پاسخ به:مبحث 123 طرح صالحین: "درسهایی از محرم"
پنج شنبه 15 مهر 1395 8:57 AM
قیام امام حسین(ع) تجسم و تبلور اصول اخلاقی و ارزشهاست و مسائلی همچون صبوری، ایثار، جوانمردی، شجاعت، وارستگی از تعلقات دنیوی نمونههایی از پیامهای اخلاقی عاشورا هستند. «عاشورا» حادثهای نبود که در یک روز در سال ۶۱ هجری اتفاق بیفتد و از قبل و بعد خود جدا باشد. وقتی سخن از «پیام عاشورا» ست، تنها به این معنی نیست که امام حسین(ع) و شهدای کربلا، به صورت رسمی و مشخص به مردم آن زمان یا زمانهای آینده چه دستوری داده اند، بلکه شامل درسهایی هم که ما از عاشورا میگیریم میشود.عاشورای حسینی تجسم و تبلور مفاهیم و ارزشهاست. مسائلی همچون صبوری، ایثار، جوانمردی، شجاعت وارستگی از تعلقات نمونههایی از «پیام اخلاقی» عاشوراست. پس اولین پیام عاشورا، «پیامهای اخلاقی» میباشد.
● پیامهای اخلاقی
امام حسین(ع) میفرماید: مرگ با عزت بهتر از حیات ذلیلانه است. این نگرش به زندگی، ویژه آزادگان است. نهضت عاشورا جلوه بارزی از آزادگی در مورد امام حسین(ع) و خاندان و یاران شهید اوست و اگر آزادگی نبود، امام تن به بیعت میداد و کشته نمیشد.صحنه کربلا نیز جلوه دیگری از این آزادگی بود که از میان دو امر شمشیر یا ذلت، مرگ با افتخار را پذیرفت و به استقبال شمشیرهای دشمن رفت. «ایثار» یکی از پیامهای اخلاقی در صحنه عاشورا بود که نخستین ایثارگر، سیدالشهدا بود که حاضر شد خود را فدای دین خدا کند و رضای او را بر همه چیز برگزیند.داشتن تکیه گاهی قدرتمند و استوار در شداید و حوادث و «توکل بر خدا» هم یکی از آثار اخلاقی عاشورا بود که امام حسین(ع) در آغاز حرکت خویش از مدینه، این راه را برگزیدند.«شجاعت» عاشوراییان ریشه در اعتقادشان داشت. آنان که به عشق شهادت میجنگیدند، از مرگ ترسی نداشتند. عاشورا الهام بخش شجاعت به مبارزان بوده است.
● پیامهای سیاسی
اسلام، دینی است که بعد سیاسی آن بسیار نیرومند است. عاشورا حرکتی انقلابی بر ضد انحراف سیاسی و دینی حکام مستبد بود و قیام سیدالشهدا سرشار از بار سیاسی است. اسارت مردم در چنگ حکومت ظالمانه و تلاش برای رهایی آنان و سپردن زمامداری به امام به قصد گسترش حق و عدل در جامعه، گوشهای از این بعد را نشان میدهد و حرکت امام حسین(ع) و خاندان و یارانش جهت آگاهیبخشی به تودههای مردم و ترسیم سیمای رهبر شایسته و افشای چهره والیان بیدین و دنیا پرست و ستمگر گوشهای دیگر را.از مهمترین اصول عاشورا و اسلام ولایت است. نظام سیاسی اسلام و شیوه حکومتی دین بر پایه ولایت است. ولایت در اسلام بر پایه لیاقت و صلاحیت است و صالحترین فرد برای زمامداری مسلمانان امامان معصوم بودند. امام حسین(ع) ولایت را حق خویش میدانست، مردم را به سوی آن فرا میخواند و به آن احتجاج میکرد.تداوم این ولایت در عصرهای پس از عاشورا، گردن نهادن به رهبری خدایی و تسلیم بودن در مقابل اولیای خدا و کسانی است که در دین برای آنان «ولایت» قائل شدهاند.از سرمایههای مهم نهفته در حرکت عاشورا، معرفی
«رهبری صالح» به امت اسلام و افشای رهبران ناشایست است. در عصر امام حسین حق در وجود آن حضرت متجلی بود و باطل در چهره یزید. خط تولی و تبری تنها در عصر امام حسین نبود. پیام عاشورا این است که در میدانهای مبارزه حق و باطل در هر جا و هر زمان بیتفاوت نباشید بلکه به یاری حق و تولای ولی خدا قیام کنید.امر به معروف و نهی از منکر یک عنصر مهم از انگیزههای قیام امام حسین(ع) بود. فریضه امر به معروف و نهی از منکر، تنها در تذکراتی نسبت به بعضی از گناهان جزئی از سوی افراد عادی خلاصه نمیشود، بلکه قیام بر ضد حکومت ستم و تلاش برای اصلاح ساختار سیاسی جامعه و تشکیل حکومتی براساس حق و قرآن نیز از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر است. پیروان فرهنگ عاشورا، با الهام از حماسه امام حسین نبض پرحرکت جامعه انقلابیاند و نسبت به جریان امور و وضعیت فرهنگی و سیاست حساسیت نشان میدهند و با حضور دائم در میدان امر به معروف و نهی از منکر، عرصه را بر فساد آفرینان تنگ میسازند.قیام و سیاست کربلا، راه انتقاد از حکومت جور و اعتراض علیه ستم و قیام بر ضد طاغوت را گشود. حادثه سیاسی عاشورا، از یک سو بیدارگر وجدانها و برانگیزاننده انسانها برای مبارزه با ستم و زور بود از سویی رسوا کننده حاکمانی که از جعل و غفلت مردم بهره میگرفتند.
یکی دیگر از پیامهای عاشورا حضور سیاسی زنان در جامعه بود. عمدهترین محورهایی که میتوان از «حضور زن در نهضت عاشورایی» برداشت کرد، اینهاست:صبر و پایداری و مقاومت در برابر سختیها و مصیبتها چه در طول نهضت و چه پس از حادثه عاشورا.شهامت و دلیری در افشای حقایق و گفتن سخن حق در برابر سلطه جائر که در اسلام از بزرگترین جهاد محسوب میشود.پیام رسانی و تبیین و روشنگری در طول سفر، حتی پس از بازگشت از سفر کربلا به مدینه توسط حضرت زینب(س)-امدادگری- پرستاری، در روز عاشورا. مراعات حدود الهی و عفاف و متانت یک زن مسلمان و متعهد حتی در شرایط اسارت و زیر سلطه سربازان دشمن.از جلوههای بارز حضور زنان در حماسه عاشورا، تعهد و پایبندی آنان به حرمتها و احکام ادله و مراعات مسائل حجاب و عفاف است. اهل بیت امام حسین(ع) در سفر کربلا، منادی این متانت و عفاف بودند.