امامزاده زید ( ع ) شهداد

یکی از مزارهای باشکوه و مجلل استان کرمان، آرامگاه با عظمت حضرت امام زاده زید (علیه السلام) است که در شهر شهداد کرمان قرار گرفته است. نسب شریف ایشان : نسب شریف حضرت زید (علیه السلام) با هفت واسطه به امام ششم شیعیان حضرت امام صادق (علیه السلام) منتهی می شود. اجماع علمای انساب بر این قول اتفاق دارند که از قرار زیر است : حضرت زید بن علی البکر آبادی بن محمد بن علی بن محمد بن علی الخوارزمی بن قاسم الشیخ بن محمد الدیباج بن امام جعفر صادق (علیه السلام) . وی سیدی بسیار جلیل القدر، عظیم الشأن، عابدی زاهد، فاضلی ارجمند، فقیهی وارسته، و سرپرست سادات کرمان میباشد، که او در بیشتر کتاب های انساب به نیکی یاد شده است. پدران این بزرگوار، همه از از بزرگان سادات اهل بیت (علیهم السلام) و از مشاهیر خاندان پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) بودند. آن گونه که از تاریخ استفاده می شود، پدران و اجداد حضرت زید (علیه السلام)، در طول زندگی خود با حاکمان ظالم و غاصبان حقوق اهل بیت (علیهم السلام) در گیر بودند و پیوسته در اسارت و زندان دشمنان بوده، یا مبارزه و هجرت و آوارگی در راه دین را اختیار کرده، برخی از آنان نیز به امارت و فروانروایی رسیده بودند. در این که مدفون در این بقعه، حضرت زید (علیه السلام) نواده بزرگوار امام جعفر صادق (علیه السلام) است، هیچ شک و تردیدی میان علمای بزرگ انساب نیست و این مزار جزو دو مزار صحیح النسب استان کرمان بعد از بقعه متبرکه امام زاده سید علی (علیه السلام) سیرجان است که اجماع علمای انساب بر آن اصرار دارند. از طرفی این مزار متبرک، جزو 25 مزار معروف کشور است که انسان می تواند با آرامش خاطر، خفته در آن را زیارت کند و سلام او به خود او فرستاده شود. چرا که در بقیه مزارات ایران برای تعیین شخصیت های مدفون در آن، با قراین و شواهد و با اگرها و مگرها اثبات مدفن سیدی می شود که این خود یکی از شرافت ها و کرامت های صاحب این مرقد است. با این وجود، سعی ما بر این است که تمام اقوال علمای انساب و مورخان را درباره ی خفته در این مزار را بیان کنیم تا صحت ادعای ما روشن شود. علامه نسابه ابن طباطبا از دانشمندان و نسب شناسان قرن پنجم هجری، ضمن ورود سادات به شهرهای ایران، از منطقه خبیص یاد می کند. منتهی نام سید زید (علیه السلام) را به تصور آنکه در کلمه کرمان بیان داشته از قلم می اندازد. همین اندازه معلوم می کند که حضرت زید (علیه السلام) تا قبل از این تاریخ در قید حیات بوده، مسکن او نیز خبیص کرمان بوده است. علامه نسابه بیهقی معروف به ابن فندق متوفای سال 565 ه . ق، ضمن معرفی فرزند حضرت زید (علیه السلام) می نویسد: ( نسب شریفش با هفت واسطه به امام جعفر صادق (علیه السلام) منتهی می شود و در کرمان بوده است ). امام فخر رازی متوفای سال 606 ه . ق با جمله ی ابوطالب زید بن علی البکرآبادی، ساکن کرمان. همین ادعای پیشین را تأیید می کند. ابوطالب مروزی از دانشمندان نسب شناس و متوفای بعد از سال 614 ه . ق از او به عنوان زید الحاجی الزاهد بن علی البکر آبادی بن محمد بن علی بن محمد بن علی الخوارزمی یاد می کند و برای آن حضرت هشت پسر و دو برادر ذکر می نماید و می نویسد: ( لهم اعقاب ) برای همه آن ها نسل بوده است. علامه نسابه ابن عنبه متوفای سال 828 ه . ق از عالمان انساب ساکن کرمان درباره وی می نویسد: علی بکر آبادی سه فرزند و اسامی حسن، عقیل و ( ابوطالب زید زاهد ) داشته است، و برای زید نیز هشت پسر ذکر نموده اند و فرزندان زید الآن در کرمان و ولایات دیگر آن هستند. او در جای دیگر از کتاب خود نسل زید زاهد را در کرمان خبیص و بم می داند. سید کیا گیلانی از دانشمندان قرن دهم ه . ق همان گفتار ابن عنبه را ذکر نموده، از زید به شایستگی یاد می کند. علامه سید ضامن بن شدقم از دانشمندان انساب و متوفای بعد از سال 1090 ه . ق پس از ذکر نام و نسب شریف زید (علیه السلام) به معرفی فرزندان آن حضرت می پردازد که برخی از آن ها سزپرست سادات بودند. ملا هاشم خراسانی در کتاب منتخب التواریخ می نویسد: ( در خبیص کرمان است قبر جناب بابا زید… چناچه در عمده الطالب است. ) معلوم شد که تمام علمای انساب درباره ی نسب حضرت زید (علیه السلام) و مدفن او در خبیص کرمان اتفاق نظر دارند. پدر بزرگوار: پدر بزرگوار حضرت زید ( علیه السلام ) علی نام داشت و معروف به بکر آبادی بود. از آن جهت به این لقب شهرت گرفت که در منطقه ای به نام بکر آباد جرجان = گرگان سکونت داشت و فرزندان او را نیز بکر آبادیون می گفتند. او سیدی جلیل القدر، عظیم الشأن و از شجاعان سادات حسینی بود. امام فخر رازی او را امین شهر جرجان می داند و از او به شایستگی یاد می کند. علی به خاطر سکونت در گرگان به علی الجرجانی الامیر نیز معروف است. ظاهرا او به خواهش احمد ابو الحسن الهارونی، مجدد دولت علویان طبرستان به آن منطقه مهاجرت نموده است. او قبلا در شهر ری سکونت داشته، آوازه حکومت علویان بر طبرستان و نقش ابوالحسن هارونی حسنی به گوش او رسیده بود، از این رو پس از دعوت از او، مشتاقانه به سپاهیان هارونی ملحق شد و پس از مجاهدت های فراوان به عنوان نخستین حاکم جرجان برگزیده شد. در آنجا به عدل و داد حکم راند تا اینکه عاقبت در زمان حکم رانی برادر احمد، سید یحیی هارونی در گرگان وفات یافت. علامه نسابه ابن عنبه درباره او می نویسد: ( از خانواده قاسم الشیخ بن محمد الدیباج (علیهما السلام) در جرجان می توان از علی بن محمد بن علی بن محمد بن علی بن قاسم نام برد. بعضی گفتند که او فرزند (نسل) ندارد، اما سید رضی الدین ابن قتاده الحسنی در مشجر خود یاد کرده که او را حسن، عقیل وابوطالب سید الزاهد بوده است. ) عمیدی نسابه از اعلام قرن نهم هجری، حسن را هم چون زید (علیه السلام) مکنی به ابوطالب دانسته است. او برادر بزرگتر حضرت زید (علیه السلام) است که متأسفانه از چگونگی زندگانی و تاریخ و محل وفات و مدفن او اطلاع دقیقی نداریم. علامه ضامن بن شدقم، حسن را به اشتباه حسین دانسته و کنیه او را نیز ابوعبدالله نوشته، اضافه می کند که فرندی به نام امیرکا (امیر کیا) داشته و از او فرزندی به نام حسن، و از او امیرکا و از او محمد و بالاخره از او نیز مهدی به وجود آمده است. آنچه مسلم این است که دو برادر حضرت زید (علیه السلام) و فرزندان آن ها در گرگان و طبرستان می زیسته اند و تنها حضرت زید (علیه السلام) به کرمان مهاجرت نموده است. تاریخ و محل تولد: بدون شک محل تولد حضرت زید (علیه السلام) در شهر گرگان بوده است. زیرا پدر او سالیان دراز در این شهر سکونت داشته، طبق گفته مورخان در همین شهر صاحب اولاد شده، که اولاد او به بکر آبادیون ملقب گشته اند. متأسفانه از تاریخ تولد حضرت زید (علیه السلام) در هیچ یک از منابع موجود ذکری به میان نیامده است. از آنجایی که نام شریف او نخستین بار در کتاب لباب الانساب بیهقی آمده است و با توجه به آنکه پدر وی در ولایت یحیی الهارونی به سال 424 ه.ق یا کمی بعد از آن وفات یافته، می توان احتمال داد که آن حضرت در سال 395 ه.ق در بکرآباد گرگان به دنیا آمده باشد. زیرا منصب نقابت و سرپرستی ساداتی که به او در کرمان محول شده، لازمه آن است که ایشان حدود 30 سال داشته باشند تا واجد شرایط نقابت باشند. از این رو در این هنگام کمی بیش از 30 سال داشته که به کرمان مهاجرت کرده است. انگیزه مهاجرت به کرمان: انگیزه مهاجرت حضرت زید (علیه السلام) به کرمان درست معلوم نیست