حضرت یونس و انکار ولایت امام علی علیه السلام
شنبه 14 اسفند 1395 3:14 PM
در برخی از منابع روایی به صورت اندک برخی از احادیثی وجود دارند که به ظاهر با آنچه که برای ما گفته شده است مخالف و در تضاد است و عجیب به نظر می رسد که چرا این احادیث وجود دارند. به عنوان مثال یک حدیثی وجود دارد که در آن بیان شده است که حضرت یونس به علت انکار ولایت امام علی در شکم ماهی حبس شد!
در طول تاریخ افرادی همواره وجود داشته اند که بنا به برخی مقاصد خود که ازجمله آنها می توان به پول،مقام و شهرت و ... اشاره کرد، تلاش کردند تا با ذکر برخی از احادیث به سردمداران حکومت وقت نزدیک شوند و بهره های بیشتری ببرند.
به عنوان نمونه تاریخی،معاویه از جمله افرادی بود که از این گونه جاعلان حدیثی،حمایت های مادی و معنوی بسیاری می کرد. بر اساس دلالت های حدیثی می توان این گونه احادیث را شناسایی کرد. وقتی صحبت از دلالت حدیث است؛ یعنی اینکه متن حدیث چه معنایی را می‌رساند. پس هرگاه گفته می‌شود دلالت حدیث چیست؛ یعنی معنا و مفهوم و مراد از کلام چیست؟ در حدیث پیش‌گفته، وقتی پرسیده می‌شود دلالت این حدیث چیست؟
گاهی در برخی از گزارش های روایی در منابع، احادیثی یافت می شود که در برخی وارد دستمایه سوء استفاده های مختلف در محافل غیر علمی می گردد. این نوع احادیث با استفاده از روش های متقن علمی، قابلیت حل تعارض و اشکال را دارد.
علامه محمد باقر مجلسی در کتاب بحار الأنوار این‌گونه می‌نویسد: «حبه العرنی قال: قال أمیر المؤمنین علیه السلام: إن الله عرض ولایتی على أهل السماوات وعلى أهل الأرض أقر بها من أقر وأنکرها من أنکر، أنکرها یونس فحبسه الله فی بطن الحوت حتى أقر بها» (بحار الأنوار ج ۱۴ ص ۳۹۱)
یعنی از حبه عرنی نقل است که: امام علی علیه السلام فرمود: خداوند متعال ولایت مرا بر آسمانیان و زمینیان عرضه کرد، هر کس ولایت مرا پذیرفت، پذیرفته و هر کس آن را نپذیرفت گرفتار شد، یونس ولایتم را انکار کرد برای همین الله او را در شکم ماهی حبس کرد تا اینکه بدان اقرار کرد. بدون بررسی سند روایت و سلسله روات آن، دو علت برای رد کردن این روایت می توان بیان نمود:
علت اول: منافات داشتن با آیات عصمت پیامبران.
باید گفت در اعتقادات شیعه، اگر روایتی با آیات قرآن مخالفت داشته باشد، این روایت قبول نیست و حجیتی ندارد. بنابراین روایتی که می گوید “حضرت یونس ولایت امام علی را انکار کرد” چون با آیات قرآن و عصمت پیامبران منافات دارد، پذیرفته نیست. (چه طور ممکن است خداوند به حضرت یونس ولایت امام علی را عرضه کند و حضرت یونس فرمان الهی را انکار کند؟)
علت دوم: منافات داشتن با آیه صریح قرآن.
در قرآن می خوانیم که: علت محبوس شدن حضرت یونس در شکم ماهی، ترک قومش بود.(یونس آیات ۱۳۸-۱۳۴) علت دیگر برای محبوس شدن حضرت یونس به جز ترک قومش، ذکر نشده؛ بنابراین از این جهت نیز این روایت با قرآن منافات دارد.
با این دو دلیل آشکار، فهم می گردد که این نوع احادیث دارای اشکال و ایراد هستند و در مکتب پویای شیعه جای نداشته و قابل پذیرش نیست.
منابع:
1. پایگاه اسلام کوئست
2. پایگاه اطلاع رسانی شبهات تاریخی
محمد باعزم - تبیان
از همه دل بریده ام،دلم اسیر یک نگاست،تمام آرزوی من زیارت امام رضـــــــــاست
