روانشناسان هوش را یک پدیده چند بعدی می‌دانند که یکی از ویژگی‌های مهم آن توانایی حل مساله است. توانایی حل مساله فقط محدود به برنامه‌ها و تکالیف درسی نیست. چیزی که در آموزش رسمی ما مدام بر آن تاکید می‌شود؛ گسترش توان حل مساله درسی است، ولی ما نیازمند تدوین و ارائه یک برنامه آموزشی حل مساله در تمامی ابعاد برای کودکان و نوجوانان خود هستیم. کودک و نوجوان ما در زندگی خود درگیر مسائل مختلفی خواهد شد: ارتباط با همسالان، یادگرفتن همکاری و اصول رقابت، جذب گروه همسالان شدن و توانایی نه گفتن به موقع، انتخاب ترجیحات تحصیلی و ... . در همه این موارد کودک باید بیاموزد چگونه با مشکل خود روبرو شود، نوسانات هیجانی خود را مدیریت کند و در صورت امکان تصمیمی بگیرد که کمترین آسیب را برای او و دیگران، و بهترین نتیجه ممکن را داشته باشد.
آموزش مهارت‌های حل مساله برای همه کودکان به ویژه آنها که دچار پرخاشگری و تکانشگری هستند؛ بسیار مهم و حیاتی است. هم باعث افزایش توانایی هوشی کودک می‌شود و هم اعتماد به نفس و عزت‌نفس کودک را بالا می‌برد؛ چون می‌بیند با کنترل تکانه‌ها و هیجانهای منفی نیز قادر به پاسخگویی درست و اثربخش است. کودک می‌بیند که خودش هم می‌تواند درباره مشکلاتی که با آنها مواجه می‌شود، فکر کند و راه حل بیابد.

کتاب مهارت‌های حل مساله اجتماعی در کودکان
نویسندگان : مارک. دبلیو. فریزر، جیمز. کی. نش، ماندا. جی. گالینسکی
مترجمان : امید شکری، پیمان رحیمی‌نژاد
انتشارات روانشناسی و هنر،1394
قیمت نسخه کاغذی : 20000تومان
قیمت نسخه طاقچه : رایگان در کتابخانه عمومی
مخاطب : والدین و مربیان کودک و نوجوان
بخش مهمی از ابهام‌ها و مسائل زندگی ما در روابط اجتماعی خود را نشان می‌دهند. ما قادر به زندگی در تنهایی نیستیم و ناچاریم روابطی پایدار و دوستانه با افراد پیرامون خود برقرار کنیم. تنها راه برقراری این ارتباط، داشتن مرزهای مشخص و اصول واضح ارتباطی و نیز توانایی حل مسائل بین‌فردی است. ما باید بدانیم هر موقعیت و مشکلی نیازمند چه سبکی از برخورد و نشان دادن قاطعیت یا مدارا است. تشخیص این امر هم به توانایی ما در پردازش ابعاد مختلف یک مشکل بستگی دارد و هم به اعتماد به نفس و خودپنداره ما به عنوان یک انسان مستقل، که توانایی مدیریت مسائل ارتباطی خود را دارد. این توانایی کاملا اکتسابی و آموختنی است و مانند بسیاری از آموزش‌های دیگر، بسیار بهتر است که در محیط امن و آرام خانواده آموخته شوند و سپس در ارتباط با افراد و موقعیت‌های ناآشنا، توانایی و مهارت بکارگیری آن بیشتر شود.
این کتاب مفید و کاربردی به مسائلی می‌پردازد که کودک در مهدکودک و پیش دبستان و سالهای ابتدایی دبستان با آنها مواجه می‌شود. در هر درس، هم نظریه‌های مربوط به آن حوزه بررسی می‌شود و هم توانایی‌های رشدی کودک در آن سنین توضیح داده می‌شود و توانایی حل مساله منطبق بر میزان توانمندی کودک آموزش داده می‌شود.

کتاب آموزش مهارت‌های حل مسئله به کودکان (سه‌جلدی)
نویسنده : میرنا. بی. شور
مترجم : محسن شکوهی‌یکتا
انتشارات سپیدبرگ،1393
قیمت نسخه کاغذی : 52000 تومان
مخاطب : والدین، مربیان، معلمان و درمانگران کودک در پیش‌دبستانی و سالهای دبستان
رفتارهایی مانند غرزدن، مدام گریه کردن هنگام تقاضای یک چیز، دعوا و کتک زدن کودکان دیگر، بی‌توجهی به حرف‌های شما و انجام ندادن درخواست‌های شما، باعث بروز ناآرامی، حتی دعوا و تنبیه و دلخوری در خانواده می‌شود. در همه این وضعیت‌ها، ما با کودکی مواجهیم که نمی‌داند چگونه درخواست کند یا هیجان‌های نامطلوب خود را مدیریت کند. همینطور والد یا مربی نیز کلافه و خسته از رفتار ناخوشایند کودک است و گاه مجبور است از اصول خود فاصله بگیرد تا برای ساعاتی آرامش داشته باشد.
اما این یک روند بی‌ثبات است و کودک با اولین ناکامی و ناراحتی، رفتارهای ناخوشایند را با شدت تمام پی می‌گیرد و حتی بیشتر از قبل بر موضع خود پافشاری می‌کند. چون متوجه شده است که این روش نهایتا جواب می‌دهد.
نویسنده کتاب برای خروج از این دایره معیوب رفتاری، یک برنامه تغییر رفتار ویژه به نام «می‌توانم مشکل را حل کنم» ارائه می‌دهد. در این برنامه به کودک می‌آموزیم برای حل مشکل خود به این صورت فکر کند : چه کاری انجام دهد؟ آیا این فکر خوبی است؟ چه کارهای دیگری به ذهنش می‌رسد؟ و ...
این کتاب که در سه جلد و برای سه گروه سنی کودکان مهدکودک، پیش دبستانی و دوره‌های اول و دوم دبستان تدوین شده است، یک منبع کاربردی برای همه کسانی است که می‌خواهند به کودکان یاد بدهند تا با فشارهای روانی و چالشهای زندگی مقابله کنند و ارتباط کارآمد و مسئولانه‌ای را با پیرامون خود برقرار کنند. همچنین این مجموعه سه جلدی، از سوی دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، تایید شده‌اند.

کتاب آموزش تفکر به کودکان و نوجوانان
نویسندگان : دارلین سوییت‌لند ، ران استولبرگ
مترجم : سید سینا میرعربشاهی
انتشارات فیروزه،1398
قیمت نسخه کاغذی : 42000 تومان
مخاطب : والدین و مربیان
استفاده از تکنولوژی، نه فقط باعث شده که دیگر بسیاری چیزها را حفظ نکنیم و به خاطر نسپاریم؛ بلکه گاهی ما را از فکر کردن و جستجوی هدفمند و باانگیزه نیز دور کرده است. به تبع همین تغییر، کودکان و نوجوانان ما حال و حوصله یافتن پاسخ سوال‌های خود را جز از طریق پرسیدن از بزرگترها یا گوگل کردن ندارند. راه استفاده از دستورالعمل‌ها و نقشه‌ها را نمی‌دانند؛ چون همه چیز را با اپلیکیشنهای راهنما و مسیریاب انجام می‌دهند. اگر تکلیف یا غذای خود را در خانه جا بگذارند، خیالشان راحت است که مادر و پدر با اسنپ و تاکسی برایشان می‌فرستند. به همین اندازه که از مسئولیت‌پذیری معاف شده‌اند؛ گویی توان فکر کردن و درنگ کردن را نیز ندارند. این کودکان بیش از هر نسل دیگری به والدین خود وابسته هستند و چون فرصت فکر کردن و تصمیم گیری مستقل ندارند ؛ بنابراین امکان اشتباه کردن و یادگرفتن از اشتباه‌ها را هم ندارند.
این کتاب جذاب، به ما این موقعیت خطرناک را گوشزد می‌کند که با وابسته کردن بیش از حد کودکان به خود، آنها را از فکر کردن، یاد گرفتن، اشتباه کردن و بالغ شدن می‌ترسانیم و با این روند آنها به هیچوجه برای زندگی واقعی و چالش‌های آن که باید به طور مستقل درگیرش شوند؛ آماده نخواهند بود.

منبع: نی نی سایت