شبهه افکن در تحلیل مسائل دینداری جامعه، برخی از عوامل را پر رنگ نشان داده است و اشاره ای به نقش افراد و کم کاری آنها، در دین گریزی ندارد.
در حالی که بارها در قرآن کریم بر نقش افراد در سرنوشت آنها تاکید شده است: «إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ[رعد/11] خداوند سرنوشت هيچ قوم (و ملتى) را تغيير نمىدهد مگر آنكه آنان، آنچه را در خودشان است تغيير دهند.» این آیه به ما می‌آموزد که نقش انسان در امورات خود، از جمله پایبندی به امور دینی، بی بدیل است.
به عبارت بهتر تا انسان خودش نخواهد دیندار باشد، حتی اگر امام معصوم، معارف دینی را به او بیاموزد، فایده ای ندارد. مردمان زمان حضرت علی(علیه السلام) کسانی بودند که علیرغم اینکه یک معصوم، معارف دینی را بدون نقص و به بهترین وجه به آنها می‌آموخت، با کم کاری خود، دل ایشان را به درد آوردند؛ تا جایی که حضرت فرمود: «بخدا قسم که اتحاد یاران معاویه در عقیده باطل خود، و تفرقه شما در اندیشه درست خود، دل را می‌میراند.»[1]
بنابراین نقش افراد در آسیب های دینی، نقش عمده ای است. مثلا نقش دوست در زندگی، بر کمتر کسی پوشیده است. برخی از افراد با انتخاب دوستان ناباب، نه تنها دین و ایمان خود را از دست می‌دهند؛ بلکه زندگی خود را هم تباه می‌کنند.
نکته بعدی اینکه، شبهه افکن بدون توجه به اشتیاق مردم و مخصوصا جوانان به مراسم اعتکاف، به حضور در مراسم شبهای قدر، به حضور در پیاده روی اربعین حسینی و دیگر مراسمات مذهبی، بر طبل خستگی از دین می‌کوبد، بدون شک این نکته از دید مخاطب آگاه و بی غرضی که تحلیل های او را می‌خواند، پنهان نمی‌ماند.
حاصل سخن اینکه؛ آسیب شناسی مباحث دینی، نکته ارزنده ای است؛ به شرط آنکه جامع بوده و بدور از غرض ورزی باشد.
پی نوشت :
1️⃣ منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة( خوئى)، هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله / حسن زاده آملىٍ، حسن و كمره اى، محمد باقر، محقق / مصحح: ميانجى، ابراهيم، ناشر: مكتبة الإسلامية، سال چاپ: 1400 ق، ج1،ص153.
منبع:
کانال نشر معارف قرآن و حدیث
