معرفی استان ها(زنجان)

خرمدره

خرم دره کوچک ترین شهرستان استان زنجان است که درون شهرستان ابهر در خاور استان واقع شده است. اين شهرستان از طبيعت بسيار زيبايی برخوردار بوده و به برکت وجود ابهررود همواره در طول حيات خود از مناطق دیدنی و سرسبز استان زنجان بوده است. سفرنامه نویسانی که از این منطقه دیدار كرده اند، در سفرنامه های خود از آن با عناوين های “نیکو”، “خرم”، “سرسبز” و “دهکده آباد” یاد کرده اند. روایات متعدد مورخین و جغرافی دانان از این منطقه، پیشینه آبادانی و حیات منطقه را یادآوری می کند. كشتزارها و باغ های ميوه كه با دستان پرتوان اهالی شهر و روستاهای خرم دره ايجاد شده، اين منطقه را به ناحیه ای خوش آب و هوا و ديدنی تبديل کرده است. بيش تر خيابان های خرم دره به دليل انبوهی درختان، در سايه هستند و در فصول چهارگانه به تابلوهای زيبای طبيعی تبديل می شوند كه تحسين هر بيننده ای را بر می انگيزند. شهرستان خرم دره کوچک ترین شهرستان استان زنجان بوده و از طبیعت زیبا و منحصر به فردی برخوردار است ولی به واسطه تاریخ یکنواخت خود، کمی مساحت و دهکده بودن در روزگار گذشته اثر تاریخی جالب توجهی وجود ندارد ولی خیابان بندی های منظم، طراوت آب و هوایی، دسترسی به خدمات و بازرگانی مطلوب و نزدیکی به بناهای تاریخی شهرستان ابهر، سبب شده که این منطقه بستر مناسبی برای اسکان مسافران منطقه سلطانیه و ابهر بوده و از قابلیت‌های خوبی در زمینه جذب جهانگردان برخوردار باشد.

مکان های دیدنی و تاریخی
كشتزارها و باغ های ميوه كه با دستان پرتوان اهالی شهر و روستاهای خرم دره ايجاد شده، اين منطقه را به ناحیه ای خوش آب و هوا و ديدنی تبديل کرده است. بيش تر خيابان های خرم دره به دليل انبوهی درختان، در سايه هستند و در فصول چهارگانه به تابلوهای زيبای طبيعی تبديل می شوند كه تحسين هر بيننده ای را بر می انگيزند. شهرستان خرم دره کوچک ترین شهرستان استان زنجان بوده و از طبیعت زیبا و منحصر به فردی برخوردار است ولی به واسطه تاریخ یکنواخت خود، کمی مساحت و دهکده بودن در روزگار گذشته اثر تاریخی جالب توجهی وجود ندارد ولی خیابان بندی های منظم، طراوت آب و هوایی، دسترسی به خدمات و بازرگانی مطلوب و نزدیکی به بناهای تاریخی شهرستان ابهر، سبب شده که این منطقه بستر مناسبی برای اسکان مسافران منطقه سلطانیه و ابهر بوده و از قابلیت های خوبی در زمینه جذب جهانگردان برخوردار باشد.  

 صنايع و معادن
از آغاز دهه چهل، با استقرار كارخانجات مواد غذايی مينو در حوزه نفوذی شهر خرم دره و به كارگيری حدود دو هزار نفر كارگر و كاركنان شاغل در اين كارخانجات رونق و رشد خرم دره افزايش يافته و با توسعه بخش صنعت مواد غذايی و خدمات، چهره روستايی اين منطقه به چهره صنعتی – خدماتی شهری تبديل شده است. در پی رونق کشاورزی شرکت های بزرگ و کوچک نیز فعال شده و اسباب رونق خدمات صنعتی و بازرگانی این منطقه را فراهم كرده اند. دامداری در کنار کشاورزی از مشاغل مهم مردم منطقه است و پرورش انواع دام به صورت سنتی و صنعتی و پرورش طیور در مرغداری های بزرگ و کوچک در منطقه رایج است. صنایع دستی شهرستان خرم دره را بافته های داری شامل قالی بافی، گليم بافی و جاجيم بافی که بيش تر توسط زنان و دختران و در روستاهای اطراف بافته می شوند، تشکیل می دهد 

کشاورزی و دام داری 
اقتصاد شهر خرم دره بر پايه كشاورزی، دامداری و خدمات استوار است. کشاورزی در شهرستان خرم دره به دليل استعداد فراوان از نظر آب های زير زمينی و خاک های حاصلخيز رواج بسيار يافته و شغل اصلی مردم این ناحیه شده است. نوع كشت در اين شهرستان آبی و ديمی و محصولات عمده آن گندم، جو، تره بار، انگور، لوبيا، بنشن، زردآلو، سيب و بادام است. شهرستان خرم دره قبل از ايجاد راه ‌آهن و جاده ترانزيتی و در كل تبديل به يك شهر، دهكده خرم، آباد و پر رونقی در 6 كيلومتری شهر ابهر بود و در امر كشاورزی و زراعت فعاليت داشت، هم‌چنين برای مسافرينی كه از جاده ابريشم می گذشتند، محل استراحت و تجديد نيرو محسوب می شد.   
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
نام خرم دره برگرفته از موقعيت طبيعی اين منطقه است و چون خرم دره روستای خوش آب و هوا و خرمی واقع شده بود، به اين نام معروف شده است. چنان که از آثار و نوشته های مورخين، جغرافی دانان و سفرنامه نويسان برمی آيد، منطقه خرم دره به واسطه وجود ابهر رود در طول حيات خود همواره منطقه ای آباد و سرسبز بوده است. به نوشته حمداله مستوفی كه در قرن هشتم قمری مدتی متصدی مالياتی ابهر و زنجان بوده، ابهر دارای بيست و پنج روستا بوده و كل درآمد ساليانه ماليات آن به 14.000 دينار می ‌رسيده است. يكی از آن بيست و پنج روستا قطعاً خرم دره بوده است. در سفرنامه سيف ‌الدوله (دوران قاجار) درباره خرم دره آمده شده است “خرم دره ده با صفای معتبری است. باغات و زراعت زياد دارند. آبش بسيار، در كنار رودخانه‌ای واقع است. حمام و مسجد خوبی دارد. مردمش ترک زبان هستند و بعضی باراندازها به جهت كاروانسرا ساخته‌اند.” در زمان ناصرالدين شاه مادام ديولافوا فرانسوی كه از خرم دره ديدن كرده در سفرنامه خود نوشته است: ” در دو منزلی سلطانيه، دهكده قشنگ و باصفايی است كه موسوم است به خرم دره. الحق نام شايسته‌ای است كه به حقيقت نزديک است. از تبريز تا اين جا دهكده‌ای كه اين طور آباد و خرم باشد نديده بودم.”
مهم ترین علت وجودی شهر خرم دره جريان ابهر رود در طول شهر است که دليل اصلی وجود باغ ها و زمين های کشاورزی و چهره سبز و خرم اين منطقه به حساب می آيد. روستای خرم دره در گذشته شامل محله‌های لشگری، چاله محله و محله حصاری بوده و پس از آن محله‌های نوكر زک (قنات نو)، حاج ملاعلی، ناوک و گونه ‌زار، سلطان آباد، تازه كند و شهرک قدس به آن اضافه شده است و به اين ترتيب شهر در مقاطع مختلف تاريخی توسعه يافته است. همچنين بارندگی مناسب و عبور ابهررود از ميان آن، سبزی و طراوت خاصی به خرم دره بخشيده که باعث شده است سفرنامه نويسان و جغرافی دانان از آن با عنوان باغ شهر نيز ياد کنند.

مشخصات جغرافيايي
شهرستان خرم دره با مرکزيت شهر خرم دره يكی از شهرستان های استان زنجان است كه در خاور استان زنجان قرار گرفته است. اين شهرستان از نظر جغرافیایی در 48 درجه و 55 دقيقه تا 49 درجه و 17 دقيقه درازای خاوری و 36 درجه و 10 دقيقه تا 36 درجه و 25 دقيقه پهنای شمالی واقع شده و مرکز آن نیز در موقعيت 49 درجه و 11 دقيقه درازای خاوری و 36 درجه و 12 دقيقه پهنای شمالی در جلگه‌ ای ميان دو رشته كوه قرار گرفته و ارتفاع متوسط آن از سطح دريا 1570 متر است. شهر خرم دره در كرانه ابهر رود واقع شده و شاخه ای از اين رود از ميان شهر عبور می کند. اين شاخه در آبادانی باغ ها و مزارع سرسبز اين منطقه نقش اساسی دارد. اين شهرستان كه به شکل قطره ای در دل شهرستان ابهر قرار گرفته است، از شمال به استان قزوين و از جنوب، خاور و باختر به شهرستان ابهر محدود می شود. خرم دره تا چندی پيش از لحاظ تقسيمات سياسی يكی از شهرهای شهرستان ابهر بود كه محدوده اطراف شهر و روستاهای گرداگرد آن را شامل می شده است ولی در تقسيمات کشوری سال 1377 با عنوان يک شهرستان مستقل به مرکزيت شهر خرم دره شناخته شد. بر اساس آخرين آمار جمعيتی سال 1375 جمعيت اين شهرستان 51،681 نفر برآورد شده که 39.094 نفر از این جمعیت در شهر خرم دره ساکن بوده اند. شهرستان خرم دره از لحاظ وسعت كوچک ترين شهرستان استان بوده و به لحاظ تراكم نسبى جمعيت در سطح استان رتبه اول را دارا است. همچنين اين شهرستان با 6/75 درصد بالاترين ميزان شهرنشينى در استان زنجان را دارا می باشد. شهرستان خرم دره بر اساس تقسيمات کشوری آبان ماه 1381، از يک بخش مرکزی، 2 دهستان به نام های الوند و خرم دره و يک شهر به نام خرم دره تشکيل شده است.