کاهش سرعت رشد یخ‌ها با افزایش بی‌سابقه دمای قطب شمال

آخرین باری که آفتاب در قطب شمال طلوع کرد یک ماه پیش بود و تا بهار سال آینده دیگر این منقطه رنگ آفتاب را نخواهد دید. افزایش دمای قطب شمال در سال‌های اخیر، سبب نگرانی بسیاری از محققین و دانشمندان شده است. به‌علاوه، اواسط ماه اکتبر (اواخر مهر ماه) بود که کاهش قابل توجه سرعت رشد یخ‌ها، توجه بسیاری از کارشناسان را به خود جلب کرد.

افزایش زیاد دمای هوا و دمای آب اقیانوس باعث شده تا از سرعت رشد یخ‌های قطب شمال تا حد زیادی کاسته شود. شاید کمی باورش سخت باشد اما دستکاری‌های بشر در جهان امروزی باعث شده تا سال 2016، گرمترین سال جهان باشد. به‌علاوه حداکثر دمای آب قطب شمال برای سومین سال متوالی کاهش داشته است. نتیجه اینها نیز چیزی جز شکل امروزی قطب شمال و نگرانی جامعه بشری نخواهد بود. Mark Serreze، مدیر مرکز ملی برف و یخ داده می‌گوید: “تاکنون چنین چیزی را در یک سال و نیم اخیر ندیده‌ام.”

این مشکل در ماه نوامبر (اواسط آبان) هم ادامه پیدا کرد و دمای یخ‌های برخی مناطق به 37 درجه فارنهایت (2.7 سانتیگراد) بالاتر از حد معمول رسید. جنیفر فرانسیس (Jennifer Francis)، یکی از دانشمندان آب و هوا در دانشگاه راتجرز (Rutgers University) نیز با اشاره به این وضعیت بحرانی، چنین دمایی را در 68 سال گذشته بی‌سابقه خواند.

افزایش دمای آب و همچنین سطح اقیانوس، تا حد زیادی از رشد یخ‌ها جلوگیری می‌کند. البته باید اشاره کنیم که حجم یخ‌های قطب در سال‌های اخیر با کاهش قابل توجهی همراه بوده و دانشمندان به‌دنبال حل معمای آن هستند. علاوه بر این، افزایش دمای قطب شمال و همچنین تغییر الگوهای آب و هوایی باعث شده تا وضع این مناطق بدتر از همیشه باشد.

برای مثال یخ‌های قطب شمال خود به‌عنوان یکی از مشکلات اصلی شناخته می‌شوند. گزارشاتی که از سال 1980 تاکنون جمع‌آوری شده از ناپدید شدن یخ‌های قدیمی خبر دارند. درواقع یخ‌های امروزی به‌نوعی “جوان” بوده و مقاومت سابق در برابر گرمای بیش از حد هوا را ندارند.

یکی دیگر از مشکلاتی که باعث افزایش دمای قطب شمال و کاهش سرعت رشد یخ‌ها شده، الگوهای انتقال هوای مناطق استوایی هستند. بر اساس گزارشات یکی از دانشمندان دانشگاه آلبانی، Paul Roundy، تغییر الگوی اتمسفر در مناطق شمال شرقی آسیا همچون تنگه برینگ (Bering Strait) و آتلانتیک شمالی (North Atlantic)، باعث سرازیر شدن گرما به سوی قطب شمال شده است.

در کنار این موارد نباید نقش دریای تیره را نادیده بگیریم. جنیفر فرانسیس معتقد است که در تابستان دریای تیره با جذب آفتاب و هوای گرم، در کنار جلوگیری از یخ زدن آب باعث افزایش رطوبت مناطق شمالی نیز شده است. رطوبت اضافی تولیدشده اهمیت بالایی دارد چراکه بخار آب، یک نوع گاز گلخانه‌ای بوده و می‌تواند ابرها را تشکیل دهد که در نتیجه آن، هوای گرم به دام افتاده و سبب افزایش دما می‌شود.

Serreze معتقد است کارشناسان باید تمرکز اصلی خود را روی علل افزایش دمای هوا و کاهش سرعت رشد یخ‌ها قرار داده و راهی برای مقابله با آن پیدا کنند.

جالب است بدانید مساحت یخ‌های قطب شمال در سال 1980، حدود 1.86 میلیون کیلومتر مربع اعلام شده، در حالیکه این مساحت در سپتامبر 2016 به 110 هزار کیلومتر مربع رسیده است! همچنین سرعت افزایش دمای قطب شمال نسبت به دیگر مناطق زمین، دو برابر بیشتر اعلام شده و اگر تولید بی‌رویه مواد آلوده‌کننده همچون کربن دی‌اکسید کاهش پیدا نکند، تا اواسط سال 2030 تمامی یخ‌های شمالی، آب خواهند شد.