نام و نام خانوادگی : سید مرتضی آوینی

متولد : شهریور ۱۳۲۶ در شهر ری

وفات : ۲۰ فروردین ۱۳۷۲ در فکه

تحصیلات :  فوق لیسانس معماری از دانشکده ی هنرهای زیبا

سمت : کارگردان فیلم مستند، روزنامه‌نگار حوزهٔ فرهنگی 

زندگی

سیدمرتضی آوینی 20 مهر 1326 در شهر ری به دنیا آمد.در سال 1333 کلاس اول دبستان را در خمین به پایان رساند.دو سال بعد به دلیل موقعیت شغلی پدر از خمین به زنجان رفتند. 

از آنجا که در زنجان مدرسه‌ای نبود بنابراین پدر وی مدرسه‌ای را دایر کرد و مرتضی توانست دوره ابتدایی را در آن مدرسه تمام کند.دبیرستان خود را هم در کرمان در رشته ریاضی پشت‌سر گذاشت.آوینی خدمت سربازی خود را نیز در نیروی هوایی به پایان رساند و در سال 1344 وارد دانشکده هنرهای زیبایی شد.

وی در دوران دانشجویی نسبت به مسائل روز و مسائل هنر پی‌گیر بود و البته بسیار تلاش میکرد که هر مسئله‌ای را در این ارتباط خودش دریافت کند.شهید آوینی در معماری و ادبیات به دنبال معنای واقعی هنر بود و در عین حال که دانشجوی هنر بود به فلسفه و ادبیات نیز علاقه فراوانی داشت. 

به گفته بسیاری از هم دوره‌هایش از جمله عطا‌ء‌اله امیدوار هنرمند برجسته کشورمان،آوینی دارای نبوغ ویژه‌ای در فلسفه ادبیات بود.شهید آوینی به نقاشی و شعر نیز گرایش کم نظیری داشت و البته هم نقاشی می‌کرد و هم شعر می‌سرود. 

در سال 57 پس از بازگشت امام خمینی (ره) از تبعید و پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران به فرمایشات رهبرکبیر انقلاب به دقت گوش می‌داد.پس از انقلاب اسلامی،مرتضی آوینی به آرمان‌های امام (ره) و انقلاب به شدت گره خورد و راه حقیقی را یافت.شهید آوینی در سال 1358 وارد جهاد سازندگی شد و پس از زمان کوتاهی به فیلمسازی روی آورد. 

از سال 1367 تا 1364 به همراه گروهی مجموعه مستند روایت فتح را آغاز کرد.ساخت مستندروایت فتح از عملیات خیبر شروع شد و تا عملیات مرصاد ادامه داشت.

آوینی روش مستندسازی‌اش را که هدف آن ظاهر کردن واقعیت بود؛مستند اشراقی نام گذاشت. 

موسسه فرهنگی روایت فتح اواخر سال 1370 در پی تاکید مقام معظم رهبری برتداوم تولید مستندهای روایت فتح تاسیس شد.در روایت فتح مجموعه شهری در آسمان را ساخت که در ارتباط با مقاومت مردم خرمشهر بود که آخرین فعالیت فیلمسازی شهید آوینی محسوب می‌شود. 

شهید مرتضی آوینی روز جمعه بیستم فروردین 1372 هنگامی که برای تولید مجموعه‌ای جدید از روایت فتح به فکه،‌منطقه‌ عملیاتی و الفجر مقدماتی به همراه گروه رفته بود،بر اثر انفجار مین به شهادت رسید.

هرچند که فیلم‌های روایت فتح تا آن زمان در میان مردم مشهور بود،اما تا آن زمان کسی نمی‌دانست که سازنده آنها کیست؛چراکه در روایت فتح و نه در هیچ کدام در فیلم‌هایی که او کارگردانی و تدوین کرده بود ،نام عوامل عنوان نمی‌شد و آوینی به تصمیم خود وفادار مانده بود.

شهید مرتضی آوینی تصمیم گرفته بود که دیگر چیزی که حدیث نفس باشد ننویسد و دیگر از خودش سخنی به بیان نیاورد .

 فیلم‌شناسی

شش روز در ترکمن صحرا

سیل خوزستان

با دکتر جهاد در بشاگرد

هفت قصه از بلوچستان

با تیپ المهدی در محور رأس البیشه

شیر مردان خدا! کرب‌وبلا در انتظار است

روایت فتح

شهری در آسمان 

کتاب‌شناسی

آئینه جادو

توسعه و مبانی تمدن غرب

گنجینه آسمانی

یک تجربه ماندگار

فردایی دیگر

حلزون‌های خانه به دوش

رستاخیز جان

آغازی بر یک پایان

فتح خون

امام و حیات باطنی انسان

با من سخن بگو دوکوهه

مرکز آسمان

نسیم حیات

سفر به سرزمین نور

انفطار صورت (در باب مبانی نظری هنر)