اهمیت مساجد در تایلند از گذشته تا امروز

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، مسجد را معمولاً در منطقه‌ای می‌سازند که مسلمان‌نشین باشد. پس دیدن مسجد در تایلند نشانه حضور مسلمانان در تایلند است. این گزارش به صورت اختصاصی از سوی رایزنی فرهنگی ایران در بانکوک در اختیار خبرگزاری فارس قرار گرفته است.

مسلمانان در تایلند

در تاریخ تایلند از دوره «سوخوتای» ثبت شده است که تایلند از همان زمان با کشورهای اسلامی هم دوره خود، رابطه داشته است. در آن دوره مردمان مناطق جنوبی کشور ، اسلام را پذیرفته و مسلمان شده بودند اما هیچ مدرکی در آن زمان ثبت نشده است که معماری اسلامی از همان دوره در تایلند آغاز شده یا نه.

اما در دوره «آیوتایا» ، زمانی که ارتباط با ایرانیان بیشتر شد و رفت و آمد تاجران مسلمان ایرانی مداوم شد، ایرانیان زیادی در این سرزمین مقیم گشته و در امور اداره کشور، خدمات زیادی را ارائه کردند، مخصوصا در دوره پادشاه سوم «دت پرانارای ماهارات» که همزمان بود  با دوره صفویه در ایران، چون ایران در آن دوره از موقعیت بسیار خوبی برخودار بود، تایلند نیز از اشراف زاده‌های ایرانی در دربار بسیار حمایت می‌کرد. آنها نیز انقلابی در نظام اقتصادی تایلند ایجاد کردند.

بعد از هجرت خانواده‌های حاکم ، به سمت «تونبوری» و «راتاناکوسین» و انتخاب بانکوک به عنوان پایتخت که مرکز جغرافیایی سرزمین به شمار می‌رفت، باعث شد مردم از مناطق مختلف به بانکوک مهاجرت کنند.

همچنین دولت به آنها اجازه داد تا حومه‌های شهر را به عنوان اقامتگاه خود اختیار کنند. مهاجران ، آن مناطق را به عنوان سرزمین خود انتخاب نمودند . مناطقی مانند : دهکده جنگجویان ، مسجد «بان کرووا» , دهکده فیل سواران مسجد «چاکاپونگ» , دهکده زرگران مسجد «تیک دین» , دهکده کشاورزان مسجد «سای کانگ دین».

در همان زمان در مناطق شمالی کشور ، مسلمانانی از پاکستان , هندوستان و چین وارد کشور شده و در شهرهای شمالی سکونت کردند. در مناطق جنوب کشور نیز ، مسلمانان از نژاد مالایو ساکن بودند که از قدیم حضور داشتند.

اهمیت مسجد در تایلند

در دوره آیوتایا و اوایل دوره راتاناکوسین ، مسلمانان کشور ، زیر نظر شیخ الاسلام بودند که از طریق امامان جماعت مساجد با مردم ارتباط می‌گرفت . مسجد در واقع ، محل اعلام پیام و اجتماع مردم بود و دولت از همان زمان ، اجازه تجمع و برگزاری مراسم عبادی اسلامی را به مسلمانان می‌داد.

مسلمانان اوایل در مناطق خود، در خانه یکی از افراد نماز جماعت می‌خواندند ولی بعدا که تعداد شرکت کننده‌های این مراسم مذهبی،  بیشتر شد ، تصمیم به ساخت و بنای مسجدی گرفتند . مسجد مرکزیت اجتماعی پیدا کرد و مکان برگزاری جلسات مربوط به اهالی منطقه ، مشورت‌ها، تدریس و تعلیم مباحث دینی، محل کمک به مهاجرین جنگ‌زده یا مهاجرانی که بخاطر حوادث طبیعی از دیار خود رانده می‌شدند و همچنین مراسم دینی و مذهبی که در طول سال برگزار می‌شد. به همین علت مسجد را مرکز اسلامی نیز می‌نامند .

مساجد در تایلند از قدیم الایام در کنار معابد و کلیساها و عبادتگاه ادیان دیگر بدون هیچ اختلافی ساخته می‌شد، در نسخه‌های تاریخی تایلندیان قدیم، مسجد را به چند نام مختلف صدا می‌زدند مانند  «کودی»، «سوراو»، «امام باره» و «بالای» اما اسمی که بیشتر برای مسجد در تایلند به کار می رفت، اسم «کودی» است.

این اسم را تایلندی‌ها از مسلمانان شیعه ایرانی الاصل که در آن دوره هم از اشراف زاده‌های دربار بودند و هم در تصمیم گیری‌های دولت نقش مهمی داشتند ، آموخته بودند.

ایرانیان آن دوره در تایلند بسیار نقش داشتند . امور جنگی و امنیت کشور , امور اقتصادی , امور دینی مسلمانان و  اداره نظم آنها در کشور در دست و مسئولیت ایرانیان بود. در همین بازه زمانی بود که تعداد مساجد در تایلند افزایش یافت.  

تمام این اطلاعات در کتاب تاریخ به نام «پراچوم پونگ ساو دار پاکی» بخش 43 نوشته شده است.

طبق سفارش قرآن و پیامبر اسلام، مسلمانان باید با یکدیگر ارتباط داشته باشند و از احوال هم جویا شوند تا از مشکلات هر منطقه آگاه شوند و به یاری یکدیگر بشتابند تا وحدت و همبستگی مسلمانان مستدام باشد . در تایلند ، این گونه رفتار کردن را امر «اخوه»  می‌گویند ،  که لازمه آن گردهم آمدن است و وجود مسجد در این امر الزامی است ، همچون پیامبر که در شهر مدینه از مکان مسجد در تمامی امور استفاده می‌کرد.

در کشورهای اسلامی نیز امروزه در مسجد چندین امر و مراسم عبادی به طور مداوم برگزار می‌شود .

برگزاری نماز جماعت روزی پنج نوبت و تدریس مباحث احکام عملی، برگزاری مراسم سالانه مانند نماز عید فطر و عید قربان و برگزاری مراسم سوگواری یا ازدواج از این دست است.

پیشرفت مساجد در تایلند

در دوره‌های آیوتایا، تون بوریگ، راتاناکوسین،  مساجدی که در تایلند ساخته می‌شد با معماری و هنرهای خاصی طراحی می‌شد .

طراحان مساجد ، با تلفیق هنر اسلامی و هنر منطقه‌ای ،  شکل زیبایی از مساجد را در نقاط مختلف تایلند ایجاد کرده است . به همین دلیل ، نوع و سبک معماری مساجد در نقاط مختلف کشور ، در شمال، جنوب و شهرهای مرکزی، ضمن رعایت اصول هنر اسلامی با یکدیگر متفاوت است .  

به علاوه به لحاظ دوره‌های تاریخی تایلند نیز معماری مساجد هر دوره تاریخی با دوره دیگرتفاوت دارد . به طور مثال در دوره رامای پنجم،  معماری مساجد تلفیقی از معماری محلی و اسلامی بوده است . تغییراتی در دوره «رامای ششم»  در مساجد ایجاد شد چون در آن دوره روابط با کشور های اروپایی ایجاد شده بود به همین علت مساجد را با تلفیقی از معماری اروپایی و معماری اسلامی ساختند ، که به همین دلیل ، مساجد این دوره بسیار ساده‌تر طراحی شده‌اند اما در دوره «رامای هفتم»  و «رامای هشتم» ،  اجازه استفاده از معماری خود کشورهای اسلامی برای ساخت در تایلند داده شد که در همان دوره ، مسجد «پادونگتام اسلام» را مسلمانان ایرانی ، مشابه با مساجد موجود در ایران ، مربوط به دوره صفویه ، ساختند .

همچنین مسلمانان هندوستانی نیز در همان دوره ، مسجدی به نام «مسجد سرخ»، در تایلند ساختند که معماری‌اش بر گرفته از معماری مساجد مشابه آن در هندوستان است. همچنین ، مساجدی با معماری و سبک هنر ترکان عثمانی ساخته شد که در آنها مناره برای اذان گفتن در ساختار مسجد دیده شد.

امروزه، اما مساجد را با همان سبک تلفیقی طراحی می‌کنند ، چون مسجد در هر منطقه‌ای باید نشانگر فرهنگ و هنر همان منطقه باشد نه بسیار بزرگ و نه بسیار کوچک، بلکه باید متناسب با وضعیت جمعیت مسلمان منطقه و نمادی از وجود اسلام در آن محیط باشد و باید با هدف ایجاد پیشرفت و کمک به هم نوعان در جامعه احداث شد.

البته در ساخت مساجد امروزی، طراحان سعی می‌کنند نمادهایی را از مساجد بزرگ جهان در مساجد خود جای بدهند و آن الگوها برگرفته از مسجد الحرام در مکه، مسجد نبوی در مدینه و مسجد صلاح‌الدین در مالزی است تا نشانگر همبستگی فرهنگی و دینی میان کشورهای اسلامی دیگر باشد.

منبع: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13950823001097