاله گچسر تنها جاذبه‌ی گردشگری این منطقه نیست. چشمه ولد در دو کیلومتری هتل گچسر آب معدنی دارد و برای درمان بیماری‌های تنفسی و روماتیسم توصیه می‌شود.
روستای زیبای برغان یکی از مکان‌های جذاب گردشگری استان البرز است که کجارو پیشنهاد می‌کند فرصت دیدنش را از دست ندهید.
از اتوبان تهران - قزوین و از مسیر کردان، به برغان - که محلی‌ها برغون تلفظ می‌کنند - می‌رسید. اگر از کرج راهی برغان می‌شوید، از محله‌ی باغستان به جاده‌ی آتشگاه و سپس جاده‌ی برغان بروید. برغان بسیار سرسبز و تماشایی است.
بازار برغان در گذشته مرکز معامله‌های کشاورزی بوده و اکنون هم پررونق است. از برغان دست‌خالی برنگردید. عسل، گوجه و آلوی برغانی، لبنیات محلی، گردو، توت و نان محلی برغان از خریدهای هیجان‌انگیز سفرتان خواهد بود.
برغان است و خوراکی‌های عالی، درختان کهن، سرسبزی و رود خروشان، بیشتر از این چه می‌خواهید؟
آتشگاه کرج قدمتی به اندازه‌ی دورهی ساسانی و اشکانی دارد. این روستا جایگاه زندگی زرتشتیان بوده و آشتکده یا آتش‌کوه نامیده می‌شد. راه دسترسی به آتشگاه کرج، از جاده‌ی کرج - چالوس و نیز از شمال گوهردشت کرج است. آتشگاه یکی از گردش‌گاه‌های اهالی به‌ویژه در تعطیلات است. آب و هوای عالی، منظرهی کوهستانی تماشایی و درختان میوه برای یک مکان گردشگری کاملا کافی است. وجود رستورانهای فراوان با پایان فصل سرما خیلی‌ها را به آتشگاه می‌کشاند.
در حدود کیومتر ۵۰ اتوبان کرج - قزوین، تابلوی خروجی طالقان را می‌بینید. در طالقان جذابیت طبیعت چشمگیر است، از کوه و دشت تا دریاچه و رودخانه، همه جا زیبا است.
طالقان برای کوهنوردی و دوچرخه‌سواری مقصدی عالی است. ولی اگر آنقدرها هم ورزشکار نیستید، نگران نباشید. پیاده‌روی در دشت و کنار رودخانه زیر آسمان آبی طالقان و تماشای سد طالقان خاطره‌ای تکرارنشدنی است.
برای گشت و گذار، بهار یا بهتر از آن تابستان را انتخاب کنید که زمستان‌های سردی دارد. در طالقان چندین روستای چشم‌نواز و آرام، چشمه‌های آب گرم و چند آبشار وجود دارد. در راه برگشت می‌توانید عسل طبیعی و لبنیات محلی سوغات بخرید.
در ابتدای اتوبان کرج - قزوین تابلوی خروجی کُردان را می‌بینیم. این روستای قدیمی که ویلاهای زیبایی را هم در دل خود جای داده، بسیار خوش آب و هوا است و افراد بسیاری برای گذراندن تعطیلات میان طبیعت کوهستانی، راهی کردان می‌شوند.
پل تاریخی کرج که به نام‌های پل شاه عباسی یا سلیمانیه هم نامیده می‌شود، در سال ۱۳۷۹ به نام پل دختر در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. پل دختر کرج در دوره صفوی بر باقی‌مانده‌ی پلی قدیمی از دورهی سلجوقی که محل پیوند ری و قزوین بوده، ساخته و بازسازی شده است. قلعه یا ساختمان تاریخی صمصام هم از دورهی سلجوقی به جا مانده که نزدیک پل سلیمانیه است.
کاخ مروارید که به کاخ شمس معروف است، در مهرشهر کرج قرار دارد. این کاخ به‌دست وسلی پیترز و بنیاد فرانک لوید رایت طراحی و ساخته شد که در زمان خود یک میلیون دلار هزینه داشت.
کاخ مروارید که از زمان پهلوی اول بر جا مانده، در سال ۱۳۴۷ برای اقامت شمس پهلوی ساخته شد.
طرح کاخ مروارید به‌شکل سفره‌ماهی است که صدفی را در بر دارد. همه‌ی فضاها در زیر سقفی به شکل حلزون طراحی شده‌اند. امکان بازدید عمومی از کاخ شمس وجود دارد. از بازدید این بنای زیبا و معماری چشمگیر آن پشیمان نخواهید شد.
کاخ سلیمانیه که اکنون در محوطه‌ی دانشکده کشاورزی کرج قرار گرفته، از آثار ملی ایران و به جا مانده از دورهی فتحعلی شاه قاجار است. ساختمان کاخ آجری است و تزییات ویژه‌ای در آن نمی‌بینیم. بنای کاخ روی پیلوت واقع شده که در زمان خودش نوآوری جالبی بوده است.
در تالار کاخ سلیمانیه دو نقاشی اثر عبداله خان نقاش‌باشی روی دیوارها به‌چشم می‌خورد. یکی از این دو، تصویر آقا محمد خان و نقاشی دیگر از فتحعلی‌شاه و اطرافیانش است.
یکی دیگر از مکان‌های دیدنی و تاریخی کرج، کاروانسرای شاه عباسی است که در جنوب شرقی میدان توحید قرار دارد.
این بنا در دورهی شاه سلیمان صفوی ساخته شده و در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این کاروانسرا از ارزشمندترین بناهای دورهی صفویان است که در شاهراه ابریشم قرار گرفته بود.
در آن دوران کاروانسرای شاه عباسی کرج به عنوان مکان استراحت برای کاروان‌ها و مرکب‌ها به کار می‌رفته است. در ابتدای دورهی قاجار قلعه‌ی نظامی شد و در پایان دورهی قاجار آن را به مدرسه تبدیل کردند.
کاروانسرای شاه عباسی کرج اکنون شامل بخش‌هایی مانند موزه صنایع دستی، رستوران سنتی و سفره‌خانه است.
برای افرادی که از شلوغی شهر و هوای آلوده خسته شده‌اند، چه جایی بهتر از یک مجموعه‌ی ورزشی لوکس خارج از شهر؟ دهکده ورزشی چهارباغ دارای استخر و سونا، سالن سرپوشیده چند منظوره، امکانات فوتبال‌دستی، دارت، بیلیارد و اسنوکر، زمین تنیس، رستوران و سوئیت اقامتی است. دهکده‌ی ورزشی در اتوبان کرج - قزوین، پل کردان، چهارباغ قرار گرفته است.
باغ پرندگان برای کسانی که به طبیعت و تماشای گونه‌های مختلف پرندگان علاقه دارند، مکان بسیار جذابی است. در این باغ که حدود ۱۰ هزار متر مربع در چند طبقه مساحت دارد، از گونه‌های در حال انقراض تا پرندگان آبزی، کنار آبزی، شکاری، طوطی و کبوترها به نمایش گذاشته شده‌اند. باغ پرندگان البرز از نظر تعداد پرنده و محیط در خاورمیانه رتبه‌ی اول را دارد.
نشانی باغ پرندگان، اتوبان کرج - قزوین، خروجی کردان، شهر چهارباغ، نبش گلستان پنجم است.
ادامه‌ی دیدنی‌ها و رفتنی‌های استان البرز را در بخش دوم مقاله‌ی کجارو می‌خوانید.
