صنایع دستی ایران

حصير بافي از برگ درخت نخل شاهكار دستان هنرمند زنان بلوچ

هنرحصيربافي شاهكار دستان هنرمند زنان بلوچي‌است كه هنرمندانه درشهرستان نيكشهر از برگ درختان داز (نوعي نخل خرماي وحشي) اين اثر هنري را خلق مي‌كنند.

هنر حصيربافي در سيتان وبلوچستان قدمتي به اندازه تاريخ اين قوم دارد، اين هنر سينه به سينه توسط شير زنان و مردان به نسل‌ها منتقل شده است .

استقبال بازارهاي داخلي و خارجي از هنر حصيربافي بلوچستان كه متاسفانه به صورت غيرقانوني خريد و فروش مي‌شود،حكايت از جذابيت اين هنر بي‌بديل در نزد اقوام مختلف است .

با توجه به‌اين كه مسوولان در كشورهاي در حال توسعه براي جهاني شدن صنايع دستي و محلي خود تلاش مي‌كنند در اين ميان صنايع دستي ايران آن گونه كه بايد براي جهانيان شناخته شده نيست .

خريد و فروش غير قانوني انواع صنايع دستي در كشورهاي همسايه و حاشيه خليج فارس، متاسفانه بازار پر رونق دلالان را كاملا گرم نگه داشته است .

دلالان اكثر صنايع بومي و محلي از جمله حصيربافي اين منطقه كه از جذابيت خاصي برخوردار است با قيمت بسيار پايين خريداري مي‌كنند و آن سوي مرز اين صنايع را با سود كلان به فروش مي‌رسانند.

دسترنج حصيربافان نيكشهري در اين آشفته بازار تنها با پنج هزار ريال از سر ناچاري به دلالان حراج داده مي‌شودو هنر دست زنان و مردان بلوچ در بازار هاي داخلي و خارجي به صورت غير قانوني چند برابر قيمت خريده شده ، به فروش مي‌رسد.

با توجه به قدمت و جذابيت هنرهاي دستي اين منطقه جا دارد مسوولان در جهت حمايت و معرفي اين آثار گامهاي موثري بردارند .

مسوول تعاوني حصيربافان شهرستان نيكشهر گفت: هنر حصير بافي در بلوچستان شايستگي جهاني شدن دارد و مسوولين بايد با توجه به‌اينكه حصيربافان از قشر كم درآمد جامعه هستند تلاش بيشتري براي رفع مشكلات آنان انجام دهند.

“محمد رييسي” افزود: اگر بي‌توجهي به هنر حصيربافي ادامه يابد ديگر نسل اين هنر كه از زمان پيامبران و حتي قبل از اسلام كاربرد بسياري داشته از بين خواهد رفت.

او با بيان اينكه بافت حصير ‪ ۱۲‬متري يك هفته‌طول مي‌كشد ادامه داد: زنان روستايي و عشايري زحمات يك هفته خود را درقبال دريافت پنج هزار ريال مي فروشند.

وي افزود: وضعيت معيشتي اين افراد به گونه‌اي است كه اين پنج هزار ريال را در مقابل كارهاي هنرمندانه خود دريافت مي‌كنند و اعتراضي در برابر آن نمي كنند.

او با ابراز نگراني از وضعيت موجود و نابسامان حصيربافان اظهار داشت:
وقتي كه دسترنج حصيربافان با چنين قيمت پاييني از آنان خريداري مي‌شود انگيزه‌اي براي آنها جهت گسترش و ادامه اين هنر باقي نمي‌ماند.

وي افزود: توجه نكردن به اين هنر باعث شده تا زنان و مردان هنرمند نيكشهري انگيزه خود را از انتقال تجربياتشان در زمينه حصيربافي به دختران و پسرانشان از دست بدهند و اين موضوع زنگ خطري براي نابودي اين هنر به شمار مي‌رود.

او سرمايه‌گذاري بر روي هنر حصيربافي توسط سرمايه‌گذاران شهرستاني را ضروري دانست و گفت: سرمايه‌گذاري بر روي اين هنر نه تنها باعث دلگرمي حصير بافان مي‌شود بلكه زمينه خارج شدن اين صنعت از ركود را فراهم مي‌سازد.

رييسي گفت: درصورت حمايت مسوولان صنايع دستي از حصيربافي در نيكشهر مي توان آينده روشن و درخشاني را براي اين هنر پيش بيني كرد.

وي با بيان اينكه هنر حصير بافي در نيكشهر فقط به بافت حصير محدود نمي شود افزود: از برگ‌هاي درخت داز (نوعي نخل خرما وحشي) كه ماده اوليه اين هنر به شمار مي‌رود كالاهاي ديگري نظير جاي دستمال كاغذي، گلدان، انواع اسباب بازي كودكان، انواع كلاه، وسايل تزييني منزل، جارو، كيف و كفش توسط دستان هنرمند مردم نيكشهر ساخته مي‌شود.

وي اظهار داشت: ادارات مختلف نيكشهر بيش از شش ميليون ريال به تعاوني حصيربافان بدهكار هستند و تاكنون نسبت به پرداخت بدهي خود هيچ اقدامي نكرده‌اند.

مسوول صنايع‌دستي نيكشهر هم، علت اصلي بي‌انگيزه شدن حصيربافان را حمايت نشدن از سوي مسوولان ذيربط عنوان كرد.

“خيرنساء اميري” افزود: با توجه به وضعيت كنوني ايجاد تعاوني‌هاي حصير بافي مي‌تواند در رفع اين مشكل نقش سازنده‌اي داشته باشد.

وي ادامه داد: درآمد پايين حاصل از فروش هنر حصيربافي موجب شده تا زنان و مردان هنرمند نيكشهري روز به روز از اين هنر فاصله بگيرند.

وي با بيان اينكه صنايع دستي نيكشهر هرساله برنامه‌هايي را در يك چارچوب و غالب خاصي برگزار مي‌كند گفت:درسالجاري ساماندهي صنعت گران صنايع دستي از جمله برنامه‌هاي اجرايي صنايع دستي است.