تحلیلی ادبی حسنی

شاگرد و استاد

     وقتی عده ای فردی را قبول داشته باشند ، کسانی که با او ارتباط دارند را نیز دارای ارزش می دانند . مثل دانشمندان که شاگردان آنها به واسطه وجود استادشان در دید مردم افرادی موجه محسوب می شوند .

     غالب شاگردان دوست دارند نفر اول بعد از استاد باشند ؛ چنانچه دیگران بگویند : الحق یاور شایسته ای برای استاد و جانشین لایقی بعد از نبود ایشان خواهد بود . عده ای حقیقتاُ این گونه می شوند . چنین افرادی وجودشان به تناسب بزرگی شان از هر گونه دعوی برتری تهی می شود . در عوض ، افراد مقابل آنها ، اگر از زبان هم بهره نبرند به عمل فریاد خواهند زد تا آقایی و سروری دروغین خود را برای دیگران اثبات کنند

     در حالت معمول ، تمایل ذاتی انسان به کمال و برتری طلبی ارتقاء دهنده شخصیت فرد و سطح اجتماعی اش می شود ؛ اما هنگامی که این نیاز درونی از مجاری قابل قبول و رقابت سالم تحقق نیابد ، طرف ضعیف برای این که آب بیشتری به زمین های خود برساند شروع به تغییر مسیر رودخانه می کند .

     حال تعریف جدیدی از این مقوله را در عالم سیاست دنبال می کنیم . به طور کل می توان گفت اختلافات داخلی که بعد از بروز هر انقلابی دهان باز می کند ریشه در همان کردار دسته دوم دارد ؛ یعنی همان دسته ای که می خواهند به زور خود را به دیگران تحمیل کنند . جدال دائمی آنها با دسته اول و یا هم فکران خودشان مدام باعث می شود تا رفته رفته آرمان های آن انقلاب کم رنگ و کم رنگ تر شود .

     می توان این جریان را در طول تاریخ به نظاره نشست ؛ ابوبکر ، عمر و عثمان جزء دسته دوم بعد از رحلت رسول خدا (ص) می باشند . از آنجا که پیامبر (ص) خود شاگرد اول را مشخص کرده و تکلیف جانشینی معلوم بود ، شاگردان دیگر تصمیم گرفتند با هم هم داستان شوند و با تمام قدرت رقیب را از میدان به در کنند و کردند آنچه را در سر داشتند .

     دریغ آنکه با بستن باب علم این شاگرد ، سنت الهی « زندگی در گمراهی » را برای خود جاری ساختند .

     زنهار که پیامبر (ص) نیز بدان جماعت تکراری همیشه تاریخ ، بارها هشدار داده بود : « حسد مانند آتش که هیزم را می خورد ، ایمان را ضایع می سازد . » آری ! حسدی که امیر المؤمنین (ع) را به نام دین در بند می کند ؛ پاره تنی را میان در و دیوار پاره پاره می کند ؛ فرق مرد خدا را در خانه خدا می شکافد ؛ جام زهر به سبط اکبر می نوشاند و فرزندان رسول خدا (ص) را در پیشگاه خدا به قربانگاه می فرستد . این حسد ، ایمان که هیچ ، تمام هستی انسان را از بین خواهد برد .