آیا پیامبر اکرم(ص)؛ برای امام حسن و امام حسین(ع) به صورت همزمان عقیقه انجام دادند، یا جداگانه؟

پیامبر اکرم(ص) برای امام حسن و حسین(ع) مراسم عقیقه برپا نمود. آیا این عقیقه هم‌زمان بود؟

پاسخ اجمالی

براساس بیشتر منابع شیعه[1] و اهل سنت،[2] پیامبر اسلام(ص) برای امام حسن و امام حسین(ع) دو گوسفند، و بر طبق برخی از روایات برای هرکدام دو گوسفند، به طور جداگانه عقیقه نمود. منابع اندکی نیز عقیقه این دو امام(ع) به حضرت فاطمه(س) نسبت داده‌اند.[3]
البته به جهت پدر و فرزند بودن پیامبر اسلام(ص) و حضرت فاطمه(س)، می‌توان میان این دو نقل، ‌جمع کرد.
به هر حال؛ در روایات چنین نقل شده است:
1. امام رضا(ع) می‌فرماید: «... رسول خدا(ص) نام کودک را حسن نهاد، زمانی که روز هفتم شد دو گوسفند خاکسترى رنگ براى او عقیقه کرد، و یک ران آن گوسفند را با یک دینار به قابله داد، سپس سر نوزاد را تراشید و به وزن آن نقره صدقه داد ... [سال بعد که امام حسین(ع) متولد شد] جبرئیل گفت: او را حسین نام بگذار، ... زمانی که یک هفته گذشت رسول خدا(ص) دو گوسفند خاکسترى رنگ‏ براى او عقیقه کرد و یک ران از آنها را با یک دینار به قابله داد، سر طفل را تراشید و به وزن موهایش [نقره] صدقه داد».[4]
2. اسماء بنت عمیس می‌گوید:  «فاطمه(س) حسین(ع) را به دنیا آورد ... زمانی که روز هفتم رسید؛ پیامبر(ص) نزد من آمد و فرمود: پسرم را بیاور. فرزند را به پیش پیامبر بردم. پیامبر(ص) همان‌گونه که برای حسن(ع) عقیقه کرده بود برای حسین نیز عقیقه کرد».[5]
3. برخی منابع اهل سنت نیز عقیقه مشابه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را در زمان‌های مختلف نقل کرده‌اند.[6]
بنابراین، زمان عقیقه برای امام حسن(ع) و امام حسین(ع) متفاوت بوده و اگر هم در نقلی این دو عقیقه با هم ذکر شده‌اند[7] نشانگر آن نیست که این عقیقه‌ها هم‌زمان انجام گرفته باشد؛‌ بلکه ناظر به آن است که عمل مستحب  عقیقه برای هر دو امام انجام شده است.

[1]. حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الإسناد، ص 122، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1413ق.

[2]. نیشابوری، عبدالله بن علی بن جارود، المنتقى من السنن المسندة، محقق، بارودی، عبدالله عمر، ج 1، ص 229، بیروت، مؤسسة الکتاب الثقافیة، چاپ اول، 1408؛ تمیمی موصلی، أبویعلى أحمد بن علی، المعجم، ج 1، ص 141، فیصل آباد، إدارة العلوم الأثریة،‌ چاپ اول، 1407ق.

[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 6، ص 33،‌ تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[4]. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، ج 2، ص 25 - 26، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378ق؛ با اندکی تفاوت در: ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج 4، ص 26، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، 1379ق.

[5]. طوسى، محمد بن الحسن‏، الأمالی، ص 367،‌ قم‏، دارالثقافة، چاپ اول‏، 1414ق‏.

[6]. ر. ک: أبو سعید بن الأعرابی، أحمد بن محمد بن زیاد، معجم ابن الأعرابی، محقق، حسینی، عبدالمحسن بن إبراهیم، ج 2، ص 820،‌ عربستان، دار ابن الجوزی، چاپ اول، 1418ق.

[7]. مغربی، قاضی نعمان‏، شرح الاخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(ع‏)، ج 3، ص 90،  قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1409ق؛ شیخ صدوق، معانی الاخبار، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 84، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1403ق.