ماهنامه دانشمند : بیشتر ما در یک یا چند شبکه اجتماعی حساب کاربری داریم و معمولا هر روز به آنها سر می زنیم. اگر مواردی مثل پرکردن اوقات بیکاری، تفریح کردن، اطلاع از اخبار و البته شایعات و سرک کشیدن در زندگی خصوصی دیگران را کنار بگذاریم، برای بسیاری از ما این شبکه ها ساده ترین و حتی تنها راه اطلاع یافتن از وضعیت اقوام و دوستانمان به شمار می روند.

 

غیر از شبکه های اجتماعی، اپلیکیشن های پیام رسان هم به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی ما تبدیل شده اند تا جایی که بعضی افراد فقط به دلیل ضرورت استفاد از اپلیکیشن هایی مانند تلگرام در کارشان گوشی های هوشمند خریده اند.

با وجود تمام مزیت های این سایت ها و اپلیکیشن ها نمی توان از تاثیرات منفی آنها بر زندگی و سلامت چشم پوشی کرد. دانشگاه ها، پژوهشکده ها و نهادهای دولتی با انجام مطالعات و پژوهش های مختلف به طور مرتب در مورد آسیب های گوناگونی که استفاده نادرست و خارج از عرف فناوری های جدید به دنبال دارند به ماهشهدار می دهند. با ظهور تلفن های همراه هوشمند، زندگی دیجیتال و استفاده از اینترنت وارد مرحله جدیدی شد.

 

در حال حاضر در جهان 65 درصد زمان صرف شده در دنیای دیجیتال با استفاده از گوشی های هوشمند و تبلت ها رقم می خورد و رایانه های شخصی با 35 درصد به ابزاری ثانویه تبدیل شده اند. باید دید با ظهور نسل بعدی گجت ها و تلفن های هوشمند، نسل پنجم اینترنت همراه و فرگیر شدن اینترنت اشیا و اتصال روزافزون ما به این دستگاه ها چه سرنوشتی در انتظارمان خواهدبود.

 

تاثیر شبکه های اجتماعی بر نوجوانان و افراد در سن بلوغ، موسوم به نسل زِد (Generation Z) به دلیل اینکه از یک طرف، گروهی آسیب پذیرند و از طرف دیگر جزو پرتعدادترین کاربران شبکه های اجتماعی هستند، اهمیت ویژه ای دارد. براساس پژوهش های انجام شده 75 درصد نوجوانان در آمریکا در شبکه های اجتماعی حساب کاربری دارند که از این تعداد 68 درصدشان از فیسبوک به عنوان شبکه اجتماعی اصلی استفاده می کنند. اگرچه بی شک استفاده از شبکه های اجتماعی نقشی اساسی در گسترش ارتباطات اجتماعی و آموختن مهارت های ارتباطی دارد اما از خطراتش هم نمی توان چشم پوشی کرد.

نبودن خودقانون مداری و مستعدبودن در برابر فشارهای روانی، نوجوانان در سن بلوغ را در برابر مشکلاتی از جمله افسردگی فیسبوکی، هرزه نگاری و زورگویی مجازی آسیب پذیر می کند. این مشکلات تهدیدهایی واقعی هستند.

در مورد مشکلات دیگری مانند چاق شدن ناشی از شبکه های مجازی، اعتیاد به اینترنت و کمبود خواب نیز بررسی های موشکافانه و دقیقی در حال انجام است.

سه مشکل رایج

انجمن روان شناسان آمریکا زورگویی را رفتاری پرخاشگرانه از سوی یک نفر که باعث ناراحتی فرد دیگری می شود تعریف کرده است. زورگویی مجازی گستره وسیعی دارد که از تهدید مستقیم و ایمیل های ناخوشایند گرفته تا فعالیت های ناشناسی مانند اوباش گری اینترنتی (Trolling) را شامل می شود. 32 درصد نوجوانانی که از اینترنت استفاده می کنند تایید کرده اند که انواع گوناگونی از تهدیدشدن مجازی به وسیله دیگران را تجربه کرده اند. در حالی که پیام ها یا ایمیل های ناخوشایند ساده ترین نوع زورگویی مجازی است اما احتمالا کمتر از انواع دیگر رایج است.

فقط 13 درصد نوجوانان فته اند پیام های تهدیدآمیز یا پرخاشگرانه دریافت کرده اند. حتی ارسال یادداشت های شخصی دیگران در یک گروه بدون اجازه فرستنده هم نوعی زورگویی مجازی محسوب می شود.