معرفی شهرستانها(اردبیل)

شهرستان نمین

این شهرستان در شمال شرقی استان اردبیل در همسایگی کشور جمهوری آذربایجان واقع شده است وسعت آن ۶/۱۱۰۰ کیلومتر مربع که حدود ۱/۶ درصد مساحت استان اردبیل رادر برگرفته و در فاصله ۲۲ کیلومتری مرکز استان در کنارجاده ترانزیتی اردبیل به گیلان و تهران واقع شده است. دارای سه شهر بنام های نمین، آبی بیگلو و عنبران، سه بخش مرکزی دارای ۳۴۴۹ خانوار و۲۵۱۷۰ نفر جمعیت، ویلکیج دارای ۳۸۴۱ خانوار و ۲۴۱۴۴ نفر جمعیت وعنبران دارای ۱۰۸۳ خانوار و۱۰۲۹۳ نفر جمعیت، ۷ دهستان و ۹۵ آبادی می باشد جمعیت شهرستان حدودا ۵۹۳۰۷ هزار نفر می باشد از ویژگیهای این شهرستان وجود جنگل فندقلو ومرات سرسبز شغاله درق به وسعت ۵ هزار هکتار در ناحیه شرق و شمال شرقی ومسیر دهانه تونل جاده ارتباطی استان اردبیل به گیلان بوده که جزءمناطق گردشگری وسرسبز منحصر به فرد برای گردشگری داخلی وخارجی در فصول مختلف سال می باشد.

موقعیت طبیعی
نمین منطقه ای است کوهستانی واقع در حاشیه غربی دریای خزر و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۴۵۰ متر مختصات جغرافیایی طول ۴۸ درجه ۲۹ دقیقه و ۳۰ ثانیه و عرض ۳۸ درجه ۲۵ دقیقه و ۲۵ ثانیه می باشد آب و هوای نمین معتدل، زمستانهای سرد و تابستان هوای ملایم دارد.
در طول فصل بهار هوای نمین بسیار لطیف و معطر است تمام کوهپایه ها و ارتفاعات پوشیده از گیاهان علفی و دارویی انواع گلهای وحشی و زیباست.جنگل طبیعی فندقلو در شرق و جنوب نمین در ایران منحصر بفرد بوده و دارای گردشگاهی طبیعی و بسیار زیبا برای عموم است.

مشخصات جغرافیایی
شهر نمین در ۴۸ درجه و ۲۹ دقیقه طول جغرافیایی و ۳۸ درجه و ۲۵ دقیقه عرض جغرافیایی و در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا واقع است. این شهر  در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی اردبیل قرار دارد و مسیرهای دسترسی به این منطقه عبارت اند از:
– راه نمین- اردبیل به سوی جنوب باختری به طول ۲۷ کیلومتر
– راه نمین- آستارا به سوی خاور به طول ۵۰ کیلومتر
– راه فرعی نمین- دهستان عنبران

پیشینه تاریخی نمین
باستناد شواهد موجود تاریخی چندین هزار سال قبل از میلاد مردمانی در منطقه فعلی به مرکزیت نمین ساکن بوده اند و تمدنی درخشان داشته اند.دمورگان با توجه به نتایج مطالعات خود بر روی منطقه چای قوشان حد فاصل نمین و روستای میناباد تاریخ پیدایش تمدن در این منطقه را نه هزارسال قبل از میلادگزارش نموده که اشیایی از این منطقه مربوط به قرن ۱۶-۱۲ (ق.م)پیدا کرده است وی می گوید ساکنین اولیه این منطقه از راه شکار و جمع آوری غذا زندگی می کرده انددلاپورت و استربون را جزو سرزمین کادوسیان که از شمال به رود کورا (شمال غربی دریای خزر)و از جنوب غربی با بالها رود محدود می شده و برای خود حکومت  مستقلی داشته،شناخته است.دیاکوئوف سابقه پیدایش تمدن در این منطقه را ۳ هزار سال پیش از میلاد تخمین زده است.بهرحال در سال ۱۸۱۳ میلادی پس از انعقاد عهدنامه گلستان و بدنبال آن در سال ۱۸۲۸ با انعقاد عهدنامه ترکمن چای به ایالتهای کوچکی تجزیه شده و ویلکیج به مرکزیت نمین(باستناد مدارک موجود مرکز طالش سابق)از طالش منتزع گردید.

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
درباره تاریخ این منطقه اطلاعات مستندی در دست نیست ولی ان چه مسلم است این که تاریخ این منطقه با شهرستان اردبیل یکی محسوب می شود.
الف: دانشمند عالیقدر مرحوم دهخدا می نویسد چون آب و هوای این شهر در گذشته بعلت جنگلی بودن ارتفاعات اطراف آن و نیز بعلت نزدیکی به دریای خزر بسیار مرطوب بوده است بدین سبب این شهر را نمین یعنی مرطوب نامیده اند
ب: می گویند در گذشته های دور شهر نمین بسیار بزرگ و آباد بوده با نه هزار جمعیت بدین سبب این شهر را نه مین(نه هزار) نامیده اند که بعدها به نمین معروف شده است.
ج: امرای محلی سالی چند ماه در دامنه های شیندان قلعه سی اطراق می کرده اند با توجه به اینکه تمام شهرها و روستاهای اطراف به غیر از نمین از بالای این قطعه دیده می شده بدین سبب این شهر را نه بین یعنی جاییکه دیده نمی شود نامیده اند بعدها حرف ب تبدیل به میم شده و بجای نه کلمه نمین تلفظ گردیده است.

فرهنگ و آداب  و رسوم و قومیتها
مهمترین ویژگی فرهنگ مردم شهرستان نمین علاقمندی و توجه خاص آنان به کسب علم و دانش و تحصیلات عالیه از قدیم الایام بوده و به همین دلیل نمین بعنوان «شهر فرهنگی» از دیرباز در بین عام و خاص معروفیت داشته است.بطوریکه مدارس دخترانه و پسرانه به سبک نوین آموزشی «به استناد کتاب تاریخ و فرهنگ آذربایجان آقای حسین امید»در شهر نمین بسال ۱۲۹۹ هجری شمسی دایر بوده است
از جمله امکانات موجود فرهنگی در شهرستان نمین می توان به وجود کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتابخانه، فرهنگسرا و ….اشاره کرد که نیازمند توجه خاص بمنظور جبران نیازمندیهای ضروری فرهنگی شهرستان عنایتاً به آسیب پذیری این منطقه ناشی از همسایگی با کشورهای جمهوری آذربایجان و پیامدهای  منفی و معضل اجتماعی و فرهنگی در اثر قاچاق کالا و ترددهای غیرمجاز و …. می باشد.
آداب و رسوم اهالی این شهرستان نیز همانند آداب و رسوم سایر اهالی استان می باشد و موردی که از حیث موضوع مذکور این شهرستان را متمایز از سایر شهرستانهای استان نماید وجود ندارد اگر چه در برخی موارد تفاوت نه چندان قابل توجه وجود دارد ولی در کل رعایت حقوق مدنی، احترام به یکدیگر، احترام به باورهای دینی، مهمان نوازی، اعتقادات مرسوم در جامعه، اجرای مراسم مذهبی در ایام ماه محرم، عید قربان، نوروز، هفته خوانی در منازل، تکایا و….از جمله آداب و رسوم اهالی این منطقه را تشکیل می دهد.
از نظر قومیت ۷۸ درصد بافت جمعیت شهرستان شیعی مذهب و ۲۲ درصد آن از اهل تسنن می باشد. مردمان اهل تسنن در مرکز شهرستان و نیز ۱۱ روستای تابعه بخشهای عنبران و ویلکیج سکونت داشته که بخش عنبران از اکثریت از اکثریت مطلق سنی نشین برخوردار است.
زبان مردم شهرستان ترکی آذری و طالشی می باشد، طالش زبانها بیشتر در بخش عنبران و مناطق مرزی و تعدادی نیز در بخش ویلکیج سکونت دارند. مناطق معروف به پیله رود هم لهجه خاصی متمایز از لهجه شهرستان دارند.

جمعیت شهرستان
بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۷۵ و آخرین تقسیمات کشوری، نمین دارای جمعیتی معادل ۶۹۳۴۹ نفر می باشد که از این تعداد ۵۰۳۲۶ نفر در روستاها و ۱۹۰۲۳ نفر در شهرها سکونت دارند از کل جمعیت تعداد ۳۴۹۰۲ نفر مرد می باشد.
نرخ رشد جمعیت شهری این شهرستان ۴/۴ درصد در سال ۱۳۷۵ نسبت به سال ۱۳۷۰ بوده و نرخ رشد جمعیت روستایی در سال ۱۳۷۵ نسبت به سال ۱۳۷۰ با لحاظ کردن آخرین تقسیمات کشوری در استان در سالهای ۱۳۷۹ و ۱۳۸۱ و انتزاع ۸ روستا از شهرستان ۲۲/۱ درصد بوده است.

صنایع دستی نمین
مهم ترین صنایع دستی منطقه؛ قالی بافی، گلیم بافی و جاجیم بافی بوده که قالی و گلیم ساخته دست مردم نمین جزو محصولات صادراتی شهرستان محسوب می شوند. صادرات شهرستان نمین عده ای را در کار بازرگانی و داد و ستد وارد نموده است. عمده ترین صادرات این شهرستان گندم، جو، زرد آلو، فرآورده های دامی و عسل و نیز صنایع دستی چون قالی و گلیم است.

کشاورزی و دام داری
نمین شهری کشاورزی است و به علت آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز، توانایی بالایی در کشاورزی دارد. گندم، جو، گیاهان علوفه ای، بنشن، تره بار، سیب، گلابی، گیلاس، آلبالو، زردآلو و آلوچه از مهم ترین محصولات کشاورزی منطقه هستند. نمین به مانند دیگر شهرستان های استان اردبیل به دلیل دسترسی به مراتع نسبتا غنی در زمینه دام داری و دام پروری از رونق خوبی برخوردار است و انواع فرآورده های دامی از این منطقه صادر می شود.
محصولات کشاورزی و دامی : گندم و جو ، حبوبات، سیب زمینی، عدس ، میوه جات و صیفی جات

صنعت گردشگری و توریسم
در این شهرستان همه ساله تعدادی از گردشگران خارجی و داخلی از مناطق مختلف شهرستان نمین بخصوص از جنگل طبیعی فندقلو با امکانات نسبی اقامت در آلاچیق های سیاحتی بازدیدمی نمایند.
الف: جنگل فندقلو و منطقه کوهستانی شاغلادرق در حاشیه شمالی شهرستان و درامتداد جاده ارتباطی-آستارا فضای سرسبز و زیبایی را بوجود آورده است که همه ساله در فصل بهار و تابستان حضور هزاران نفر از مشتاقان طبیعت را پذیرا است.
ب:جنگل آلادیزگه واقع در بخش مرکزی بخش ویلکیج
ج:آبگرم گرمه چشمه واقع در بخش ویلکیج

وضعیت فرهنگی
این شهرستان سابقه فرهنگی است که زبانزد عام وخاص بوده ودر هر جا از فرهنگ نمین نام می برند این منطقه دارای دو مذهب شیعه می باشد که اهل تسنن و شافعی مذهب هستند با هم بدون داشتن اختلاف در کنار هم زندگی می کنند .

مراکز فرهنگی شهرستان نمین
دانشکده پردیس از دانشگاه محقق اردبیلی
دانشگاه پیام نور
فرهنگسرای شهرداری
بقعه شیخ بدر الدین
کتابخانه عمومی
حوزه علمیه دگرماندرق

مراکز مذهبی
تعداد حوزه علمیه اهل تشیع: دارای یک حوزه علمیه در روستای دگرماندرق به صورت نیمه فعال
مساجد، حسینیه، امام زاده: نمین دارای ۱۱۱ مسجد و تکیه که ۷ باب آن در خود شهر و مابقی در بخشها وروستاها می باشد دارای ۲۴ هیئت مذهبی و۵۹ هیئات امناء مذهبی مسجد و ۵ مورد انجمن اسلامی می باشد.
تعداد مساجد اهل سنن: ۱۱مورد

آثار تاریخی
از مهمترین آثار باستانی این شهرستان که بصورت اماکن و بناهای تاریخی به یادگار مانده می توان به موارد زیر اشاره کرد :
الف:بقعه شیخ بدرالدین نمینی در شهر نمین
ب:بقعه پیرلنگ در شمال غربی روستای ننه کران
ج:بقعه شیخ علی عنبران پیر طریقت
د:بقعه محمد سعید فرزند شیخ علی و پیر پیران بابا خرم الدین در عنبران علیا (بصورت بقعه های گنبدی و نقشبندی)
ه.زیارتگاه آقا قنبری در روستای نیارق اشاره کرده همچنین تپه ها و سنگ نوشته های باستانی  با ارزشی تاریخی،در نوع خود نیز قابل اشاره می باشد.
و. ساختمان سام سلطنه در میدان شهر نمین
ز. سد سوها، تخته سنگ قورد داشی، آتشکده شاق دره، دوباب حمام قدیمی، گور قلعه سی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد

معرفی برخی آثار تاریخی، سیاحتی شهرستان نمین

تپه کناره
تپه کناره که قدمت آن به هزاره اول قبل از میلاد می رسد در قریه کنازق از توابع نمین و در ۱۶ کیلومتری شمال شرقی اردبیل در مسیر شوسه اردبیل – آستارا قرار دارد.

تپه سلوط
از تپه های باستانی شهرستان نمین است که در قریه سلوط در ۲۰ کیلومتری شوسه اردبیل – آستارا قرار دارد. این تپه تاریخی مربوط به دوره اشکانی یا اوایل اسلا م می باشد.

سربند تپه
سربند تپه که یکی دیگر از تپه های تاریخی نمین است که در ۱۲ کیلومتری راه شوسه اردبیل قرار دارد. این تپه مربوط به دوره اشکانی و اوایل دوره اسلامی می باشد.

آریا تپه
تپه باستانی آریا تپه که قدمت آن به هزاره اول ق. م می رسد در روستای آریا تپه در شهرستان نمین واقع شده است.

قره تپه
قره تپه که از دیگر تپه های تاریخی نمین است در ۱۰ کیلومتری راه شوسه اردبیل – آستارا واقع شده است.